Name: Het ontstaan en de inrichting van Nederland
Uploaded: 2019-04-23T00:00:00+02:00
Duration: 2 min 4 s
Description: In de Middeleeuwen onstaat een netwerk van steden die zich centreren aan de rivieren en zeeën. Handelswegen over binnenwater zijn snel en veilig. De haven is vaak het belangrijkste onderdeel van de stad, omdat daar de handel wordt gedreven.

Klas 1/2/3

Het netwerk van Nederlandse steden zoals we dat nu kennen ontstaat voor het grootste deel in de middeleeuwen. Daarbij is de ligging aan het water veelal bepalend voor de plaats waar deze steden komen te liggen. Handelswegen over binnenwater zijn het snelste en het veiligste. De havens zijn dan ook één van de belangrijkste onderdelen van de stad. Hier wordt handel gedreven. Deze haven van Middelburg ligt op dat moment aan het Sloe,  een zeearm aan de oostkant van Walcheren. De haven heeft een getijdenverschil van ruim twee meter. En in die tijd bedenkt men al dit ingenieuze systeem om blauwe energie op te wekken. Deze sluis is zo geconstrueerd dat bij vloed het water wordt ingelaten en de deuren zich sluiten en bij laagwater openen ze de sluisdeuren aan de andere kant. En zo drijft het water krachtig het rad van de molen aan en schuurt tegelijkertijd de haven uit. Zo heb je gratis energie en houd je vanzelf de haven op diepte. Op andere plaatsen worden rivieren afgedamd en daar ontstaan damsteden zoals Amsterdam, Rotterdam en Monnickendam. Waterbeheersing wordt steeds belangrijker en men ziet het belang van samenwerking. Verschillende polderbesturen in 1255 samen het Hoogheemraadschap van Rijnland op. Het is het eerste waterschap dat in 1273 wordt opgevolgd door Schieland en Delfland. De Dam in Amsterdam was dus ooit echt een dam in de Amstel. En die Amstel liep van de dam over het Damrak naar het IJ. Tot 1841 kunnen schepen aanmeren bij de Dam om daar goederen te lossen, maar dan wordt de Amstel gedempt en de Dam wordt weer een plein.

Groep 6/7/8

Water is één van de belangrijkste elementen op aarde. Als oppervlaktewater, zoals zeewater, verdampt en er wolken worden gevormd, kunnen winden het opgeslagen water meevoeren. Als water weer condenseert en in neerslag weer in zee terechtkomt spreken we van een korte waterkringloop. Als het water via bergen, rivieren en grondwater op land naar de zee terug wordt gevoerd spreken we van een lange waterkringloop. Zoom in op de verschillende onderdelen en klik op de knoppen om de video's te bekijken.

Interactieve schoolplaat over de cyclus van water op aarde

De waterkringloop

Het Nederlandse landschap is gemaakt door de natuur en ingericht door de mens. 

Het ontstaan en de inrichting van Nederland

Door de eeuwen heen hebben we in Nederland manieren gevonden om om te gaan met de dreiging van het water. We zijn kampioen in het bouwen van dijken, dammen en het maken van polders. In deze tijdlijn ga je terug in de tijd om te ontdekken hoe het landschap van Nederland gevormd is. 

Tijdlijn over hoe het Nederland zoals we kennen is ontstaan

De inrichting van Nederland

Animaties van dagboekfragmenten uit de tijd van de VOC en WIC. Speciaal gemaakt voor de interactieve schoolplaat 'VOC en WIC van alle kanten'. 

Verhalen van de VOC en WIC van alle kanten

Welkom aan boord van het beroemde VOC-schip 'De Amsterdam'. Kijk nu zelf rond door deze replica van een VOC-schip die aan de steiger van het Scheepvaartmuseum ligt. Verken de Nederlandse geschiedenis uit de 17e en 18e eeuw. Over de eerste overzeese reizen, de handel, de avonturen en ontberingen. En in het ruim kom je meer te weten over de zwarte bladzijdes van het slavernijverleden. Kijk zelf in 360 graden rond, zoom in en ontdek wat er op het schip zoal gebeurde tijdens de lange reis naar de Oost.

Handel en oorlog over zee

De VOC en WIC van alle kanten

200 jaar lang maken de VOC en de WIC de dienst uit in overzeese gebieden als Indonesië en Suriname. Nederland is schatrijk geworden van de handel in grondstoffen en specerijen. Maar deze rijkdom heeft ook een keerzijde. Hoeveel weet jij over de VOC en WIC? Test je kennis in de quiz!

Quiz over handel en slavernij

Wat weet jij over de VOC en WIC?

In de Middeleeuwen onstaat een netwerk van steden die zich centreren aan de rivieren en zeeën. Handelswegen over binnenwater zijn snel en veilig. De haven is vaak het belangrijkste onderdeel van de stad, omdat daar de handel wordt gedreven.

Steden en staten

Bevolking en ruimte

Havens en damsteden in de middeleeuwen

Het ontstaan en de inrichting van Nederland 

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.