Name: Een mondharp
Uploaded: 2012-01-10T23:00:00+01:00
Duration: 2 min 29 s
Description: In Mongolië bespelen mensen instrumenten die wij niet zo goed kennen. In deze clip zie je hoe een mondharp wordt gemaakt en hoe die klinkt.

Groep 3/4/5

Groep 1/2

In Mongolië bespelen mensen instrumenten die wij niet zo goed kennen. In deze clip zie je hoe een mondharp wordt gemaakt en hoe die klinkt.

Groep 6/7/8

Met onze muzikale verhalen, vrolijke energizers, handige explainers en gratis lesmateriaal zet je met gemak een leuke muziekles in elkaar!

Header Meer Muziek in de Klas

Programmalogo's

Méér Muziek in de Klas

Naar de website van Méér Muziek in de Klas

Welk instrument zit er altijd in een rockband? Wat is grunten? Bekijk de video en beantwoord de vragen in de quiz!

Quiz over rockmuziek

Wat weet jij over rock?

Wat weet jij over klassieke muziek? Bekijk de video en beantwoord de vragen.

Quiz over klassieke muziek

Wat weet jij over klassieke muziek?

Het Eurovisie Songfestival is het grootste muziekspektakel ter wereld. En dit jaar wordt het gehouden in ons eigen Rotterdam! Wat weet jij van de geschiedenis, de acts en de muziek? Test je kennis in de quiz!

Quiz over het muziekspektakel van Europa

Wat weet jij over het Songfestival?

Afbeelding alles is muziek

Hoe klinkt een saxofoon, accordeon of didgeridoo? En hoe herken je rock, latin of klassieke muziek? Ontdek de verschillende instrumenten en genres, speel muziekbingo met je klas of zet de muzikanten van de garageband aan en uit in deze interactieve schoolplaat!

Interactieve schoolplaat over muziekinstrumenten en muziekstijlen

Alles is muziek

Een mondharp

Muziek en dans

Gemaakt in Mongolië

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Verschillende muziekinstrumenten worden in korte video's uitgelegd. Van trompet tot gitaar!

Klas 1/2/3

Slagwerker Menno de Bruin: Mijn moeder werd knettergek van me. Ik heb getrommeld op tafels, op potten, op pannen. Ik maakte m'n eigen drumstellen van kartonnen dozen. Als er maar getrommeld kon worden!
Op een gegeven moment kreeg ik ook voor Afrikaanse en Cubaanse instrumenten. De trommel is dus van hout en een dierenhuid. En natuurlijk je handen. Met je handen kun je zoveel verschillende bewegingen maken.
Er zijn een aantal basisklanken die je op de conga speelt. Dat zijn er drie: de bastoon de open toon en de slap. Ook je hand plaatsen op een andere plek geeft een andere klank. Dus je krijgt iedere keer weer een ander verhaaltje uit je trommel.
Het leuke van percussie is ook: het is heel toegankelijk; iedereen kan er snel al iets uithalen. Als iemand zegt: 'je bent niet muzikaal', zou ik zeggen: gooi het overboord. Ga lekker jouw eigen weg en zoek een instrument dat bij jou ligt. Over ritme kun je niet uitgesproken raken; dat is superboeiend!
Voice over: Bongo's en conga's zijn slaginstrumenten. Door op verschillende plakken op het vel te slaan krijg je een: lagere klank ? of hoger? Gedempt hoog? open hoog? open - gedempt? of roffelend? Spanning op het vel bepaalt de toonhoogte. Of verandering van toon door de klankkast te verplaatsen. Conga's klinken lager? bongo's klinken hoger. 
Slagwerker Menno de Bruin laat al deze mogelijkheden horen in het volgende concert.

Bongo's en conga's

Bongo's en conga's worden bespeeld door met de handen op het strak gespannen vel te slaan. Bij deze percussie-instrumenten wordt het geluid dus voortgebracht door de trilling van een gespannen vel boven een klankkast (trom). Oorspronkelijk komen ze uit Afrika, maar je hoort ze vaak in Latijns-Amerikaanse muziek.

Slaginstrumenten met vel

Jochem? Ja? Hai. Ik ben Jochem. Ik hoorde het van buiten al, dat je aan het spelen was. Wat een bijzonder instrument? Een trompet. De trompet.
Kun je mij vertellen uit welke onderdelen de trompet eigenlijk bestaat? Dit heet een “ventiel” toch? Een ventiel ja. Ja? Met allemaal gaten? Gaten om de lucht door te laten. Okay, dus de ventielen en wat heb je nog meer?
Dit is eigenlijk een soort van sound regular. Een sound regular, laat eens horen? Als ik zo zit, dan zit ik eigenlijk veel te laag. … Dus dan… Dan wordt ie hoger als je ‘m verder naar binnen doet?
Ja. Ja.

Trompettist

Joachem geeft uitleg over de trompet. Hoe zit dit instrument in elkaar?

Hoe zit een trompet in elkaar?

Contrabassist Peter van Leerdam: Het is een heel fysiek instrument. Je voelt het tot in je botten als je die dikke snaren in trilling brengt. Maar het is ook de dienende functie in de muziek die mij zeer aanspreekt. 
De stemmechanieken zijn wat anders dan op een cello of viool omdat de snaren zo dik zijn. Te dik om hem gewoon aan te draaien. Daarom is er een speciaal mechaniek voor ontwikkeld. De functie van de kam is om de klank over te brengen op het instrument. 
De contrabas heeft 4 snaren en is gestemd in kwarten. Van hoog naar laag is dat G - D - A - E. Ikzelf heb dus een mechaniek op mijn contrabas, waarmee ik de onderste snaar kan verlengen, waardoor ie lager wordt; in dit geval tot een C. 
De strijkstok van de contrabas is gemaakt van pernambukhout. Je hebt ook strijkstokken die van slangenhout gemaakt zijn. De haren van de strijkstok zijn gemaakt van de staart van een paard. Het inharsen van de strijkstok is ook zoiets als met de kam: zonder kam klinkt de bas niet, en zonder hars klinkt de strijkstok niet; werkt ie niet. Door daar hars op te smeren kan ie gewoon beter pakken op de snaar. Die bas die hoort bij mij en daar wil ik op blijven spelen tot ik niet meer kan!
Voice over: De contrabas is een snaarinstrument van bijna 2 meter lang en kan op verschillende manieren klinken en bespeeld worden: Van hoog? Tot zeer laag? Gestreken, met de strijkstok? of plukkend, met de vingers (pizzicato)? Glijdende tonen ('glissando')En in verschillende stijlen: van jazz, tot klassiek. Met al deze mogelijkheden geeft contrabassist Peter Leerdam het volgende concert.

Contrabas

De contrabas behoort tot de familie van gestreken snaarinstrumenten waartoe ook de viool, de altviool en de cello behoren. De contrabas is een snaarinstrument van bijna 2 meter lang en heeft vier snaren, die gestemd zijn als de vier laagste snaren van de gitaar. De contrabas wordt met een strijkstok (arco) of met de vingers ('plukken') bespeeld. 

Een snaarinstrument

Hallo, ik ben Emma en ik speel saxofoon. Hij is best wel zwaar!

Ja, ik voel me meestal wel heel vrolijk als ik saxofoon speel, vooral als het lukt. Eh, ik vind het echt een heel stoer instrument. Je kan er ook heel veel leuke Jazz mee spelen en het is gewoon een prachtig instrument. En hij glimt ook heel mooi.

Nou, de eerste keer dat ik speelde, dat was wel moeilijk, maar ik was wel heel trots toen ik er een toon uit kreeg, want het was niet heel makkelijk. Je moet eh je lip een beetje naar beneden doen en dan, ja, je tanden op de bovenkant zetten en dan heel hard blazen.

Ik oefen ongeveer drie of vier keer per week en dan oefen ik een halfuurtje of drie kwartier. En dan ben ik helemaal uitgeblazen!

Dat was het, doei!

Emma speelt saxofoon

Saxofoon spelen is best moeilijk. Maar Emma kan het steeds beter!

Haar lievelingsinstrument

Doedelzakspeler Pieter van Dreumel: De eerste keer dat ik 'm zelf op de schouder legde was ik 14 jaar. 
Wat in feite het meest opvallende is voor mensen aan een doedelzak is het harde geluid. Het tweede opvallende is de constante toon. Met een blaaspijp blaas je de lucht in de zak. Die zak die zorgt ervoor dat jij een druk geeft met je arm, waardoor je constante toevoer hebt richting je geluidproduceerders - dat zijn de bourdonpijpen daar boven - en de chanter, hier beneden waardoor je een constant geluid krijgt zonder onderbreking. Dus het eeuwige geluid dat door mag blijven gaan. 
Een doedelzak is voor mij de sleutel naar de komaf; het geluid van de rattenvanger van Hamelen, die kinderen en mensen op straat fascineert, die grote mannen aan het huilen krijgt.
Voice over: De doedelzak is een blaasinstrument dat bestaat uit een zak met verschillende pijpen: Door de mondpijp blaast de doedelzakspeler eerst lucht in de zak. Met zijn arm perst hij de lucht naar de verschillende pijpen. In de mondpijp zit een klepje dat voorkomt dat de lucht uit de zak terugstroomt. De tenorpijpen brengen telkens maar één toon voort? Net zoals de baspijp? Op de 'chanter', de melodiepijp, wordt de melodie gespeeld. 
Doedelzakspeler Pieter van Dreumel laat al deze mogelijkheden horen in het nu volgende concert.

Doedelzak

De doedelzak is een blaasinstrument dat bestaat uit een zak van leer waar pijpen van verschillende lengte doorheen steken. De speler blaast lucht in de zak die onder de arm gehouden wordt en drukt deze in. Hierdoor ontstaat een toon in de pijpen.

Een blaasinstrument met pijpen

Hoboist Remco de Vries: Mijn vader speelde hobo en ik vond dat zó mooi klinken dat ik ook hobo ben gaan studeren. Ik was toen 10 jaar. De hobo is gemaakt van ebbenhout. Dat is zwart, keihard hout en gaat eeuwen mee. Het rietje hoort op de hobo. Het is - zeg maar - het apparaatje dat trilt. En als dat trilt dan gaat de lucht in de hobo trillen en dat geeft de specifieke hobo-klank. 
De rietjes moet je zelf maken. Ik noem het altijd de Fröbel-klas. Je maakt het namelijk uit een stukje bamboe, dat je heel dun maakt en op een pijpje vastmaakt met een stukje touw en dan heel dun schaaft. Zó dun dat het heel goed gaat trillen. Het zijn dus twee blaadjes hout die op elkaar trillen. 
Vroeger had de hobo helemaal geen kleppen, maar omdat de hobo tegenwoordig veel hoger en veel lager moet, hebben ze allerlei kleppen verzonnen om dat voor elkaar te krijgen. Omdat je met je pink niet zo laag kan; bij de onderkant van het instrument, daarom hebben ze er een stangetje aan de klep gemaakt. Je kunt de buis verlengen door alle gaten dicht te maken, dan wordt ie lager. Hoe meer kleppen je open laat, hoe korter de buis wordt. 
De hobo heeft een heel helder geluid. Daarom wordt op de A van de hobo gestemd, omdat iedereen dat in het orkest heel goed kan horen. 
Voice over: De hobo is een houten blaasinstrument met een dubbel riet. De twee rietplaatjes trillen als de lucht er tussendoor geblazen wordt. De hobo kan op verschillende manieren klinken: Van hoog? Tot laag? Korte tonen stotend (staccato) Of langgerekt (legato)Van een strakke toon naar vibrato en van zacht naar hard (crescendo). 
Remco de Vries laat al deze mogelijkheden horen in zijn nu volgende solo-concert.

Hobo

De hobo is een houten blaasinstrument met een dubbel riet. Het instrument kenmerkt zich door zijn warme, maar doordringende geluid. Daarom is het vaak de hoboïst die de toon aangeeft bij het stemmen van de instrumenten van het symfonie-orkest.

Een houten blaasinstrument

Banjospeler Cok van Vuren: Ik denk dat ik een jaar of 15 was. De reden dát ik banjo ben gaan spelen, was een televisieprogramma: the Dukes of Hazzard. Daarin hoorde ik fantastische, virtuoze countrymuziek. En toen dacht ik: Dát wil ik! 
De banjo waar ik op speel heeft 5 snaren, maar die 5e snaar is iets speciaals. Dat is een kortere snaar. Je pakt 'm niet mee op de linker hand; je doet er geen grepen op. Het is een snaar die continu meedoet. Echt bespelen doe je 'm niet. Ja, met je rechter hand, want je slaat dus wel de hele tijd aan. 
De klankkast van de banjo is wezenlijk anders dan op de gitaar. Het is echt een trommel Gemaakt van een houten ring en daar overheen wordt een vel gespannen. De banjo bespeel je met plectrums aan je vingers. Dat is omdat je met je rechterhand behoorlijk snel moet kunnen spelen over alle snaren. 
En banjo-spelers worden graag gehoord. Ja? the banjo-player always gets the girls! Haha? De banjo is een snaarinstrument dat op verschillende manieren kan klinken en bespeeld kan worden. Van hoog? Tot laag? Als begeleidingsinstrument? Tokkelend? Rustig, langzaam? of opzwepend snel? Of als begeleidings- en solo-instrument tegelijk! Banjoïst Cok van Vuren laat al deze mogelijkheden horen in het nu volgende improvisatie-concert.

Een banjo is een snaarinstrument met stalen snaren en fretten, waarbij de kam op een strak gespannen vel rust. Deze constructie zorgt ervoor dat het geluid dat de snaren voorbrengen zeer snel weg kan, waardoor de banjo een kort maar hard geluid produceert. In de clip zie en hoor je een vijfsnarige banjo, die vaak in countrymuziek gebruikt wordt.

Een snaarinstrument met 4 of 5 stalen snaren

Banjo

Wat voor type instrument is de viool eigenlijk? Een snaarinstrument. Omdat er snaren op zitten? Ja. Ik vind het een heel mooi instrument om te zien, kun je eens zeggen wat ik allemaal zie? Hier zit het toetsenbord met de snaren erop en de kam, en de kil. En hoe gebruik je dat toetsenbord? Ik weet het wel van piano’s, daar zit ook een toetsenbord, maar dit ziet er anders uit? Je doet je vingers erop en dan kun je verschillende tonen maken, en dan vat je ook je strijkstok.
Precies. En dit, wat zie ik hier? Dat is de kil. En hier ook. Wat gebeurt er dan als je eraan draait? Nou, dan gaan de snaren strakker of losser. En wat heeft dat voor effect? Dus dit is normaal. En dan draai je er eens aan? Draaien, draaien, draaien, draaien. Oei, een stuk lager. Ja.
En de stok, die zien we ook. Ja. Waar bestaat die stok allemaal uit? Dat zijn paardenharen. Gewoon echte? Echte paardenharen ja. Van een paard, uit zijn staart of zo? Ja, van zijn staart.
Is het moeilijk, viool spelen? Ja, dat wel. Waar droom je van met je viool, wat wil je worden? Ja, ik vind kwartetten en zo en al die dingen, dat is wel leuk, zo met zijn vieren of met meerdere mensen te spelen. Ja? Ja. En wat is daar zo leuk aan? Dan kan je wat meer communiceren met de muziek.

Hoe werkt een viool? In dit filmpje krijg je een korte uitleg over de viool.

Wat voor instrument is de viool?

De violist

Accordeonist Nicolai Turcitu: Toen ik accordeon begon te spelen was ik 7 jaar. Elke dag hoorde ik de klank van de accordeon. De klank is gebaseerd op lucht. De melodietoetsen worden bespeeld aan de rechterkant. Aan de linkerkant zit het basregister; daar wordt de begeleiding mee gespeeld. Het geluid wordt eigenlijk gemaakt door kleine tongetjes, zoals in de mondharmonica. De registerknopjes zorgen voor bijzondere klanken en kleuren van het geluid. 

De accordeon is een belangrijk instrument voor mij. Zoals vrouwen, die naast mij leven, kan ik niet leven zonder de klank van de accordeon; het is te belangrijk in mijn leven.

Voice over: De accordeon is een blaasinstrument dat op vele verschillende manieren kan klinken: Van hoog? Tot laag? Van zacht naar hard (crescendo)En van langzaam? Tot zeer snel? Op de toetsen wordt de melodie gespeeld.

De knoppen links spelen de begeleiding? En met de registerknoppen kan accordeonist de tonen verschillend laten klinken. Accordeonist Nicolai Turcitu laat al deze mogelijkheden horen in het nu volgende concert.

De accordeon is blaasinstrument én toetsinstrument met toetsenborden aan beide uiteinden. Een uitrekbare balg perst de lucht over de rieten, of tongen, die de lucht doen trillen en het accordeongeluid voortbrengen. De accordeon is een veel gebruikt instrument in de volksmuziek.

Een blaasinstrument met toetsen

Accordeon

Ik sta hier bij twee drumfanfareorkesten en dat zijn orkesten die eigenlijk uit alleen maar koperblaasinstrumenten bestaan en een beetje slagwerk. Dat is wel handig ook, want die instrumenten kun je tenminste bespelen terwijl je loopt.
Meiden, wat hebben jullie net gedaan?
We zijn met ons jeugdorkest hebben we een showoptreden gehad.
Een showoptreden, en doen jullie dat vaak?
Ja, ja, we hebben een seizoen en dat zijn verschillende taptoeoptredens.
Taptoe?
Ja.
Want zo heet dat?
Zo heet dat.
Een showoptreden heet een “taptoe”?
Ja, als er dan meerdere orkesten komen die allemaal een show draaien, dat heet een “taptoe”.
Okay, en dan ga je samen de hele avond muziek maken?
Ja.
En jullie spelen niet alleen, jullie lopen ook, hoe gaat dat in zijn werk eigenlijk?
Ja. Nou, meestal is het voor de taptoe, dus voordat iedereen zijn of haar show draait, maak ik de bepaalde go up’s en down’s(?). Streetparade door het dorp waar de taptoe zich afspeelt. Daar maak je muziek op straat, zodat mensen kunnen kijken hoe jij dat doet.
En dan hoop je, dat je al die mensen hiermee naartoe kan nemen zodat ze naar de taptoe gaan luisteren?
Ja.
Maar is het niet hartstikke lastig om te spelen en te lopen tegelijkertijd?
Ja, maar daar repeteren we gewoon hard voor en als je je goed concentreert en goed luistert naar de aanwijzingen, dan lukt het allemaal.
En ben je wel eens gestruikeld?
Nee.
Nooit?
Nee.
Jullie zijn een fanfareorkest hè?
Ja.
Waar bestaat dat fanfareorkest uit?
Uit houtblazers, koperblazers en slagwerk.
Wat zijn zoal die koperblazers?
Trompetten en euphonions, baritons en bij de houtblazers vallen saxofoons, klarinetten, de fagot als je die erbij hebt lopen. En het slagwerk is snaredrums, basedrums.
Want hoe zorgen jullie er eigenlijk voor dat je gelijk speelt, ik zag wel iemand voor de fanfare lopen hè?
Ja, die telt meestal vooraf en de grote trom en de bas, die zorgen voor het tempo en daar moet jij gewoon je nummer in spelen.
Dus die zijn eigenlijk het soort van wat de dirigent bij een symfonieorkest doet, dat doet dan de grote trom bij de fanfare?
Ja, eigenlijk wel. Op straat wel.
Maar degene die daarvoor staat, wat doet die precies?
Die geeft de richting aan waarin je loopt.
Okay. Dus die is eigenlijk een soort van de verkeersregelaar?
Ja.
En wat spelen jullie zelf eigenlijk, wat speel jij?
Euphonion.
En jij?
Saxofoon.
En waarom hebben jullie voor die instrumenten gekozen?
Nou, ik speelde vroeger trompet, ik heb daar alles op geleerd, de noten geleerd en maar toen bleek mijn lipstand bleek niet goed genoeg te zijn voor trompet en toen zou ik naar de eupho-nion kunnen, want het mondstuk van een trompet was te klein voor mijn lippen.
Okay. En jij, jij hebt een saxofoon?
Ik heb saxofoon gekozen, omdat ik het geluid van een trompet niet mooi vond.
Oh, nou, hier, hoor je dat?!
En dat je als leerling kun je moeilijk als klein beginnend kindje kun je moeilijk beginnen op een groot instrument.
En wat voor soort muziek spelen jullie eigenlijk?
Ja, wel verschillend, Marsmuziek.
En wat is Marsmuziek?
Ja, met een goed tempo waarop je kunt lopen.
En een Mars, wat is een Mars eigenlijk?
Dat is één zo’n liedje.
Eén zo’n liedje, maar een Mars is ook een…?
Ook een planeet.
Ook een planeet, ja, Mars is een liedje, het is een planeet, maar ook zo’n optocht toch?
Ja.
Wat vinden jullie nou zo ontzettend aan dat fanfare spelen?
Het is supergezellig!
Het is leuk om de mensen plezier te zien hebben en te zien klappen, en dat is gewoon leuk.


Een drumfanfareorkest is een orkest dat eigenlijk uit alleen maar koperblaasinstrumenten bestaan en een beetje slagwerk. Dat is wel handig ook, want die instrumenten kun je tenminste bespelen terwijl je loopt.


Een drumfanfareorkest bestaat uit koperblazers en slagwerk

Het fanfareorkest

Hoi, ik ben Mathilde en dit is mijn gitaar!
Nou, een gitaar en mij was liefde op het eerste gezicht! Als ik wakker word, dan het eerste wat ik denk is gewoon: “yes, gitaar spelen!”.
Meestal ga ik dan buiten op het balkon bij ons ga ik gitaar spelen als ik muziek ga maken en dan, ja, dan is het gewoon lekker zon en dan ga je gewoon helemaal met de muziek mee, en dat voelt gewoon heel erg fijn!
Nou, gitaar is echt mijn ding omdat ik vind het eigenlijk als je verdrietig bent, dan troost je gitaar je. En als je blij bent, dan kan je lekker spelen op je gitaar, dan kan je gewoon echt je ziel erin leggen.
Kijk: ik heb twee gitaren. Dit is mijn akoestische gitaar, maar ik heb ook een elektrische gitaar!
Nou, ik zit ook in een band en die heet Junior Swing en dat vind ik heel leuk, want dan gaan we ook optreden. Als je dan bij dat toneel staat en je mag er solo-en bijvoorbeeld, en alle mensen kijken naar je. Dan is dat zó gaaf, want dan heb jij gewoon dit hele publiek dat naar je kijkt en dat je alle zeg maar eer krijgt, dan geeft je dat echt een kick zo van: “yes, dat is leuk!”.
Nou, als ik naar les ga, dan soms speelt mijn gitaarleraar iets en dan denk je: “dit kan ik nooit!”. En dan ga ik steeds harder oefenen en harder oefenen, en dan opeens kan je eigenlijk ook wat jij zo cool vond, en dat je zo graag wil leren, kan je dan opeens en dat is wel heel erg cool dan!
Nou, ik turn ook en dat doe ik best wel veel, want vier keer in de week, alleen wat ik eigenlijk later natuurlijk wil doen is een popster of een muzikant worden met mijn gitaar!
Nou, als het me zou lukken, muzikant worden, dan zou ik dat echt helemaal top vinden en helemaal gaaf! Dan zou ik echt denken: “yes, ik heb het gehaald!”.
Nou, dit was het. Toedoei!

Gitaar spelen is het eerste waar Mathilde aan denkt als ze 's morgens wakker wordt. De gitaar troost haar en maakt haar ook blij. 

Akoestisch en elektrisch

Mathilde speelt gitaar

Dit is mijn dwarsfluit en ik heet Isabelle. Dit is mijn dwarsfluit als ie in elkaar gezet is. En zo klinkt ie. Ik vind mijn dwarsfluit een heel erg mooi instrument, hij is helemaal van zilver en er komen hele mooie tonen uit, en hij is eigenlijk net een sieraad. Ik ga zo meteen een stukje spelen, dat komt uit een sprookje en het heet De Rattenvanger Van Hamelen.

Nou, en dit stuk vind ik het leuk dat je gewoon als je aan het spelen bent gewoon een verhaal voor je ziet, zoals De Rattenvanger Van Hamelen, dan eh hoor je gewoon de ratjes terug en dat is heel erg leuk om te doen.

Er was eens een plaatsje in Duitsland en dat heette Hamelen. Het was er helemaal niet leuk, want er zaten een heleboel ratten. Op een dag kwam er een man naar het dorpje en hij zei, dat hij rattenvanger was. Hij zei, dat hij de ratten kon wegjagen door fluit te spelen. Zo gezegd, zo gedaan.

De rattenvanger pakte zijn fluit en begon te spelen.

En het lukte: alle ratten kwamen overal vandaan en volgden de fluitspelende rattenvanger tot buiten de stad. Maar toen de rattenvanger eenmaal in de stad terugkwam, had plotseling niemand meer zin om hem te betalen.

Dat vond de rattenvanger wel heel stom en hij heeft toen hetzelfde trucje uitgehaald, maar dan met de kinderen uit de stad. Op een ochtend toen alle ouders in de kerk zaten begon de rattenvanger op zijn fluit te spelen. Hij speelde en speelde, en toen liepen alle kinderen achter hem aan.

En die kinderen heeft hij toen in een grot gestopt en gevangen gehouden. Nooit meer iets van teruggezien.

En dit is dus eigenlijk een heel vreselijk verhaal. Maar wel heel leuk!

Isabel vindt de dwarsfluit het mooiste instrument dat er is. Ze speelt een stukje uit De rattenvanger van Hamelen. 

Het is net een sieraad!

Isabel speelt dwarsfluit

Ik ben Lucie en ik heb heel veel verschillende soorten blokfluiten. En dit is mijn inie-minie-minie-fluitje! Ik geef al best veel concerten en zo, en dat vind ik ook echt superleuk. Maar tijdens het concert kijk ik ook altijd de mensen helemaal in de ogen als daarom hun aandacht te trekken, zodat ik als het ware hun iets kan vertellen met de muziek die ik maak, dat ik echt snap van “oh, ze begrijpen me, zij voelen hetzelfde als ik!” en zo. En dan… dan, dat vind ik altijd heel fijn. Zoals ik al zei wil ik dus gevoel overbrengen naar die mensen en dat doe ik met mijn gezicht. Als ik bijvoorbeeld droevig speel, dan kijk ik zo. En als ik iets blij's speel, dan kijk ik zo. Nou, ik ga voor jullie spelen een stukje waar ik altijd eh een bos met vogeltjes bij denk. Dan stel ik me altijd voor: eerst is het heel rustig, dan zie je een bos voor je en dan opeens eh komt er ergens een vogeltje. Een vogeltje vandaan vliegen. En dan... en dan worden het er steeds meer en die gaan met elkaar praten en kwetteren. Ik word echt supergelukkig van blokfluiten, ik wil later zeker muziek blijven gaan doen, zeker. En ik wil ook heel beroemd worden. En ja, zelf les gaan geven misschien. Nou, dat was het dan! Dag!

Blokfluiten heb je in alle soorten en maten. Lucie speelt ze allemaal!

Niet 1, maar een heleboel!

Lucie speelt blokfluit

Een piano die een tijdlang staat, gaat vals klinken. Hoe krijgt een pianostemmer de piano dan weer zuiver?
Eigenlijk is een piano een snaarinstrument: voor elke toon 3 snaren en voor de laagste tonen één of twee. Als zo’n snaar uitrekt - en dus minder strak komt te staan - wordt de toon lager, en dat klinkt vals. 
Voor elke toon is er één toets. Door op de toets te drukken slaat een hamertje via een ingewikkeld mechaniek tegen de snaren en klinkt een toon. Nu moeten dus de vastklinkende snaren weer op de juiste spanning gebracht worden. 
Om elk van de 3 snaren apart te kunnen horen, duwt de pianostemmer een band tussen de snaren, zodat er maar één tegelijk kan klinken. 
Een stemvork geeft altijd precies dezelfde toon: een A. Zo weet de stemmer hoe hoog de A van de piano moet klinken. Door de snaar strakker of losser te draaien wordt deze toon precies gelijk aan de stemvork. Daarna kan hij de andere tonen vergelijken met deze A. 
Eerst de afstand van 8 hele tonen, een octaaf, daarna een terts, 3 hele tonen, en een kwart, 4 tonen verschil.
Een pianostemmer kan aan de zwevingen tussen de tonen horen of het goed is:
Deze rolt bijna… oewoewoe, daar luister ik naar. Maar bijvoorbeeld een kwart heeft een zweving van ongeveer 1 per seconde; ’t is bijna niet te horen, maar…
Een terts is bijna rein en het octaaf moet echt helemaal strak zijn.
Zo wordt elke snaar, elke toon, stuk voor stuk gestemd door ze te vergelijken met tonen die al gestemd zijn. 
Van de laagklinkende dikke… tot de hoogklinkende dunne snaren.
Van elk stel van 3 snaren is nu de middelste gestemd, maar de buitenste nog niet. Die zijn nu aan de beurt. Eén wordt weer gedempt en de andere kan dan precies gelijk aan de middelste gestemd worden. 
Als alle snaren gestemd zijn, wordt geluisterd naar de klankkleur van de toon. Als bijvoorbeeld het vilt van het hamertje te hard geworden is, klinkt de toon scherp. Door erin te prikken wordt het vilt losser en klinkt de toon minder scherp.
Dan worden de pedalen nagekeken. De rechter pedaal haalt de demper van de snaren, zodat de tonen langer kunnen doorklinken. Gedempt klinken ze korter.
De linker pedaal brengt de hamertjes dichter bij de snaren zodat ze zachter klinken.
En tot slot nog een laatste controle. 
Mooi. Prima in orde. Deze piano kan er voorlopig weer tegen!

Een piano die een tijdlang staat, gaat vals klinken. Hoe krijgt een pianostemmer de piano weer zuiver?

Hoe blijft een piano in goede conditie?

De pianostemmer

Verschillende muziekinstrumenten in korte video's uitgelegd.

Muziekinstrumenten

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

NTR actie logo header

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Een mondharp

Bongo's en conga's

Trompettist

Contrabas

Emma speelt saxofoon

Doedelzak

Hobo

Banjo

De violist

Accordeon

Het fanfareorkest

Mathilde speelt gitaar

Isabel speelt dwarsfluit

Lucie speelt blokfluit

De pianostemmer

Een mondharp

Meer

Wat weet jij over rock?

Wat weet jij over klassieke muziek?

Wat weet jij over het Songfestival?

Alles is muziek

Embed video

Bewaar dit item in een verzameling

Nieuwe verzameling

Hallo! Welkom terug

Vind alles voor een leuke les!

Met een account kan je