De slag bij Waterloo

---

In 1815 wordt de Franse keizer Napoleon definitief verslagen in de slag bij Waterloo. Zijn leger verliest de slag van Engelse, Pruisische en Nederlandse legers onder leiding van de hertog van Wellington.

We zijn hier in Amsterdam bij het Rijksmuseum, onze nationale schatkamer. Beroemd van het ‘straatje van Vermeer’, ‘Het vrolijk huisgezin van Jan Steen’ en vele, vele andere topstukken. Maar weet u wat het grootste schilderij in het Rijksmuseum is? ‘De Nachtwacht’?, nee, het is de ‘Slag bij Waterloo’ van Jan-Willem Pieneman. Een doek van circa 8 bij 6 meter en het is terecht zo’n groot schilderij. Dit schilderij toont een belangrijk moment in de geschiedenis van Europa en van Nederland. Zonder de overwinning hier zouden we in Nederland wellicht geen Nederlands hebben gesproken en zou het Rijksmuseum geen Rijksmuseum geheten hebben.

Op 18 juni 1815 werd Napoleon bij Waterloo definitief verslagen door een bondgenootschap van Britten, Pruisen en jawel ook Nederlanders. In het stralende middelpunt zien we, te paard, de opperbevelhebber van het Brits-Nederlandse leger, de hertog van Wellington. Maar er zijn nog meer personen afgebeeld, onder wie onze prins van Oranje, de latere koning Willem II, die gewond is geraakt en op het punt staat te worden weggedragen. De prins had twee dagen eerder op 16 juni met zijn Nederlandse troepen al een belangrijke rol gespeeld bij Quatre Bras, een strategisch kruispunt van wegen waar zij een Franse overmacht lange tijd tegenhielden.

Pieneman toont ons een dramatisch moment in de slag. De strijd is al uren aan de gang en nog steeds houden beide partijen elkaar in evenwicht, maar dan komt er een stafofficier aangereden in de richting van Wellington. Hij zwaait al met zijn hoed, want hij heeft groot nieuws. De Pruisen zijn in aantocht en met die verse troepen erbij zal Napoleon vast en zeker verslagen worden. In de hoek van het schilderij kondigt de Franse nederlaag zich al aan. Britse militairen zwaaien met buitgemaakte vaandels en sip kijkende Franse krijgsgevangenen worden afgevoerd, maar Napoleon geeft zich niet zomaar gewonnen.

Hij heeft nog één troefkaart. Aan het begin van de avond zet hij zijn keizerlijke garde in voor een laatste aanval. De aanval van de keizerlijke garde wordt afgeslagen, als ook een Nederlandse divisie onder bevel van Generaal Chassé wordt ingezet is de nederlaag van Napoleon een feit. Op de slagvelden van Quatre Bras en Waterloo liet onze jonge koninklijke landmacht voor het eerst haar tanden zien en dat wapenfeit is zo’n groot schilderij meer dan waard.