Groep 6/7/8

Bekijk deze video's over schrijven en taal voor kinderen in groep 7 en 8.

Groep 3/4/5

Quiz p maar b

Aanstekelijke liedjes die helpen bij het leren van niet-klankzuivere woorden. Zing lekker mee en test je kennis in de quizzen!

Letterliedjes

Programmalogo Letterliedjes

Letters leren met Letterjungle

Sommige woorden eindigen op een b, terwijl je een p hoort. Weet jij wanneer je een p of b schrijft? Klik op de afbeelding en test je kennis in de quiz.

Quiz Letterliedjes

Wanneer schrijf je p en b?

Quiz Letterliedjes au of ou

Er zijn veel meer woorden met atje-au dan met otje-ou. Weet jij wanneer je welke au gebruikt? Klik op de afbeelding om de quiz te starten.

Quiz over woorden met atje-au en otje-ou

Wanneer schrijf je au of ou?

Quiz Letterliedjes heid en teit

Weet jij hoe je woorden schrijft die eindigen op heid of teit? Klik op de afbeelding om de quiz te spelen. 

Quiz over woorden met heid en teit

Hoe schrijf je woorden met heid en teit?

Cavia

Soms hoor je een ie, maar schrijf je i. Weet jij bij welke woorden dat zo is? Klik op de afbeelding om de quiz te spelen.

Quiz over woorden met ie en i

Wanneer schrijf je ie en i?

Ik ben Anna Woltz, en ik heb boeken geschreven zoals Honderd Uur Nacht, Mijn Bijzonder Rare Week met Tess en Gips. En mijn tip voor jou, als je een spannend verhaal wilt schrijven is: laat je hoofdpersonen ook fouten maken. Laat ze ruzie maken. Het is heel erg saai als je hoofdpersonen dingen vergeten en dan krijg je een veel spannender verhaal.

ENG schrijftips

De tip van Anna Woltz is laat je hoofdpersoon in je verhaal ook fouten maken en ruzie maken. Zorg ervoor dat hij de dingen vergeet, dan krijg je een veel spannender verhaal. Bron: VPRO/Pupkin

Met kinderboekenschrijver Anna Woltz

Schrijftips voor spannende verhalen!

Jij bent op de middelbare school begonnen met schrijven. Op je 17e schreef je je eerste kinderboek. In de vakantie. Terwijl de meeste kinderen dan juist lekker...willen niksen en luieren was jij druk aan het schrijven. Hoe zit dat? Waarom wilde je dat dan? Ik vind schrijven het leukste wat er is. Juist in de vakantie wilde ik het leukste doen. Waarom dan?
Zo'n verhaal is er eerst nog niet. Ik maak het in mijn hoofd. Ik schrijf het op. Als je mijn boek leest, als ik het goed doe...zit die film uit mijn hoofd daarna ook in jouw hoofd. Dat is zo bijzonder. We kunnen het hebben over mijn hoofdpersonen...alsof dat echte mensen zijn. Siebe heeft een vraag voor je. Hoi, is schrijven niet heel eenzaam? Je zit in je eentje achter de computer. Maar ik ben dan met mijn hoofdpersonen. Je bent niet alleen. Ik voel me dan niet eenzaam. Ik maak avonturen met mijn hoofdpersonen. Het is ook niet saai. Het is avontuurlijker dan m'n gewone leven. Ik maak niet elke dag een orkaan mee. Mijn hoofdpersonen maken elke dag spannende dingen mee. Als je aan het schrijven bent, hoe ziet dat er dan uit? Vroeg opstaan of juist de nacht door tikken? In je eentje, muziek aan? Ik schrijf niet 's nachts. Ik schrijf vooral 's middags goed. Ik schrijf niet 's nachts. Ik schrijf vooral 's middags goed. Ik mag uitslapen. Dat is een groot voordeel. Eerst maak ik een wandeling. Nadenken over de volgende bladzij. En 's middags schrijf ik. Het laatste boek dat je hebt geschreven is: Gips. Dat verhaal speelt in een ziekenhuis. Zo gaan eigenlijk al je boeken wel over iets anders. Nessim heeft daar een vraag over. Waar haal jij je ideeën voor je boeken vandaan? Het is voor een groot deel fantasie maar het begint met iets echts. Iets uit de werkelijkheid. Gips komt uit het leven van mijn zusje. Mijn kleine zusje, 31, is nu chirurg in een ziekenhuis. Elke week vertelt ze hoe het is om chirurg te zijn...en wat ze allemaal meemaakt in het ziekenhuis. Dat hoor ik al jaren. Ik wilde een verhaal schrijven dat speelt in een ziekenhuis. Dan heb je zo'n idee. Hoe bereid je je dan voor? Ik dacht dat de verhalen van mijn zusje genoeg zouden zijn. Maar dat is niet zo. Als ik schrijf moet ik weten hoe het daar ruikt. Maar dat is niet zo. Als ik schrijf moet ik weten hoe het daar ruikt. Hoe het voelt om een hele dag in een ziekenhuis te lopen. Ik heb meegelopen met mijn zusje. Heel officieel heb ik een brief geschreven aan de directeur van het ziekenhuis. Of ik een dag mocht meelopen. Dat mocht. Ik kreeg een witte doktersjas aan. Soms liet mijn zusje me even alleen en dan stond ik daar in mijn doktersjas. Iedereen denkt meteen dat je een arts bent. Patiënten kwamen vragen aan mij stellen, maar ik gaf geen antwoord. 'Vraag het maar aan iemand anders.' Ik heb dat ook wel eens geprobeerd, maar hoe begin je? Of ik begon met schrijven, maar het verhaal was in twee pagina's klaar. Liselotte heeft daarom een vraag. Ik schrijf zelf ook een verhaal, heb je misschien nog tips? Ja, je hebt al nagedacht over die vraag en jij hebt drie belangrijke tips. Laten we ze eens een voor een doornemen.
Klaar voor? We beginnen natuurlijk met de eerste Tip 1. Heel veel oefenen met schrijven. Schrijven is niet makkelijk. Er is niet iemand van zes die al een prachtig boek schrijft. Als je 10 of 12 bent is het niet gek als het nog niet lukt. Blijven oefenen. Tip 2:
Niet alles verklappen. Wat bedoel je? In Gips heeft mijn hoofdpersoon iets op haar hoofd geschreven. Een vreselijke tekst staat op haar hoofd. Ik weet het inmiddels. Hoofdstukken lang weet je niet wat dat is. Als ik het op een school voorlees, vraagt altijd iemand: wat heeft ze op haar hoofd geschreven? Dat heb ik expres niet verteld, zodat je door gaat lezen.
Dan moet je het uitlezen. En de laatste: Tip 3. Als je hoofdpersonen gaat bedenken, niet eerst de naam. Eerst wat voor kinderen het zijn. Hoe bedoel je?	Vaders en moeders moeten eerst de naam verzinnen. Daarna zie ik pas wat wat voor kind het wordt. Een schrijver kan helemaal verzinnen hoe het kind eruitziet. Wat voor karakter hij heeft. Wat voor familie hij heeft. En dan verzin je een voornaam die helemaal bij dat kind past. Hier kunnen de kinderen, die dat willen, thuis verder mee aan de slag. Jij schrijft voorlopig lekker door.
In september komt een nieuw boek uit van jou. Kun je daar al iets meer over vertellen? Nee, dat zit helemaal in mijn hoofd. En klein beetje? Als ik er iets over vertel, heb ik geen zin meer om het op te schrijven. Het is al verteld. Dat horen we dan tegen die tijd. Veel succes met schrijven en dank voor je komst.

Anna Woltz geeft schrijftips

Tijdens de Kinderboekenweek in 2016 won schrijfster Anna Woltz de Gouden Griffel voor het beste kinderboek! Ze kreeg de prijs uitgereikt voor haar boek "Gips". Het Zapp Weekjournaal heeft een aantal vragen over dit boek en over het schrijfproces.

Hoe schrijf je een goed boek?

“Hoi, ik ben Jozua Douglas, schrijver. Je kent me misschien van de Gruwelijke Generaal. Als je je verhaal spannend wilt maken, breng dan vertraging aan. Laat alles langzaam gebeuren, dan blijft het lekker lang spannend. Je kunt details gebruiken, wat ruik je wat voel je wat proef je. Maar ook: hoe voelt de hoofdpersoon zich? Hoort ie zijn hartslag, zijn ademhaling, heeft ie zweetdruppels op z’n hoofd? Al dat soort dingen kun je gebruiken om het lekker lang spannend te houden. Veel succes!” 

Kinderboekenschrijver Jozua Douglas geeft tips voor het schrijven van een spannend verhaal. Zijn tip is: breng vertraging aan! Gebruik details over hoe de hoofdpersoon eruit ziet of beschrijf juist zijn of haar emoties! Wat voelt hij, wat doet ze? Zo zorg je ervoor dat je verhaal langer wordt en de spanning zich opbouwt! Bron: VPRO/Pupkin

Met kinderboekenschrijver Jozua Douglas

Janneke Schotveld is kinderboekenschrijfster. Ze is bekend van Villa Fien, Botje, Superjuffie en het Kinderboekenweekgeschenk van 2017. Waar komen al haar ideeën vandaan? En hoe weet je als schrijver nou wat kinderen leuk vinden? Sosha vraagt haar om tips hoe je van een idee een goed verhaal kunt maken. En Klokhuischirurg dokter Visser blijkt doodsbang voor heksen.

Het Klokhuis

Janneke Schotveld is kinderboekenschrijfster. Ze is bekend van Villa Fien, Botje, Superjuffie en het Kinderboekenweekgeschenk van 2017.

Janneke Schotveld

Om je te helpen met het schrijven van je spannende verhaal, vertelt elke week een bekende Nederlandse schrijver je zijn of haar tip! Wat moet je vooral wel doen, wat niet en wat werkt goed? Elke woensdag verschijnt er een nieuwe tip op zapp.nl/eng.

Met deze keer: scenarioschrijver Dick van den Heuvel, die iets langzaam in iets lijkt te veranderen....

Eng Schrijftips

De belangrijkste tip van Dick van den Heuvel is, dat het nooit saai wordt. Een man komt een huis binnen, laat iets met het huis gebeuren. Een man gaat in een stoel zitten, laat iets met de stoel gebeuren. Een man staat achter het raam, laat iets bij het raam gebeuren. Bron: VPRO/Pupkin

Met scenarioschrijver Dick van den Heuvel

Mel Wallis de Vries “Hi, Ik ben Mel Wallis de Vries en ik schrijf spannende boeken, en ik heb een heel handige tip voor jullie, eigenlijk. Als je spannende boeken schrijft, probeer alles wat je wilt gaan beschrijven eigenlijk zelf mee te maken. Dus schrijf je over een hoofdpersoon die wordt vastgebonden, laat jezelf vastbinden en voelen hoe het is om dat touw om je handen te hebben, schrijf je over iemand die, die, die in ademnood is of stikt, probeer je adem zo lang mogelijk in te houden, en probeer echt mee te maken hoe het is om dat te voelen. Dus. Eh. Denk wel goed na als je dat doet, maar probeer alles wat je schrijft zelf mee te maken zodat je het zo creatief mogelijk kan opschrijven eigenlijk. Hartstikke veel succes, doe wel voorzichtig, want anders krijg ik al je ouders woedend achter me aan en ik zou zeggen, maak er een heel erg spannend verhaal van. Groetjes.”

Jeugdboekenschrijver Mel Wallis de Vries geeft tips voor het schrijven van een spannend verhaal. Haar tip is: probeer te voelen wat je wilt beschrijven! Is je hoofdpersoon vastgebonden? Laat jezelf vastbinden! Probeer echt te ervaren hoe iets voelt, zodat je dat later heel goed kunt beschrijven. Maar! Pas wel goed op en denk goed na! Bron: VPRO/Pupkin

Met jeugdthrillerschrijver Mel Wallis de Vries

Hallo ik ben Jozua Douglas, ik heb het kinderboekenweekgeschenk van 2018 geschreven. Achter deze deur is mijn schrijfkamer, een kamer vol inspiratie. Ga je mee naar binnen? 
Dit is mijn eerste schrijfmachine. Ik kreeg hem van mijn opa. Hier schreef ik mijn eerste verhaaltjes op. Wil je ook schrijver worden? De eerste tip die ik voor je heb is lees, lees, lees, lees zoveel mogelijk boeken. Ik vind Roald Dahl de beste schrijver ooit. 
Als je veel leest, leer je vanzelf hoe een boek in elkaar zit. Een andere belangrijke tip die ik kan geven is om elke dag te schrijven, schrijf zoveel je maar kan. Begin een dagboek of een blog of schrijf verhalen in een schriftje. Hierin schreef ik vroeger alles wat ik meemaakte. 
Maar je kunt natuurlijk ook een krant beginnen. Ik maakte vroeger mijn eigen krant met mijn buurjongen en één van mijn broertjes. We knipten gekke koppen en plaatjes uit de krant en verzonnen er zelf verhalen bij. Daarna kopieerden we onze krant en brachten hem rond in de buurt. We lagen zelfs bij de kapper. 
Dit is mijn schrijfkistje. Hier zitten schrijfkaarten in. Op ieder kaartje zet ik een idee. Ik leg ze op de grond zodat ik een goed overzicht krijgen van hoe mijn boek gaat worden. Als ik bijvoorbeeld een verhaal schrijf over een jongen die het riool in vlucht voor pestkoppen dan kan ik vier kaarten maken. 
Op de eerste kaart wordt een jongen achtervolgd door pestkoppen. Zie je hem rennen? 
Op de tweede kaart kan hij geen kant meer op en klimt ie in een open riool. Op de derde kaart ontmoet de jongen een man in een duikpak die hem helpt ontsnappen en op de laatste kaart heeft de jongen een spreekbeurt over een rat. Dit is een goed begin voor mijn boek, een achtervolging maakt het meteen spannend, maar is het wel logisch? Zou een jongen van acht zomaar een rioolputje in durven? 
Hij gaat natuurlijk alleen als hij heel erg bang is voor de pestkoppen. 
Misschien heeft hij een rat bij zich. En de jongens willen de rat doodmaken. Maar waarom zou je een rat bij je hebben? Bij een spreekbeurt! Die spreekbeurt moet eerst. Kijk, nu is het logisch. 
Als ik niet meer weet hoe ik verder moet met mijn verhaal ga ik even weg van mijn bureau. Meestal ga ik dan even in deze denkstoel zitten. Het is een fijne stoel waarin ik heerlijk kan wegdromen. Als ik veel moet nadenken, ga ik ook wel eens in bad zitten. Een eitje bakken, in de tuin zitten, even schommelen of even wandelen. Het is wonderlijk. Maar als ik even iets anders ga doen krijg ik vaak ineens een heel goed idee. 
Misschien herken je het wel. Je moet een opdracht doen voor school en je gedachten zitten even helemaal vast. Nou, dan helpt het soms wel even iets heel anders te gaan doen. Je brein komt dan tot rust en je krijgt weer een heleboel nieuwe ideeën. Hele slimme mensen gebruiken deze truc. Dit is Albert Einstein. Hij was een superslimme wetenschapper en hield zich bezig met moeilijke dingen zoals de relativiteitstheorie. Als hij even vastzat ging hij altijd viool spelen. 
En dit is Yoshiro Nakamatsu, misschien ken je hem niet. Maar hij heeft bijvoorbeeld een wc-briloptiller gemaakt. Deze beroemde Japanse uitvinder gaat graag op de bodem van het zwembad zitten. Hij zegt dat hij goede ideeën krijgt onder water. 
Als ik echt niet meer weet waar ik over moet schrijven gebruik ik de verhalenhoed. Dat gaat als volgt. Maak eerst een stapel briefjes in drie verschillende kleuren. Begin met een stapel van wie; hier schrijf je allemaal personages op. Maak ze een beetje gek. Bijvoorbeeld een supersterke opa, een vergeetachtige dief of een verschrikkelijke tandarts. 
Maak daarna een stapel van wat; hier schrijf je allemaal gebeurtenissen op, bijvoorbeeld een gevecht met een gangster, een ontvoerd meisje of vindt een schat. Als laatste maak je een stapel van waar; hier schrijf je allemaal locaties op, bijvoorbeeld een pruikenwinkel, een autokerkhof of misschien wel een vlaflipfabriek. Op deze manier kun je nog veel meer briefjes maken. Stop ze allemaal in de hoge hoed. Als je klaar bent kun je van elke kleur een kaartje grabbelen. Dan krijg je bijvoorbeeld een supersterke opa vecht met een gangster op een autokerkhof. Vind je dit geen goed idee voor een verhaal? Dan grabbel je toch nog een keer!

Leer schrijven met Jozua Douglas

Jozua Douglas schrijft kinderboeken en hij heeft ook het kinderboekenweekgeschenk van 2018 geschreven. Waar schrijft hij zijn verhalen en hoe kun je zelf leren schrijven? Jozua geeft je zes handige tips!

Schrijftips van een kinderboekenschrijver

Soms zeg je “hè?”, soms zeg je “hé!”
Maar hoe schrijf je dat?
Een letter 'h', een letter 'e'
Daar moet iets op, maar wát?
Een streepje, ja, maar staat dat ding
Naar achter of naar voor?
Luister maar wat ik straks zing
Dan heb je het zo door
 
Hé, hé, hé, hé, hè, hè, hè, hè
 
Stel je voor: Een wijzerplaat
Met middenin een 'e'
En bovenop die letter staat
Eén wijzer (dus géén twee)
Wijst de wijzer naar de elf
Dan komt er helemaal vanzelf
Een streepje op de e te staan
Dat streepje geeft de è-klank aan
De è van elf, de é van één
Dat hoor en zie je dus meteen
 
Hé, hé, hé, hé, 
hè, hè, hè,
Hé, hé, hé, hé, 
hè, hè, hè, hè, hè, hè, hè, hè

Hé, hé, hé, hé, 
hè, hè, hè, hè
Hé, hé, hè, hè, 
hè

Dus: je schrijft het woord café
Die e klinkt als een éé van één
En als de e klinkt als de éé
Dan wijst de wijzer daar dus heen
De è van crème klinkt als de è
Van elf, kijk naar de wijzerplaat
Waarop de wijzer wijst, hè hè
Naar ellef en de è zien laat
 
Hélène, crème, café, paté
Nog even resumé:
Eerst was het “hè?! Ik snap het niet!”
En nu “Hèhè...” of “Hé!”
 
Hé, hé, hé, hé,
Hè, hè, hè, hè, 
Hé, hé, hè, hè, 
hè

Hè, hè

Snapje?

Het streepje op de e in het woordje he, hoe staat ie ook alweer? Soms wijst het streepje naar voren en soms naar achteren. Maar hoe weet je hoe je hem schrijft? In dit Snapje leert Thijs Boontjes je een handig ezelsbruggetje.

Hé en hè

Ik loop is zonder t
Want als ik loop dan klinkt de t niet mee
Jij loopt is met een t
Want als jij loopt dan klinkt de t wel mee
Maar soms klinkt de t totaal niet hoorbaar in het werkwoord mee
Jij vindt, heeft dat een t?
Of is jij vindt alleen maar met een d?

Moet het met een d of met een t?
Je kan vaak niet goed horen hoe het moet
Maar is er weer geen touw aan vast te knopen
Vervang het werkwoord dan gewoon door lopen!
Want dan gaat alles automatisch goed

Ik vind heeft dat een t?
Vervang het door ik loop en luister mee
Ik loop is zonder t
Ik vind dus alleen maar met een d
Jij vindt heeft wel een t
Want in jij loopt klinkt ook die t weer mee
Hij vindt heeft ook een t
Want ook hij loopt is met een t oke!

Moet het met een d of met een t?
Je kan vaak niet goed horen hoe het moet
Maar is er weer geen touw aan vast te knopen
Vervang het werkwoord dan gewoon door lopen!
Want dan gaat alles automatisch goed
 
Ik red me, zonder t, er nu wel uit
ik vind het, zonder t, niet moeilijk meer
vind jij het, zonder t, nog een probleem?
Geen punt! Gebruik gewoon de regel weer:

Moet het met een d of met een t?
Je kan vaak niet goed horen hoe het moet
Maar is er weer geen touw aan vast te knopen
Vervang het werkwoord dan gewoon door lopen!
Want dan gaat alles automatisch goed

Wanneer schrijf je een werkwoord met een d en wanneer met dt? Een handig trucje voor als je het niet meer weet: vervang het werkwoord door lopen! Met dit liedje van De Staat vergeet je nooit meer hoe het moet.

D en dt

Taalvaardigheid

Schrijven en taal (groep 7-8)

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Keukenhof

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.