Het is 1813. Napoleon is verslagen, maar zijn troepen houden de vesting Naarden nog bezet. De bevolking zit gevangen. De Nederlandse generaal Kraijenhoff komt de burgers van Naarden bevrijden.
Hoi! Welkom bij Vestingverhalen. Vandaag leer ik meer over het Franse beleg van Naarden en ga ik een kanon afschieten. En dat doe ik natuurlijk niet alleen. Dat doe ik met cameraman Jonathan, die deze vesting woont. Ik ben Merel en ik ben gek van geschiedenis. In deze serie duik ik in de verhalen van de Nederlandse vestingsteden. Steden die door hoge muren, sterke wallen en water de inwoners beschermen tegen de vijand. Vandaag zijn we in Naarden. Het is 1813. De Fransen zijn al bijna tien jaar de baas in Nederland als Napoleons droom van een groot rijk in duigen valt. Toch houden de Fransen de vesting van Naarden nog in hun greep. De Nederlandse bevolking zit opgesloten. Daarom wordt generaal Krayenhoff gestuurd om de Fransen te verjagen en de Nederlanders te bevrijden. Hoe is het om een oorlog mee te maken in een vesting? Sarah Remmerts de Vries vertelt ons er alles over. In de kazematten, de donkere bunkers van de vesting, horen we de kanonnen bulderen. Ik vind het heel eng. Ik ben me helemaal doodgeschrokken. Nou ik ook. Naar wat voor vreselijke plek heb je me meegenomen? Dit is dus de luistergang. En wat de Fransen daarin deden is... Als ze helemaal naar het punt van het bastion toe liepen, konden ze eigenlijk door openingen in het gewelf konden ze precies horen... Of de vijand de hoofdgracht probeert over te steken en andere dingen die de vijand van plan was. Dus ze zaten hier vast, bedenk ik me zo. Een paar Franse soldaten heel de dag om te luisteren... Ik vind dit niet normaal, maar die Franse soldaten hoorden dit dus ook. Ja ja dat klopt. En je moet je voorstellen dat dit dus de hele nacht doorging op deze manier. Dit was echt een strategisch onderdeel van de vesting. Terwijl de Fransen de vesting met slimme trucs bezet houden, zitten daar nog wel Nederlandse burgers. Die Nederlanders zaten hier gevangen in hun eigen stad. Ja. Die moesten bevrijd worden. Ja zeker. En daarom nam generaal Krayenhoff nam het initiatief om een leger samen te stellen. Eigenlijk is dat het begin van het Nederlandse leger geweest. En die vestigde een basis in s-Graveland. En ze rukten op langs de karnemelksloot, die loop daar. Rukten ze op richting de vesting Naarden. En ondertussen slonk de voedselvoorraad en was er eigenlijk steeds minder minder te eten. Maar de Fransen laten zich niet zomaar pakken. Hoe ze de vesting verdedigen, leer ik van Tammo en zijn mannen. Oh kijk is. Zo, kijk dan! Dag, ik ben Merel. Ik ben Tammo. Hoi, wat ziet u er geweldig uit. Is dit speciaal een kanonniers... Een kanonnier. Ik ben een kanonnier uit 1850. Wauw! Na een snelle kledingwissel ben ik klaar om mijn medekanonniers te helpen. Oke. Nou, kom verder, kanonnier. Kannonier-maat. Ik zal je eerst even leren groeten. Da's misschien wel zo mooi. In die tijd... Tegenwoordig wordt er zo gegroet door de militairen, maar in die tijd groette men zo. En wat zeg je dan? Je zegt niets. Dus vanaf hier met deze kanonnen werd er geschoten op Krayenhoff, dus de Fransen schoten vanaf hier naar het oosten. Ja, alle aanvallen kwamen vanuit het oosten en dan schiet ie ongeveer 2,5 kilometer. Echt gericht is 1500 tot 1750 meter. Voorterrein is veilig. Kolonel, op uw order. Vuur! Sara, hoe was dat voor die Nederlanders in de vesting? Niemand mocht de vesting in of uit. En die mensen zaten in een hele benauwde situatie, want ze waren eigenlijk gevangene in hun eigen stad. Ze werden constant gebombardeerd, ze moesten schuilen en het eten raakte op. En hoe konden die Nederlanders dan communiceren met de buitenwereld? De enige mogelijkheid die mensen hadden om contact te zoeken met hun naasten buiten de vesting, was door een briefje te versturen per postduif. Die kreeg in kleine kokertjes aan hun beentjes met de briefjes erin opgerold. Er is er één bewaard gebleven in de collectie van het Vesting museum. Een briefje van Nancy aan Angelique en die vertelt hoe de situatie in de vesting was tijdens het beleg. Wat schijft Nancy hier aan Angelique? Nou, het is best lastig leesbaar, maar gelukkig weten we wat er staat. Ze schrijft dat het goed met ze gaat, maar dat ze voortdurend aan het schuilen zijn in hun kelder onder hun nieuwe huis en dat ze daar compleet gestoord wordt. Wat moeten die mensen in paniek hebben gevoeld en zich opgesloten hebben gevoeld. Ik zou helemaal claustrofobisch worden als ik in zo'n kelder zou zitten en je hoort alleen maar kanonskogels om je heen, dat is toch vreselijk? Dat is vreselijk. En dan hadden zij dus nog een eigen kelder onder hun huis, want de mensen die dat niet hadden moesten met de soldaten in de kazematten schuilen. Met de vijand eigenlijk, met de Fransen. Met Anthony beklimmen we de toren van de Grote Kerk in Naarden. Boven vertelt Sara ons over het einde van het beleg. Ik weet nog niet hoe het afgelopen is, dus ik ben heel benieuwd. Nou, generaal Krayenhoff had allemaal troepen en manschappen om de stad heen verzameld, eigenlijk om de stad te omsingelen. En gezorgd voor een blokkade eigenlijk, waardoor de Fransen er niet meer in en uit konden. Vanaf 14 februari heeft ie ervoor gezorgd dat er iedere nacht, elk halfuur een granaat de vesting in werd geworpen. Dus je kan je voorstellen dat niemand meer lekker kon slapen. Nee, en doden? Nee, dat viel mee, want mensen konden zich verschuilen in de kazematten van de vesting, zowel burgers als als de Franse soldaten. En toen? En toen... die bombardementen, die werden steeds heviger. En zelfs nadat Napoleon begin april zich had overgegeven en afstand had gedaan van de troon, wilden de Fransen nog niet de vesting opgeven. Vanaf dat moment stopte Krayenhoff ook met bombarderen, want hij dacht de Fransen hebben zich al hadden overgegeven en zond hij gezanten naar de vesting om de Fransen van het nieuws op de hoogte te stellen. 7 Mei 1814 werd de witte vlag gehesen in de toren waar we nu staan. De witte vlag. De Fransen hebben hier de witte vlag opgehesen. Ja, ja, dat klopt ook. En toen was het voor de Nederlanders duidelijk de Fransen geven zich over. En vier Naardense mannen zijn toen ook zelf in de toren geklommen en hebben we daar direct achteraan de Nederlandse vlag opgehangen. Ah, we hebben gelijk onze vlag opgehangen. Zo van nu is Nederland weer terug in Naarden. Ja. Nu is Naarden weer van ons.
