Name: Comazuipen
Uploaded: 2011-12-12T23:00:00+01:00
Duration: 2 min 35 s
Description: Als je te veel alcohol in korte tijd drinkt, krijgen je hersenen zo’n klap dat je in coma kunt raken. Het kan je zelfs je leven kosten.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Als je jong bent zijn je hersenen nog in de groei.  De hersenen bestaan uit een aantal onderdelen die ieder een eigen functie hebben. Je grote hersenen verwerken impulsen van zintuigen, slaan informatie op en zijn actief als je problemen probeert op te lossen. Je kleine hersenen zorgen voor een goede motoriek, coördinatie en evenwicht. Je hersenstam regelt je ademhaling, hartslag, bloedsomloop en spijsvertering, maar ook bepaalde reflexen zoals slikken en reageren op onverwachte situaties. De hippocampus is een soort sorteerplaats voor het geheugen. Belangrijke gebeurtenissen worden geselecteerd om bewaard te worden.
De grote en kleine hersenen bestaan elk uit twee helften. De hersenstam ligt tussen het ruggenmerg en de grote en kleine hersenen in.  Alcohol komt met het bloed in de hersenen. Als de alcohol de hersenen heeft bereikt, worden de hersenen als het ware doordrenkt met alcohol. Doordat je kleine hersenen worden verdoofd ga je wankelen en je reageert minder snel.
In de grote hersenen worden impulsen van de zintuigen niet goed meer verwerkt, dus je gaat minder goed zien en proeven en ook kun je minder goed nadenken en situaties inschatten.  Alcohol zorgt er in je hersenstam voor dat ademhaling en hartslag eerst toenemen. Maar als je in een korte tijd veel drinkt, dan treedt er een alcoholvergiftiging op. 
Die vergiftiging maakt je ziek. Je wordt misselijk en duizelig en raakt steeds meer de controle over je lichaam kwijt. Je ademhaling en hartslag nemen af. Je raakt in een coma.Het kan je je leven kosten.

In Nederland mag je pas alcohol drinken vanaf je achttiende. En daar zijn goede redenen voor: alcohol beschadigt je organen en je hersenen. Lees er meer over in dit scrollverhaal.

Scrollverhaal over de gevolgen van alcohol

Wat doet alcohol met je?

Ben jij snel afgeleid, vergeetachtig en dromerig. Dan heb je misschien wel ADD. Wil je weten wat ADD precies inhoudt? Klik op de afbeelding om de rest van de story te lezen op NPO Kennis.

Story over attention deficit disorder

Wat is ADD?

Hoogbegaafd

Je bent hoogbegaafd als je een IQ hebt van 130 of hoger, beschikt over een kritische instelling en perfectionisme. Maar hoogbegaafdheid is meer dan superslim zijn. Klik op de afbeelding om de rest van de story te lezen op NPO Kennis.

Story over de voor- en nadelen van hoge intelligentie

Wanneer ben je hoogbegaafd?

Pijn voel je met je brein. Maar niet iedereen ervaart pijn hetzelfde. En je pijngrens kan gedurende je leven veranderen. Hoe? Dat lees je in de story op NPO Kennis.

Story over persoonlijke pijngrenzen

Waarom kan de een beter tegen pijn dan de ander?

Comazuipen

Allerlei onderwerpen met biologie als uitgangspunt, variërend van het menselijk lichaam tot ecologie.

Programmaheaders

Programmalogo's

Bio-Bits

Als je te veel alcohol in korte tijd drinkt, krijgen je hersenen zo’n klap dat je in coma kunt raken. Het kan je zelfs je leven kosten.

Mens en lichaam

Alcoholvergiftiging

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Er zijn een heleboel gewoontes waar je verslaafd aan kunt raken. In deze afspeellijst vind je interessante video's over alcohol, drugs en lachgas. 

In Nederland sterven elk jaar zo'n 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. In een sigaret zitten allerlei schadelijke stoffen die slecht zijn voor je lichaam. Waarom zijn we ooit begonnen met roken?

Scrollverhaal over de gevolgen van roken

Hoe schadelijk is roken?

Vapen wordt steeds populairder, maar gezond is het niet. Net als bij roken krijg je allerlei schadelijke stoffen binnen. Deskundigen maken zich zorgen dat er een nieuwe generatie rookverslaafden opgroeit. Wat moet je weten over de e-sigaret?

Scrollverhaal over een populair alternatief voor roken

Hoe slecht zijn e-sigaretten?

Wiet, hasj of andere softdrugs gebruiken is verboden als je minderjarig bent. Vanaf achttien jaar is het niet strafbaar om een joint te roken. Het is toegestaan om de softdrugs op bepaalde plekken te kopen, maar de productie van wietplanten is wel streng verboden. Nederlandse drugsregels zijn best ingewikkeld. Kan het niet simpeler en veiliger?

Nieuwsuur in de klas

Nieuwsuur is er voor achtergronden bij het nieuws met video's voor de bovenbouw over onderwerpen als IS, de Europese Unie (EU) en de verkiezingen.

Nieuwsuur header

Naar de website van Nieuwsuur

Wietteelt

In KNOW SHIT vertellen we je elke week hoe je moet omgaan met maatschappelijke shit als pesten, discriminatie, ongelijkheid, vooroordelen en gezondheid. Hoe het echt zit, dus. 

In de VS mag je pas vanaf je 21ste drinken, in Oostenrijk vanaf je zestiende en in Nederland vanaf je achttiende. Waarom zit daar verschil tussen en wat is er nu eigenlijk slecht aan drinken? Dat wilde Sem uit Zwolle weten en Linda de Munck zocht het met hem uit.

In hun onderzoek stapte Sem achter het stuur van de virtual reality simulator Rijden Zonder Invloed om te ervaren hoe het is om dronken van een discotheek naar huis te rijden. Sem ervaart wat alcohol doet met je reactievermogen en hoe het je zintuigen beïnvloedt. Daarnaast spreken ze met Ninette van Hasselt van het Trimbos Instituut, die vertelt wat alcohol voor invloed heeft op de groei van je brein.

Know Shit

Alles wat ze je op school niet vertellen, maar wel wil weten. Dat is 3FM Tussenuur van Human. Met reportages, interviews en prangende vragen. 

Header tussenuur

Tussenuur

3FM Tussenuur

In Nederland mag je pas alcohol drinken als je achttien bent. Sem uit Zwolle wil weten waarom die leeftijdsgrens er is en waarom die in veel landen anders is. Samen met Linda de Munck stapt hij in een Virtual Reality-simulator om te ervaren hoe het is om dronken achter het stuur te zitten. Ook praten ze met Ninette van Hasselt van het Trimbos Instituut, die vertelt wat alcohol voor invloed heeft op de groei van je brein.

De invloed van alcohol op je hersenen

Waarom mag je geen alcohol drinken voor je achttiende?

Robin (20) ontliep de alsmaar voortdurende drukte in haar hoofd en greep naar drugs. Ze belandde uiteindelijk in een bad trip, wat haar kijk op drugs heeft veranderd.
Daylène Kroon, artdirector en mixed media artist 'met een graphic state of mind', maakte van het verhaal van Robin een film met animatie.

De Locker

De Locker van Human is een online verzamelplaats voor de verborgen verhalen van jongeren van 12 tot 20. Korte documentaires over onderwerpen waar jongeren mee bezig zijn maar niet altijd makkelijk over praten.

De locker

Robin (20) ontliep de alsmaar voortdurende drukte in haar hoofd en greep naar drugs. Ze belandde uiteindelijk in een bad trip, wat haar kijk op drugs heeft veranderd.

Bad Trip

De Nederlandse coffeeshops waren jarenlang het symbool van onze unieke tolerantie en vrijheid, maar de wereld lijkt ons in te halen. In Uruguay kunnen wietboeren sinds dit jaar volledig legaal telen, roken en verkopen. In Nepal roken ze graag op 1 dag per jaar met z'n duizenden tegelijk en in de Amerikaanse staat Colorado gaan zelfs meisjes van negen dagelijks legaal aan de marihuana als medicijn tegen bijvoorbeeld epilepsie. Maar op de Filippijnen moeten ze niets hebben van drugs.

Metropolis in de klas

Hoe is het voor mensen in andere landen om buitenstaander te zijn, puber, homo, verslaafd of... ongesteld? Je ziet de overeenkomsten en verschillen tussen culturen in onze steeds kleiner wordende wereld.

Alles van Metropolis

Vak: Maatschappijleer en Aardrijkskunde. De Nederlandse coffeeshops waren jarenlang het symbool van onze unieke tolerantie en vrijheid, maar de wereld lijkt ons in te halen. In Uruguay kunnen wietboeren sinds dit jaar volledig legaal telen, roken en verkopen. In Nepal roken ze graag op 1 dag per jaar met z'n duizenden tegelijk en in de Amerikaanse staat Colorado gaan zelfs meisjes van negen dagelijks legaal aan de marihuana als medicijn tegen bijvoorbeeld epilepsie. Maar op de Filippijnen moeten ze niets hebben van drugs.

Wiet

Waar komt deze drugs vandaan? Die zijn van een locatie in Noord-Holland, één zaak. De andere zaak is hier uit de buurt, uit Delft. Verschillende tabletten, deze hebben glittertjes erin. Ze hebben glitters, haha. Het is allemaal voor de marketing. 
Alle pillen en poeders die de politie tijdens een inval in beslag neemt, komen terecht in dit lab, waar ze onderzocht worden door Jorrit van den Berg.

Wat voor type dingen kom je allemaal tegen? We zien glitters, fluorescerend, van alles. Dus dat ze oplichten met blacklight in de disco, als je hem laat vallen, dat je hem kan terugvinden. Slim. We komen van alles tegen. Wat meet je nou aan die pillen? Eigenlijk willen we van die pil weten waar hij is gemaakt. Kunnen we een verband leggen met bijvoorbeeld een fabricagezaak. Daar heb ik hier een voorbeeld van. Kunnen we uit het afval wat aangetroffen wordt en uit de tussenproducten, kunnen we daarvan onderzoeken of er een relatie is met bijvoorbeeld de pillen die gemaakt zijn. Die walm komt je meteen tegemoet. Ja, dat komt je tegemoet, dat ruik je echt wel. Maar dit zat dan in bijvoorbeeld één van die blauwe vaten? Blauwe vaten, jerrycans... Kan je daar ook nog meer informatie uithalen, bijvoorbeeld hoe het gemaakt is, een standaardrecept ofzo? Nee, de recepten die gebruikt worden, worden sowieso door meerdere labs gedeeld. De receptuur is wel hetzelfde, maar je moet het een beetje zien als het maken van een cake. Als ik vijf mensen allemaal dezelfde grondstoffen geef, een oven en een recept om cake te bakken, dan zal die cake nooit vijf keer hetzelfde zijn. Er zitten altijd verschillen tussen. Is het heel veel moeilijker dan een cake maken? Nee, dat denk ik niet. De mensen die wij in de labs tegenkomen, die volgen een recept. Dat staat vaak op de muur of staat op een jerrycan geschreven. De verhouding, zoveel uur koken. En dan zijn ze klaar. En dat is niet anders dan het maken van een cake. Ze hebben geen scheikundediploma? Nee, absoluut niet. Alleen, het enige verschil is dat op het moment dat er iets fout gaat in het proces, dan hebben ze geen idee hoe ze daarop moeten ingrijpen. Want ze hebben eigenlijk geen idee wat ze aan het doen zijn. En de consequenties zijn dan ook vervelender dan een vieze keuken, zeg maar. Precies.

Dit is een beetje de routekaart: hoe maak ik amfetamine en methamfetamine. Dit zijn alle recepten voor alle ketens? Niet alle, maar wel veel bekende routes, waarmee je vanuit een grondstof amfetamine kan maken, maar ook hoe je die grondstof maakt.
Dit is amfetamine, dit is de verdovende stof waar het uiteindelijk allemaal om te doen.
Ja, amfetamine is de lijst 1-opiumwetstof. Dit is een stof die daar veelvuldig voor gebruikt wordt in Nederland, deze route. Die is ook illegaal? Die is ook illegaal, dus heeft men nu een stap terug gedaan en heeft men deze stoffen geïmporteerd om daar vervolgens zelf dit van te maken. En jij ontdekt dus dit soort routes ook, of niet? Wij proberen inderdaad vast te stellen hoe men dit eindproduct heeft gemaakt, of dat via deze route is gegaan, of dat via een andere route is gegaan. En dat doen we door te kijken naar die specifieke verontreinigingen in die tabletten, in die poeders, die we dan onderzoeken. Maar dan verplaats jij je dus eigenlijk in een drugskok, wat dat betreft. Jij bedenkt: wat is haalbaar, wat is een beetje betaalbaar, wat is makkelijk, wat kan je smokkelen. Ja, dat klopt.

Jorrit probeert zoveel mogelijk productieroutes in kaart te brengen. Onlangs ontdekte hij een heel snelle en makkelijke route die criminelen op dit moment graag gebruiken. Dit is zeg maar de structuur. Wat die crimineel alleen maar hoeft te doen is deze groep eraf halen. En dan heb je de werkzame stof mdma. Dit is gewoon eigenlijk een legale stof. En dit is waar Ronnie Flex over zingt en dat mag niet? Dat mag niet. En dit kan je gewoon importeren. Maar als het zo ontzettend makkelijk is om dit met zoutzuur eraf te pakken, dan wil je eigenlijk dat deze stof verboden wordt, toch? Ja, dat is ook eigenlijk waar we mee bezig zijn. We zijn een lijst aan het maken met stoffen waarvan we weten dat die heel makkelijk om te zetten zijn in een verdovend middel, maar waarvoor geen legale toepassing bekend is, anders dan dat de productie van verdovende middelen. Als je bijvoorbeeld ook een medicijn ervan kan maken, ik noem maar wat. Juist dit soort stoffen waar eigenlijk maar één doel is, namelijk het produceren van een drug als mdma, die moet je gewoon verbieden.

Hoe worden XTC-pillen gemaakt?

Wat hebben wetenschappers te zeggen over ons persoonlijk leven, onze wereld, actuele onderwerpen en onze toekomst? Presentatoren: Dirk de Bekker, Elisabeth van Nimwegen en Lieven Scheire (NTR).

Logo Wetenschap

De Kennis van Nu in de klas

Het Youtubekanaal van NTR Wetenschap

Mdma, de werkzame stof in xtc, is illegaal. Criminelen maken dit door verschillende stoffen te mengen. Chemicus Jorrit van den Berg onderzoekt de pillen om verschillende maakprocessen te ontrafelen en makers te herleiden.

Drugscriminelen betrappen door hun recept te ontrafelen

Bij aangename activiteiten, zoals lekker eten of de liefde bedrijven, komt er in het beloningscentrum van je brein dopamine vrij. Dopamine is een natuurlijke signaalstof, die zo plezierig aanvoelt dat je die belangrijke dingen steeds weer blijft doen. Maar niet tegelijkertijd a.u.b.. 
Dopamine wordt opgevangen door dopaminereceptoren. Mensen die daar veel van hebben, ervaren eerder het aangename effect. Deze mensen halen plezier uit de ‘gewone’ dingen des levens, de mazzelkonten. Als je weinig receptoren hebt, dan liggen de drugs op de loer, want die geven een enorme dopamineboost. Maar bij iedere shot krimpt het aantal receptoren in je bovenkamer, waardoor je een steeds hogere dosis moet nemen om je weer goed te voelen. De vicieuze verslavingscirkel komt op gang! En jij ook. Op naar de kliniek, om eens even lekker af te kicken. Sterkte!
De manier waarop je hersenen functioneren is erfelijk. Dit zorgt er mede voor dat verslaving vaak een familieaangelegenheid is. Als een van je ouders alcoholist is, dan heb jij 2 tot 4 keer meer kans om zelf ook aan de drank te raken. Hopelijk krijg je dan van je andere ouder een overdosis wilskracht.

Clipphanger

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger header

Clipphanger logo

Clipphanger 

Clipphanger op Youtube

Hoeveel je ergens van geniet, wordt bepaald door je hersens. En hoe je hersens werken, is erfelijk bepaald. Als je ouders meer genoten van een fles sherry dan een gezellige boswandeling, heb je meer kans om ook verslaafd te raken. Je kunt er dus gevoelig voor zijn.

Kun je verslavingsgevoelig zijn?

Drugscriminelen hebben allerlei manier om hun afval te dumpen. In Brabant wordt het drugsafval onder andere in het riool gedumpt, waardoor het water onbruikbaar wordt. Onderzoekers kunnen soms achterhalen waar het afval vandaan komt. Diederik gaat langs bij een opgerold drugspand en spreekt met de eigenaar van de schuur, die beweert te werden bedreigd door de criminelen die er amfetamine maakten. Behalve drugsafval van drugsproductie ziet het rioolbedrijf ook het afval van drugsgebruik terug in het drinkwater.

Het spoor naar drugslabs 

De Kennis van Nu in de klas 

Als je aan Colombia denkt, denk je aan Pablo Escobar. In de jaren 80 en 90 van de vorige heerst deze drugsbaron over de straten van Medellín. De populaire Netflix-serie over Escobar is goed voor het toerisme. Ersin onderzoekt of hij bij de inwoners ook nog steeds zo populair is.

Ersin in Wonderland in de klas

Op populaire vakantiebestemmingen is er zoveel dat je niet ziet, niet verstaat of niet begrijpen kan. In 'Ersin in wonderland' (VPRO) onderzoekt Ersin Kiris wat er speelt achter de façade van vakantieparadijzen.

Naar de website van Ersin in Wonderland

Medellin, Colombia

In IJsland was het gebruikelijk dat jongeren veel alcohol en drugs gebruikten. De overheid greep in en nu heeft bijna niemand meer behoefte aan alcohol of drugs. Hoe kreeg IJsland dit voor elkaar?

Zo voorkom je drank- en drugsgebruik

Sommige mensen gebruiken op feestjes wel eens een lachgaspatroon. Dat is eigenlijk bedoeld om slagroom mee te spuiten, maar je kunt er volgens sommigen een lekker gevoel van krijgen. Maar je moet ermee oppassen: lachgas kan erg schadelijk zijn!

De gevaren van lachgas

Americanos in de klas

Stef Biemans reist langs de grootste migrantendoorgang, tussen Guatemala en de Verenigde Staten, om uit te zoeken wat mensen zover brengt om deze onmogelijke tocht te maken (VPRO).

Americanos

Mexico is een land met een rijke cultuur en geschiedenis, maar ook een land met veel problemen. Geweld en armoede zijn aan de orde van de dag en drugskartels beheersen het leven. Redenen genoeg voor mensen om het land te verlaten.

Drugscultuur in Mexico

Even de glutamaatreceptor in je hersenen blokkeren voor een hallucinogene minitrip van pak 'em beet een minuut. Dat doen we steeds vaker. Ik heb het over een ballonnetje doen. Want werd er twee jaar geleden nog voor ruim 700.000 kilo lachgas geïmporteerd in de Nederlandse havens, dit jaar is dat al 1250.000 kilo. Daarom hoor je dit geluid steeds vaker en zie je deze ampullen overal. Want hierin zat het lachgas voor dit ballonnetje en die lachgasballonnetjes zijn dus booming. Thuis chillen met vrienden op de bank met een cracker en een slagroomspuit of in de club, in een café. Want die dingen zijn tegenwoordig echt overal te koop en dan niet uit deze kleine patroontjes maar uit enorme tanks van vele liters. Maar waarom is het zo'n lekker handeltje?
We verkopen een ballon voor 3 euro, keer 200. Dan kom je op 600 euro, snel. 
Waar komt het vandaan? Bij een installatie als deze wordt het per fles afgevuld. 
En wie loopt er nou echt mee binnen? Er zijn er inmiddels meer dan 100, misschien wel 200 in Nederland, die tussenhandel plegen in lachgas.
Dit is de industrie achter jouw lachgasballonnetje. Bedrijven die het verkopen schieten als paddenstoelen uit de grond. Ze maken er zelfs reclame voor en dat komt allemaal door een uitspraak van het Europese Hof in 2016. Eerst stond lachgas volgens de geneesmiddelenwet namelijk te boek als een narcosemiddel, bijvoorbeeld bij bevallingen. Aan geneesmiddelen zitten strenge regels vast, dus zomaar verkopen mocht niet. Maar twee jaar geleden besloot een Europese rechter dus dat lachgas geen medicijn is, maar een handelswaar. Daarom valt het nu onder de Warenwet en kan in principe elk bedrijf het verkopen.
We kennen dus de beroemde slagroompatronen. Winkels als de Sligro, de Makro, de Blokker en de Hanos verkochten ze gewoon. Maar omdat ze weten dat het niet alleen maar bedoeld is om echt slagroom mee te spuiten, is die verkoop beperkt, ook op aanraden van het Ministerie van Volksgezondheid. Bol.com verkoopt ze zelfs helemaal niet meer. Maar op de rest van het internet bloeit die handel volop. Iedereen kan zo een starterspakketje kopen. Voilà. Maar er zijn bedrijven die het veel groter aanpakken. Zij verkopen niet alleen maar crackers en patronen, maar ook hele tanks met lachgas. En die verkopen ze dan aan de horeca, festivals en shishalounges, zoals in de Mon Ami in Rotterdam. Daar gaat er elke week zo'n 30 liter lachgas doorheen. Zo'n 1500 ballonnen. 
Wij zijn een aantal maanden geleden begonnen met lachgas verkopen, ik denk inmiddels al bijna een jaar zelfs. Het levert genoeg op in ieder geval. Zodra één iemand bestelt, bestelt de rest van de zaak ook, bijna iedereen. En dan gaat het aan de lopende band door, totdat iedereen weg. Tweehonderd ballonnen kunnen op vrijdag, zaterdag drukke dagen makkelijk wel. We verkopen een ballon voor 3 euro, keer 200, dan kom je al snel op 600 euro op één dag als je een goede dag hebt. Op internet zag je allerlei advertenties of mensen die wilden leveren. En ze komen ook gewoon bij ons langs hier. Ze geven gewoon een kaartje af: hee, wij verkopen lachgas. Op een gegeven moment heb je vijf, zes leveranciers. Die willen graag geld verdienen met lachgas, dat zijn gewoon puur handelaars.

Pure handelaren dus. Zo 1000 euro per weekend binnentikken is geen uitzondering. Maar de volgende vraag is: waar halen zij dat lachgas vandaan? Eerst belangrijk om te weten: er zijn drie soorten lachgas. Zo heb je medisch lachgas, wat bijvoorbeeld wordt gebruikt om de pijn bij een bevalling wat te verzachten. En dat wordt dus ook heel goed gecontroleerd. Dan heb je 'food grade' lachgas, wat dus in die slagroompatronen zit als drijfgas wat in restaurants wordt gebruikt. Dat kan volgens deskundigen niet heel veel kwaad, als je het maar niet te vaak doet. En het wordt minder goed gecontroleerd dan bij medisch lachgas.
En dan is er ook nog technisch lachgas, wat bijvoorbeeld in de auto-industrie wordt gebruikt voor meer vermogen, beter bekend als nitro. En dat is niet bedoeld voor menselijke consumptie. En dat wordt dus ook niet zo goed gecontroleerd. Ze worden alle drie door lachgasfabrieken in Nederland gemaakt en verkocht. En je kan al raden: sinds 2016 krijgen ze een hoop meer telefoontjes van potentiële klanten.

Welkom bij Westfalen Gassen Nederland, producent van industriële gassen en voedingsgassen. We halen het uiteindelijk bij een productielocatie van ons vandaan. Het komt hier met een vrachtauto vloeibaar binnen. We zorgen dat het in een fles komt voor een klant. Stel nou dat ik een bedrijfje start en ik zeg: ik wil heel veel lachgas bestellen. Wat doen jullie dan? We vragen in ieder geval naar Kamer van Koophandel. Dat wordt gecheckt, kopie paspoort en een eindgebruikersverklaring, waarin de klant vertelt: wat is mijn toepassing.
Dus als ik zeg: ik ga het verkopen in een club, wat zeggen jullie dan?
Dan zeggen wij: Nee, helaas. Ik snap het genot aan de ene kant, maar er zit ook een gevaar aan het gebruik van lachgas. Dus we hebben gezegd: daar lenen we ons niet voor en we willen er ook geen geld aan verdienen. Het hoort uiteindelijk niet bij ons als bedrijf.
En Westfalen is niet de enige. Fabrikanten van lachgas hebben met elkaar afgesproken om het niet te verkopen aan lachgashandelaren, omdat het wordt gebruikt als partydrug en ze gewoon niet zoveel zin hebben in gedoe. Wie dus aanklopt zonder een goede eindgebruikersverklaring krijgt dat lachgas niet mee. Maar hoe komen die handelaren daar dan wel aan? Dat hebben we aan heel wat lachgashandelaren gevraagd, maar ze zijn er niet heel happig op om aan ons te vertellen waar ze hun voorraadje vandaan toveren. Ook uit concurrentieoverwegingen. Sommige handelaren hebben een truc gevonden om toch dat lachgas bij die fabrieken te bestellen.
Ze doen bijvoorbeeld alsof ze een ander bedrijf zijn en liegen in die eindverklaring. Daar kunnen die fabrieken dan weinig tegen doen. Andere handelaren halen hun lachgas uit het buitenland, bijvoorbeeld uit China. Zoals het bedrijf Partytime in Qingdao. Zij doen niet zo moeilijk over die eindgebruikersverklaring. Maar wat je daar dan precies koopt blijft wel een beetje vaag. Best een apart wereldje dus, dat lachgas. Het is dus legaal om erin te handelen of om het te gebruiken, maar om het ergens groot in te kopen wordt meteen een beetje schimmig. De enige die er wel open over wilde zijn is Leon. Hij had eerst een autobedrijfje, maar hij wil nu toch liever alles volgens het boekje doen.

Ik ben Leon Riemers. Ik ben ondernemer in lachgas. Wij leveren lachgas aan de horeca. Kom binnen. Ik koop het in Turkije in. Wij hebben daar een leverancier gevonden die ons medisch lachgas levert. Dat is inderdaad niet makkelijk om aan te komen. In Nederland, ondanks dat het legaal is, wil er eigenlijk geen enkele leverancier aan meewerken. Maar in Turkije hebben wij een leverancier gevonden die bereid is om het wel te leveren. Dat is wel met allerlei problemen met transport en allerlei kinderziekten die je hebt met het opstarten daarvan. Maar het lukt. Er zijn inmiddels meer dan 100, misschien wel 200 in Nederland die tussenhandel plegen in lachgas. Maar omdat het door grote erkende leveranciers niet opgepakt wordt, krijg het een rare status en zie je dat heel veel partijen in de markt, met name ook tussenhandelaren, zonder Kamer van Koophandelnummer werken, geen facturen kunnen geven. Er wordt veel zwarte handel in gedaan en dat is hoe de markt in elkaar zit. Voornamelijk een markt van cowboys.
Cowboys genoeg inderdaad. Hier zie je de auto van een man die de politie van de A2 had geplukt omdat zijn auto naar achteren hing. Lagen er in zijn achterbak twintig tanks met lachgas. Wie handelt in gas, moet rekening houden met allerlei risico's. Zoals bijvoorbeeld ontploffingsgevaar of een brand. Je moet je dus aan allerlei regeltjes houden als je lachgas opslaat of vervoert.

Oké. Even samenvatten. Lachgas is dus booming maar ook een beetje een gekke wereld. Producenten willen het niet verkopen aan lachgashandelaren en die moeten dus een trucje verzinnen. Maar als je daarin slaagt, dan loop je binnen. Maar je weet dus nooit precies helemaal zeker waar het lachgas vandaan komt, wat erin zit en of het veilig is. En dan tot slot, niet onbelangrijk. Lachgas is dus legaal en het kan hartstikke leuk zijn. Maar je kan er ook hoofdpijn van krijgen of misselijk van worden of zelfs out gaan. Er is nog niet heel veel onderzoek gedaan naar de gezondheidsrisico's, maar volgens het RIVM is veelvuldig gebruik niet goed voor je hersenpan. Dus.

Hoe hoog is de kwaliteit van je lachgas?

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Lachgas wordt gebruikt als genotmiddel. Het zorgt voor een kortdurende roes als je het inademt. De herkomst en de kwaliteit van het gas zijn echter niet altijd even duidelijk, net als de gevolgen voor je gezondheid.

De dubieuze industrie achter ballonnetjes doen

Sommige drankjes bevatten een bijzonder stofje genaamd ‘alcohol’. Alcohol is een natuurproduct dat ontstaat door het gisten van druiven of gerst. Zo komt het helemaal spontaan terecht in een flesje bier of wijn. Alcohol is niet bedoeld voor mensen onder de 18, maar sommige volwassenen lusten er wel pap van. Direct na de consumptie zorgt een beetje alcohol voor een beetje vrolijkheid en een algeheel prettig gevoel. Maar daar blijft het meestal niet bij.

Wie een paar glazen alcoholhoudende drank naar binnen giet, kan al meteen slechter kijken, denken, en reageren. Daarom mag je met drank op nooit het verkeer in. Nog een paar glazen dan maar? Kijk uit, want je wordt emotioneel, je zelfkritiek verdwijnt en dus liggen ruzies op de loer. En dan hebben we nog de lichamelijke bijverschijnselen: misselijkheid! Braken! O ja, en geheugenverlies, dus wie weet naast wie je de volgende ochtend wakker wordt.

Alcohol bevat ook heel wat calorietjes, en je kan er dus nog dik van worden ook. En het heeft invloed op je hart, de ontwikkeling van je hersenen en je kan er kanker van krijgen. O ja, en het is ook nog eens verslavend. Zo verslavend, dat de mensheid eigenlijk al duizenden jaren aan de drank is. (Al sinds de alcoholbewoners).

Om een biertje te drinken moet je in Nederland minstens achttien jaar zijn. Alcohol is namelijk niet bepaald goed voor je, helemaal als je hersenen nog in ontwikkeling zijn. Wat doet alcohol met je?

De tweede grootste bierproducent ter wereld stond deze week geheel alcoholvrij op de Horecava. Dat is het statement dat wij maken. Dé horecavakbeurs van Nederland, en wij staan hier alleen met 0.0. De Horecava in de Amsterdamse RAI. In de enorme bierhal was veel ruimte voor alcoholvrij bier. De markt groeit dan ook als kool. Voor ons is sinds 2010 die markt vervijfvoudigd. Dus dat begint een vrij serieuze tak van sport te worden. 
Hoe krijg je dit biertje aan de man? In onze industrie begint het uiteindelijk met smaak. En vervolgens zetten we James Bond in met 0.0. En we zetten het bij de Formule 1 op alle reclameborden. We besteden daar serieus aandacht aan. Hoeveel van jullie reclamebudget gaat naar de 0.0? Dat gaat richting een kwart van het reclamebudget. Dat is wel stevig. Heel stevig. Dit moet in 2030 30% van het totaal gaan uitmaken. Een derde van al het bier dan is alcoholvrij? In ieder geval in de Nederlandse markt. 
‘De belangrijkste reden om vandaag voor jullie deze presentatie over no- en low-alcoholbier te doen is dat die hele categorie alcoholvrij en alcoholarm bier als een dolle groeit. En alleen al daarom zal je een goed gevarieerd assortiment alcoholvrij bier en alcoholarm bier in je zaak moeten hebben.’

Bierexpert Rick Kemper deed op de Horecava een alcoholvrij-proeverij voor horecaondernemers. De verkoop is sinds 2010 met maar liefst 285 procent gestegen. We schenken hier nu een Palm 0.0. Wil dit zeggen dat dit bier helemaal geen alcohol bevat? Nou nee. Het kan niet zijn dat iets alcohol-loos is. Zelfs in een rijpe banaan of in een onrijpe bananen zit alcohol. Je eigen lichaam maakt alcohol aan. Het hoeft niet eens op het pak te staan. Maar zelfs een pak jus d'orange kan maximaal een half procent alcohol bevatten. Alcohol is een natuurlijk fenomeen. Wat betekent dan 0.0? Dat het afgerond 0.0 mag zijn. Dat er maximaal niet meer dan 0,049 procent inzit. Dat is het idee? Een listigheidje. 
We betalen geen accijns, jullie ook niet op dit bier. Dus je maakt meer winst. Hoeveel meer? Het accijnselement zit er inderdaad niet in. Dat is een voordeel ten opzichte van van de traditionele bieren. We verkopen het voor negen cent meer. Maar aan de onderkant zitten er meer kosten in de keten. Dus die negen cent gaat niet allemaal de achterzak in, laten we het zo zeggen. Niet allemaal, maar het klinkt wel erg interessant. Absoluut.
Een hoger winstpercentage. Het is een hele interessante groeimarkt. Ook de concurrentie zet hoog in op alcoholvrij. Royal Swinkels in het Brabantse Lieshout brouwt onder andere Bavaria. Het oudste alcoholvrij bier van Nederland. Is-ie er al? Hij is er nog niet. Nee? Hij heeft nog wat meer tijd nodig. Hoe lang duurt het om echt een goed nieuw 0.0 biertje te maken? Dat kan variëren van maanden tot jaren. Je kunt 0.0 bier op verschillende manieren brouwen. Enerzijds door te voorkomen dat er alcohol ontstaat. En anderzijds door te zorgen dat je alcohol onttrekt uit een bier met alcohol. Dan ontstaat er 0.0 bier. Er zijn ook verschillende methodieken om dat dan weer te produceren. 
Heineken 0.0 is ontzettend populair. Steekt dat een beetje, dat jullie 40 jaar geleden er al mee kwamen? We worden natuurlijk uitgedaagd en we proberen daar een creatief antwoord op te geven. Dat gaat lukken? Natuurlijk.
Terug naar de Horecava. Ook de alcoholvrije wijnmarkt zit in de lift. In 2019 groeide het aandeel met 50 procent. Toen we hier vier jaar geleden mee begonnen en vol in de research en ontwikkelfase zaten, verklaarde iedereen me voor gek. 'Alcoholvrije wijn is niks. Vloeken in de kerk. Dat kan niet. Dat wordt nooit wat.' Maar zie waar we nu staan. Lekker bezig. 
Oke? mannen, ik heb voor jullie allemaal twee bieren. De simpele vraag die jullie moeten beantwoorden is: Welke bier heeft geen alcohol? Nummer e?e?n en nummer twee. Die is wel zoet. En dan... Ik denk dat deze met alcohol is. En deze zonder. Oke? heren, even de alcoholvrije omhoog. Unaniem. Nou professor, zegt u het maar. Dat hebben jullie er heel goed uitgehaald. Dus hulde.
Waarom alcoholvrij bier anders maakt dan alcoholhoudend bier? Alcohol zelf heeft geen smaak, maar is een smaakversterker. Je zult altijd merken dat alcoholvrij bier anders smaakt dan z'n alcoholhoudende origineel, zo je wilt. Je zou het eigenlijk moeten zien als twee verschillende bieren. 
Is die alcoholvrije ook wel lekker? Jazeker, die smaakt goed. Ja, die smaakt goed. Absoluut. Zeer tevreden. Heren, hartelijk dank. Proost.

De opmars van alcoholvrij

Alcoholvrij bier bestaat al minstens 40 jaar, maar wordt de laatste jaren pas echt populair in Nederland. Het mag alcoholvrij bier heten als er niet meer dan 0,049% alcohol in zit.

Steeds meer bierbrouwers zetten in op 0.0

Als je onder de achttien bent, dan mag je geen drank bestellen. Tenminste, je kan het proberen, maar het mag je niet worden verkocht. Je mag het ook niet ergens anders kopen. En toch gebeurt het. Uit een enquête die werd gehouden in zes gemeentes onder 15- en 16-jarigen blijkt dat Nederlandse tieners vaker dronken zijn en überhaupt meer drinken dan de gemiddelde Europese puber. Dat lijkt vooral te komen door een grotere tolerantie van de Nederlandse vaders en moeders. 
Ze mag thuis drinken? Ja, één drankje. Nou, de oudste lust 'm wel. En laat u dat toe? Nouja, hoe wil je het stoppen dan? Ik denk dat als je het verbiedt, dat kinderen het toch stiekem doen. 

Wat valt er verder op? Is het eigenlijk erg en wat kunnen we eraan doen? Daar gaat deze video over. Eerst de cijfers met daarbij de reacties van ons kleine jongerenpanel. Er wordt wel genoeg gedronken, ja, op feestjes enzo. De controle is niet altijd overal even goed. Vooral als je vrienden achter de bar hebt staan, dan kan het snel gaan. Bij wat voor gelegenheden is dat dan, op wat voor plekken? Vaak feestjes op het platteland. Tentfeesten.
Driekwart van de tieners heeft ooit alcohol gedronken. Meer dan de helft deed dat de afgelopen maand. Dat is hoger dan het Europees gemiddelde. Een kwart drinkt ook thuis. Op verjaardag ofzo, als iemand gewoon drank haalt en dan kan je op die verjaardag drinken. Niet alle, maar dan gaan we daar ook niet heen, zeg maar. Zijn er dan geen ouders op die verjaardagen? Over het algemeen niet. 
Ruim één derde van alle tieners is weleens dronken geweest. Een vijfde de afgelopen maand nog. En ook dat is hoger dan het Europees gemiddelde. Vertel je het ook aan je ouders als je wel eens dronken wordt? Ja, dat hebben ze ook wel door. Ze hebben gezegd: 15 jaar. Dan kan je een beetje kijken wat je grens is en die bepalen, en dan niet elk weekend dronken thuiskomen. Nu doe ik het niet stiekem, dat mijn ouders het gewoon weten. En niet dat ik helemaal losga als ik achttien ben. Je hebt ook kinderen die, als het niet van je ouders mag, dan ga je het juist doen. Omdat je dan meer spanning erin hebt. Dat je denkt, het mag niet, dan krijg je toch meer druk om het te doen.
Van de 15- en 16-jarigen heeft bijna één derde ooit gerookt. Acht procent rookt dagelijks. Als ouders roken niet resoluut afkeuren, dan steken hun kinderen ruim vijf keer zo vaak dagelijks een sigaretje op. En in dat geval hebben ze ook twee keer zo vaak wel eens cannabis gebruikt. Wordt over roken moeilijker gedaan dan over drinken? Ja, puur omdat je van roken toch al meer schade krijgt.
Verder blijkt uit het onderzoek dat tieners minder drinken en gebruiken als ze voor middernacht thuis moeten zijn en hun ouders weten waar ze zijn. Mogen jullie wel eens wegblijven tot na middernacht? Ja. Allemaal? Ja.
Er zijn veel mensen die zich afvragen wat je hieraan kan doen. We kijken eerst naar de IJslandse methode, want daar hebben ze een strategie ontwikkeld die heeft geleid tot een radicale omslag in het gebruik van alcohol, maar ook van roken en drugs. De IJslanders gingen van het hoogste percentage in Europa naar het allerlaagste. We gingen daar twee jaar geleden al eens kijken en we zagen hoe jongeren daar met vanalles bezig zijn, maar niet met drank en drugs. 

Roken jullie? Nee. Gebruiken jullie drugs? Nee. Drinken jullie? Nee. Waarom niet? Omdat het slecht voor je is. Bijna 60% van de tieners hier heeft een zomerbaantje. De overheid, de stad Reykjavik en diverse gemeenten hebben het programma 'Drugsvrij IJsland' opgezet. In het begin moest men om de naam lachen, maar inmiddels niet meer.
Belangrijker dan de restrictieve maatregelen zijn preventieve factoren. Dat blijkt uit jaarlijkse enquêtes onder alle IJslandse jongeren. Het is van groot belang dat ouders tijd doorbrengen met hun kinderen. Ouders zijn de belangrijkste preventieve factor in het leven van hun kinderen.
Naast overheidsmaatregelen wordt in IJsland ook het nodige van de ouders zelf verwacht. We maken elke vrijdagavond een wandeling met ouders. Oudercomités surveilleren regelmatig in hun buurt om hangjongeren op te sporen. Ik weet zeker dat de actieve rol van ouders in het leven van hun kinderen één van de redenen is dat de IJslandse jeugd het zo goed doet. We hebben geen ouderpolitie die bij mensen langsgaat als ze zich niet aan de regels houden. Zo werkt het niet. Iedere gemeenschap is anders. Maar je kunt elementen uit het IJslandse model toepassen in andere landen. 
En dat gebeurt nu ook. Nadat het al op meerdere plekken in Europa is ingevoerd, gaan zes Nederlandse gemeentes het nu ook proberen. Onderzoeker Jón Sigfússon reisde al heel Europa door met zijn methode. Hij ziet in Nederland één groot verschil met andere landen, namelijk de houding van de ouders.

In Nederland zien we dat het bij ouders volledig geaccepteerd is. Die vinden het prima dat kinderen alcohol drinken. Dat is het verschil met veel andere landen. We kennen het effect van drank op de ontwikkelende hersenen. We weten dat kinderen die op hun vijftiende beginnen met drinken vier keer zoveel kans maken om verslaafd te raken aan drank als ze ouder zijn, om alcoholist te worden. Van die informatie proberen we ouders te doordringen, want wie wil nou zo'n ouder zijn?
Maar wat denken Nederlandse ouders daar zelf van? Wij vroegen het ze op een inspraakavond in Sneek, één van die gemeentes die meedoen aan het project. Ik hoorde via de buurvrouw dat ze op haar vijftiende al aan de wijntjes zat bij een horecagelegenheid. We hadden laatst dorpsfeest, dan krijgen de kinderen ook gewoon heel makkelijk drank. We hebben ook een schoolfeest gehad waar niet gedronken mocht worden. En toen werd er stiekem drank gehaald en ergens op een plein of in een steegje werd dat even snel gedronken. Toen hadden wij nog geen idee dat onze kinderen aan de drank zaten, maar zo wordt het dus wel gedaan. In het weekend koop ik één drankje voor haar en dat gaat gewoon heel goed. De oudste lust hem wel, die drinkt wel graag een drankje. Want u laat dat toe? Ja. We leggen de cijfers en de reacties van tieners en ouders voor aan onderzoeker Ninette van Hasselt van het Trimbos Instituut. Zij herkent wat uit de enquête naar voren komt.
Dit is eigenlijk wat we landelijk ook zien. Ik denk dat het vraagstuk over alcohol wel echt meer aandacht verdient. Alcohol is heel standaard deel van onze cultuur. Ik denk dat het heel nodig is, daar kan die IJslandse aanpak in helpen, dat je nog eens nadenkt over hoe we eigenlijk met alcohol willen omgaan zonder dat het meteen heel truttig wordt. Wat vinden wij eigenlijk met elkaar normaal?
De wet zegt achttien, dus hij mag geen drank. Hoe zit dat met andere ouders om u heen? Dat is niet altijd hetzelfde. Er zijn kinderen bij die dat wel mogen. Je gaat mee met andere ouders. Dat is vaak het probleem. Achttien is heel mooi, dat je dan niet mag drinken, maar doe het maar gewoon naar zestien en gebruik je boerenverstand. Laat ze er maar aan wennen, want ze gaan toch uitproberen.
Als je zegt: het probleem zie ik niet niet zo, als er kinderen die op jonge leeftijd al veel drinken regelmatig dronken worden, dan zijn ze wat mij betreft daar wel te makkelijk in. Ik begrijp wel heel goed de spagaat waarin ouders zitten. Dat is natuurlijk hartstikke lastig, dat er een enorme cultuur is waarin drinken op een bepaald moment heel gewoon is. In IJsland zeggen ze gewoon: Het mag niet, punt. Oh, echt? Zo ben ik niet. Dus u denkt dat die IJslandse aanpak niet gaat werken in Súdwest-Fryslân? Daar hebben ze wel een zware kluif aan. Ik denk dat je het beter open kan gooien dan dat ze het stiekem gaan doen.
Wij zien dat de kracht van die IJslandse aanpak niet die maatregelen zijn, maar is de manier van werken. Namelijk dat je heel systeematisch monitort, die cijfers ook teruggeeft aan de gemeenschap. Dat zijn de cijfers van hun jongeren. En dat je met elkaar vaststelt wat we eigenlijk normaal vinden met elkaar en wat zouden oplossingen zijn. Met de wetenschap in je achterzak: die passen in deze gemeenschap. Zo'n initiatief als een burgerwacht, daarvan denk ik wel, dat staat heel ver van ons af. Dat zie ik niet zo snel in Nederland gebeuren, maar misschien zijn er wel gemeenten die zeggen: dat vinden wij heel interessant. Daar willen we wat ervaring mee opdoen.
Een interessant verschil met IJsland is bijvoorbeeld dat in Nederland juist wel veel wordt gedronken op de sportclub. Hebben jullie enig idee hoe dat kan? Ik denk de derde helft. Voetbalkantines. En je hebt een team, natuurlijk. Als iedereen drinkt, dan is het voor sommigen wel lastig om niet mee te drinken.

Alcoholgebruik bij jongeren

Nederlandse tieners drinken meer alcohol dan leeftijdsgenoten in Europa. Ook al is dat verboden tot je 18 bent. Waarom doen ze dit? Een nieuwe methode pakt dit aan. Maar werkt dat ook?

Zijn ouders te laks?

In Nederland houden we wel van een drankje. Vooral bij jongeren zijn de cijfers van het aantal alcoholconsumpties opvallend hoog. Een grote behoefte aan alcohol kan schadelijk zijn voor je gezondheid, en kost de maatschappij miljarden euro’s.

De kosten van alcoholgebruik 

Van Moskou tot Moermansk in de klas

Rusland is het grootste land ter wereld. Om het land beter te leren kennen reist Jelle Brandt Corstius langs de kleinste dorpen en de grote steden van het land.

Van Moskou tot Moermansk

Wodka is verweven in de Russische samenleving. Het houdt je warm tijdens de lange koude winters. Maar een half miljoen Russen sterft per jaar aan de alcohol. Sommige instanties proberen het alcoholgebruik terug te dringen, maar jongeren beginnen al vroeg met drinken en families vallen uit elkaar door de gevolgen van de alcohol.

Alcoholisme in Rusland 

Alcohol wordt door veel volwassen Nederlanders gedronken. De gemiddelde Nederlander drinkt 1,3 glazen per dag. Meer dan 2 glazen per dag is ongezond en ook als je iedere dag alcohol drinkt is dat niet goed, maar weet iedereen wel wat zijn/haar alcoholconsumptie is en wat de effecten zijn? Dat kun je in kaart brengen door drinkers te vergelijken met niet-drinkers.

Een maand zonder alcohol

Dit hond-achtige molecuul, dit is nou alcohol. In je lever wordt er eerst van de ethanol ethanal gemaakt. Deze twee stofjes zijn dus giftig voor je lichaam. Zij zorgen voor de kater en voor de aantasting van je organen. Je lever, bijvoorbeeld. Dan wordt het verder afgebroken tot azijnzuur en daarvan wordt water en CO2 gemaakt wat je weer uitademt en uitplast. Je lever is er maar behoorlijk druk mee! Ik zeg altijd dat de lever een soort auto is. Het verkeer waarin de lever zich begeeft, is alcohol. En ook virussen en medicijnen. Als jij een deuk oploopt in je lever door alcohol kan de lever zich daar geheel van herstellen. Als je je elke dag in het verkeer begeeft, dus elke dag alcohol drinkt, is er geen tijd om die deuken te ontdeuken, of te herstellen. En dan treedt er, in plaats van het herstel van een deuk zogenaamde verlittekening op en die noemen we fibrose. Je hebt een beetje fibrose, wat meer fibrose en nog meer fibrose. Die laatste fase van veel fibrose noemen we levercirrose. In een cirrotische lever krijg je sneller leverkanker. We kijken naar de lever met een echo. Echo is geluid en geluid geeft een beeld. Naarmate er meer dingen in de lever zitten, veranderen geluid en beeld. In de lever kan onder andere verlittekening zitten, 'fibrose'. Of vervetting, 'steatose'. Bij leverbeschadiging, bijvoorbeeld door vet of door een virus, of door alcohol wordt de lever minder elastisch. Naar aanleiding van de elasticiteit kan ik zien hoe ernstig beschadigd de lever is. Deze fibroscan ziet eruit als een laser-zwaard uit Star Wars! Hahaha. En, hoe elastisch is mijn lever? Ik heb net tien metingen verricht bij je. Ik heb een variatie van maar 8%. Dat is dus een hele betrouwbare meting. Als we kijken naar het getal, dat is ongeveer 4,5 kilopascal is dat een mooie, elastische lever. Jeee! Hahaha. Dan is het mijn beurt. En ook mijn lever is nog elastisch en niet stijf. Een score van 4,5. Nou... Go Team 4,5!

Wat doet alcohol met je lever?

Alcohol uit bijvoorbeeld bier en wijn wordt in je lichaam afgebroken in je lever. Te veel alcohol kan daarom schadelijk zijn voor dit belangrijke orgaan. Alcoholisten kunnen fibrose krijgen, levercirrose en op den duur zelfs leverkanker. Leverarts Eric Tjwa onderzoekt de levers van Elisabeth en Diederik.

Leveronderzoek spoort beschadiging op

Een soort van hoestdrank, het zat in een glazen fles, het zag er groen uit. Johnny Walker. Nee was geen Jagermeister, het was een soort van hoestdrankje ik weet niet eens hoe het heette. Dat ging je gewoon drinken en dan voelde je je lekker. Het was lekker ja omdat het gewoon zoet is, dan kun je gewoon net zo goed limonade drinken met alcohol erin. 
Inderdaad, iedereen is dronken. Nouja, natuurlijk niet iedereen maar het komt wel steeds vaker voor onder Nederlandse jongeren. En dan heb ik het dus over de hardcore drinkers onder jullie. Kids die zoveel drinken dat ze in het ziekenhuis terecht komen. Dat aantal is dit jaar weer enorm toegenomen. Er zijn nu veel meer jonge zware alcoholpatienten dan vroeger. 
Alcohol, dat is een soort gif. Als je pure alcohol zou drinken, ga je dood. Daarom wordt het ook verdund. Maar als je veel drinkt krijg je veel gif binnen, en word je dronken. 
De meeste mensen drinken omdat ze dat lekker vinden. Alcohol verdooft je lichaam en geest je komt daardoor een beetje los. Via je bloed verspreidt de alcohol zich door je hele lijf. Het komt dus ook in je hersenen terecht. Na een paar glazen heb je je lichaam niet goed meer onder controle, je raakt aangeschoten. Als je nog meer drinkt, weet je steeds minder goed wat je doet en ben je dronken. Uiteindelijk zijn je hersenen totaal verdoofd en dringt niets meer tot je door. Je kunt dan in coma raken en je hart of ademhaling kunnen er helemaal mee ophouden.
Ja, als je gewoon dronken bent ga je wel gekke dingen doen dus dat heb ik ook wel een paar keer gehad. Ik heb wel verhalen gehoord van kinderen die gewoon lam tegen het gemeentehuis staan te pissen. Ik ga niet echt met dat soort kinderen om want ik wil niet het risico lopen om ook alcohol te gaan drinken op deze leeftijd. 
Dit is Juliana-oord, een kliniek, zeg maar een soort ziekenhuis voor mensen met een niet-aangeboren hersenbeschadiging. De bewoners zijn gezond geboren maar hebben door bijvoorbeeld een ongeluk of beroerte beschadigde hersens. In een huis op het terrein van de kliniek woont Jos. Hij heeft het syndroom van Korsakov. Een hersenbeschadiging die je krijgt door overmatig alcoholgebruik. Wanneer ben je begonnen met drinken? Ik was een jaar of veertien, vijftien, toen was het begonnen. Hoe was dat? Ik vond het in het begin vies. Een biertje vond ik bitter. Maar toch doordrinken, ja het was gewoon normaal. Je oudere merkten er niets van? Nee ik deed het stiekem. Sneaky. Alles verzinnen om niet op te vallen. Maar ik had gewoon een kater, ja ik ken niet naar school ik heb hoofdpijn. Ze wist niet waardoor het kwam. Zal ik de dokter bellen? nou dat hoeft niet. Geef maar een paracetamolletje dan komt het wel goed. 
Maar het kwam niet goed. Want door het drankmisbruik beschadigde Jos zijn hersens. Bij je geboorte zijn je hersens nog niet klaar. Ze moeten nog groeien, net als de rest van je lijf. Rond je 24e zijn ze af. Dit zijn je kleine hersens. Die zorgen ervoor dat je goed kan bewegen. Rond je twaalfde zijn ze volgroeid. Maar dit hier groeit ongeveer door tot je zestiende. Het zorgt ervoor dat je nieuwe dingen kunt leren en onthouden. En dit stuk is tijdens je puberteit ook volop in ontwikkeling. Het regelt je emoties. Creatief denken en problemen oplossen doe je hier. En plannen en goede beslissingen nemen gebeurt met dit hersendeel. Dat groeit zelfs door tot na je twintigste. Tenminste, als het goed is. Want als je drinkt wordt je groei verstoord. Je hersenen zullen zich dan niet goed ontwikkelen. Je kunt niet alleen minder goed leren maar ook emotioneler of onaardiger worden dan als je niet zou drinken. 
Weet je vanavond nog wie er gewonnen heeft? Dat weet ik niet, dat dus inherent aan het syndroom van Korsakov, het niet weten wat je vergeet. Wel dat we een spel hebben gespeeld maar vanavond of over een paar uur misschien niet meer. Dit was Jos zo'n twintig jaar geleden. Hij was trots op zijn baan als verpleegkundige en natuurlijk ook op zijn kinderen. Hij leidde een normaal leven en de drank hoorde daar gewoon bij. Dit is wel alleen cola toch, wat erin zit? Ja dat is cola, dat was vroeger wel anders. In wat voor problemen ben je door het drankgebruik gekomen? Je relatie loopt op de klippen, dat eindigt uiteindelijk in een scheiding, dat vond ik heel erg natuurlijk. Plu mijn werk, dat ging niet meer. Mijn baan kwijtgeraakt, ontslag. Dan kom je in een uitkering terecht, je moet toch alles betalen, dus dan ga je wat diefstallen plegen in een winkel en dan word je gegrepen door de politie en zo is het balletje gaan rollen. Volgens de rechter kan Jos niet meer voor zichzelf zorgen. Daarom werd hij gedwongen opgenomen. Het gaat nu redelijk met hem maar als Jos alleen is grijpt hij altijd weer naar die fles. En daarom kan hij waarschijnlijk nooit meer zelfstandig wonen. Jos mag niet meer als verpleegkundige werken en geeft tegenwoordig voorlichting op scholen. Samen met zijn begeleider Johan vertelt hij over alcoholmisbruik. Nou kan ik me voorstellen dat het niet echt leuk is om over je problemen te praten. Waarom doe je dat? Je hebt gelijk, maar ik doe het om mensen te waarschuwen. Ik vond het heel erg voor hem, vooral dat zijn familie eraan kapot is gegaan. Ik vind het wel een beetje dom, want het was vooral zijn eigen schuld. Hoe voelt het om daar met jongeren over te praten? Het geeft me toch wel een fijn gevoel. Je loopt met een geheim rond wat je aan niemand kan vertellen en dit is een soort openbaring van joh, uit het gewoon. Heb je geen spijt achteraf? Ja zeker maar nu is het te laat. Als ik het achteraf geweten dat ik zo zou weten had ik het niet gedaan. Op zo'n moment besef je dat niet. Je wil erbij horen, je kan het overal kopen en krijgen. Neem je het jezelf kwalijk dat je het zover hebt laten komen? Ja zeker wel. De leerlingen van 3mb zijn blij dat Jos en Johan zijn komen praten. Ja want je hebt gezien wat is gebeurd met Jos en dat kan ook met kinderen gebeuren die nu aan het drinken zijn, die dichtbij ons zijn. Jos wist heel lang niet dat hij zijn eigen leven kapot maakt. Hij vond drinken heel normaal. Het begon met een paar biertjes op zijn veertiende, maar uiteindelijk dronk hij zijn leven helemaal stuk. Echt knap stom eigenlijk. 

Het syndroom van Korsakov

Korte, actuele reportages gekoppeld aan leerstof voor leerlingen in de onderbouw van het vmbo.

Schooltv actueel

Schooltv Actueel

Af en toe een biertje of breezer kan geen kwaad. Maar als je continu veel alcohol drinkt, maak je je hersenen kapot. Dat gebeurde met Jos. Hij heeft het syndroom van Korsakov en is daardoor heel vergeetachtig. 

Als je te veel alcohol drinkt beschadigen je hersenen

Je hersenen en het ruggenmerg vormen het centraal zenuwstelsel, de regelkamer van je lichaam. Dit centraal zenuwstelsel samen met de zenuwen noemen we het zenuwstelsel. Via de zenuwen is het centrale zenuwstelsel verbonden met alle delen van je lichaam. Zoals de spieren en de zintuigen.
Als je iets ziet, nemen de zintuigcellen in je ogen lichtstralen waar die door het drankje worden teruggekaatst. De zintuigcellen in de neus nemen de geur waar. Licht en geur zijn prikkels. 
Als zintuigcellen prikkels opvangen, geven ze seintjes af. Deze seintjes noemen we impulsen. Impulsen zijn een soort elektrische signalen. En die gaan razendsnel naar de hersenen. De hersenen verwerken de impulsen. Daardoor zie en ruik je het drankje. Je hersenen maken nieuwe impulsen. Deze gaan via het ruggenmerg naar bepaalde delen van het lichaam. Het ruggenmerg zit in je wervelkolom. De zenuwen die er doorheen lopen verbinden je hersenen met alle delen van de romp en de ledematen. Impulsen gaan zo bijvoorbeeld naar de spieren van de arm en de hand. Hierdoor beweegt je arm en neemt je een slokje. 
Als je alcohol drinkt komt het via de slokdarm in de maag terecht. Via de maagwand gaat een deel van de alcohol het bloed in. De rest gaat door naar de dunne darm. In de dunne darm wordt de alcohol snel in het bloed opgenomen. Na de dunne darm gaat het bloed naar de lever.  De lever haalt steeds kleine beetjes alcohol uit het bloed en breekt het af. Via het bloed bereikt de alcohol na een minuut of tien de hersenen en vanaf dat moment ben je onder invloed. 
Als je veel drinkt heeft dat invloed op de ontwikkeling van je hersenen. Met name op de delen die je gebruikt om keuzes te maken en om te leren. Als je op jonge leeftijd regelmatig drinkt krimpen de hippocampus en het voorste deel van de grote hersenen. Links zie je de hersenen van een jongen van 15 jaar die niet drinkt en rechts die van een jongen die veel drinkt en daar jong mee is begonnen. De hersenen van de drinker zijn duidelijk veel minder actief.
De hersenen werken niet alleen minder goed, ook het volume kan bij overmatige drinkers met wel 15% krimpen. Alcohol maakt je dommer. 

Hersenen en alcohol

Het zenuwstelsel regelt het contact van je lichaam met de buitenwereld. Alcohol verdooft de hersenen en het zorgt er ook voor dat delen krimpen waardoor je geheugen en leervermogen worden aangetast.

Het effect van alcohol op je hersenen

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Burgerschap, mediawijsheid, welvaart en samenleving

Een verslaving is niet oke

Drank en drugs

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.