Name: Aardbevingen en tsunami's in Japan voorspellen
Uploaded: 2017-10-24T15:28:11+02:00
Duration: 3 min 43 s
Description: In 2011 wordt Japan opgeschrikt door een heftige aardbeving, gevolgd door een tsunami. Met speciale meetinstrumenten onder de oceaanbodem kunnen onderzoekers meer te weten komen over hoe zeebevingen beginnen. Informatie die misschien wel levens kan redden.

Klas 4/5/6

Als je in Japan de haven van Shimizu uitvaart, heb je een mooi uitzicht op een van de mooiste bergen ter wereld: Mount Fuji, een berg maar ook een machtige vulkaan. In vergelijking daarmee is hier de vlakke zee rustig en saai. Maar schijn bedriegt…. ver onder het wateroppervlak rommelt het soms…en hier ligt dan ook de oorsprong van deze explosieve vulkaan.

Onder de oceaanbodem, op zo’n 200 kilometer uit de Japanse kust komen regelmatig aardbevingen voor en die komen altijd onverwachts. Die onvoorspelbare aardbevingen is wat de onderzoekers op dit boorschip willen bestuderen. 

Aardbevingen worden veroorzaakt doordat de aardkorst beweegt. De korst bestaat niet uit één stuk, maar uit tientallen aardplaten, die voortdurend langs, tegen en onder elkaar schuiven en botsen. 

Onder de oceaan bij Japan gebeurt dat ook. Hier botsen twee aardplaten met veel kracht tegen elkaar aan. De oceanische plaat schuift daarbij onder de continentale plaat. En dat gaat niet geleidelijk, maar met horten en stoten. Jarenlang zit de platen vast, maar wanneer door toenemende druk één van de platen los schiet…..veroorzaakt dat aardbevingen en hier onder de oceaan ook vaak verwoestende tsunami’s.

We zijn met het boorschip precies op de plek waar de twee aardplaten botsen. Hier willen de wetenschappers aan boord hun onderzoek gaan doen. Ze hebben  jaren geleden al een gat geboord en in het boorgat hebben ze toen een meetinstrument geplaatst, de Genius Plug. Dit meetinstrument willen ze nu weer ophalen en de gegevens over druk en temperatuur uitlezen.

De Genius Plug zit al zes jaar in het smalle boorgat in de zeebodem. Het instrument heeft dan ook veel aardbevingen geregistreerd. Zo ook de grote aardbeving die Japan in 2011 zo verwoestend heeft getroffen .

Vervolgens willen de onderzoekers een nieuw instrument in het boorgat plaatsen. Hiermee hopen ze nog preciezer te kunnen meten hoe al die aardbevingen hier ontstaan. Het instrument gaat bijvoorbeeld meten hoe de oceaanbodem vervormt door verschillen in druk. Ook registreert het de trillingen in de aardekorst en voelt hoe de stand van de aardplaten verandert. 

Om het nieuwe instrument in het bestaande boorgat te plaatsen moet het boorgat dieper worden gemaakt, omdat het  lange apparaat er anders niet in past. Hiervoor wordt de boorploeg aan het werk gezet. Alle onderdelen die ze gebruiken moeten goed tegen hoge waterdruk kunnen, omdat het instrument op zo’n twee en een halve kilometer onder het zeeniveau in het boorgat moet komen.

Als het nieuwe meetinstrument is geplaatst wordt het met een onderzees kabelnetwerk verbonden met het vaste land. De onderzoekers kunnen dan vanuit deze Aardbevingscentrale ‘live’ zien wat er onder de zeebodem gebeurt. 

Zo zijn ze misschien ook op tijd om de mensen op het vaste land te waarschuwen voor een verwoestende aardbeving of tsunami. Met dit nieuwe meetinstrument onder de zeebodem hopen de onderzoekers uiteindelijk nog beter de ondergrondse processen die aardbevingen en tsunami’s veroorzaken te begrijpen en misschien wel… te voorspellen.

Klas 1/2/3

De aarde is geen grote versteende planeet. In de aardkern is het heel erg heet en de aardkorst drijft op magma in de langzaam stromende aardmantel. De aardkorst is wel hard, maar bestaat uit platen die voortdurend in beweging zijn en naar elkaar toe drijven (convergentie) of van elkaar af drijven (divergentie). Bij de breuken tussen de aardplaten komen vaak aardbevingen voor en vind je vulkanen. Bekijk deze interactieve schoolplaat over de opbouw van de aarde. Zoom in en bekijk de verschillende video's!

Interactieve schoolplaat over aardlagen

Opbouw van de aarde

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Je merkt er misschien niets van, maar elke dag vinden er wereldwijd duizenden aardbevingen plaats. De ene aardbeving is heftiger dan de andere. Klik op de afbeelding om te lezen hoe aardbevingen ontstaan.

Scrollverhaal over bewegende aardplaten

Wat is een aardbeving?

Aardrijkskunde examenquiz

Test of jij goed bent voorbereid op je examen aardrijkskunde! Wat weet je van platentektoniek, de koolstofkringloop en oceanische circulatie? Klik op de afbeelding om te beginnen.

Examenquiz bij aardrijkskunde voor vwo

Wat weet jij over de aarde als natuurlijk systeem?

In 1959 wordt bij het Groningse Slochteren een gasbel ontdekt. Niet lang daarna stapt heel Nederland over op aardgas. De handel in aardgas is goed voor de economie, maar heeft ook een keerzijde: aardbevingen. 

Story over gas uit de grond

Hoe werd het Groningse aardgas ontdekt?

Aardbevingen en tsunami's in Japan voorspellen

In 2011 wordt Japan opgeschrikt door een heftige aardbeving, gevolgd door een tsunami. Met speciale meetinstrumenten onder de oceaanbodem kunnen onderzoekers meer te weten komen over hoe zeebevingen beginnen. Informatie die misschien wel levens kan redden.

Milieu en klimaat

Meetinstrumenten op 2,5 kilometer onder zeeniveau

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Herfstbladeren

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.