Groep 6/7/8

Bekijk deze video's bij het thema 'Reis mee!' van de Kinderboekenweek 2019.

Groep 3/4/5

Elke aflevering bestaat uit vier clips over ons dagelijks leven met bijbehorende woorden en uitdrukkingen.

Programmaheaders

Taal met Timo en Finne

Timo en Finne maken een fietstocht. Start de quiz, bekijk de fragmenten en kies bij elke vraag het juiste antwoord.

Quiz over fietsen

Timo en Finne: fietsen op de tandem

Klas 1/2/3

Waarom verlaten mensen de aarde en reizen ze naar de ruimte? Die vraag krijg ik heel vaak. Het antwoord is simpel: omdat het kan! Mensen beklommen de hoogste en gevaarlijkste bergen, zoals de K2 en Mount Everest. We voeren de oceanen over, op zoek naar nieuwe continenten. We verzonnen het vliegtuig en veroverden daarmee de lucht. De logische volgende stap was….de ontdekking van de ruimte. De ruimte is geen fijne plek voor mensen. In de zon loopt de temperatuur op tot zo’n 150 graden boven nul. Terwijl het in de schaduw 150 graden onder nul kan zijn. En alsof dat nog niet genoeg is… In de ruimte is geen lucht om adem te halen. En er is veel straling die voor mensen dodelijk kan zijn. Al die omstandigheden moet je overwinnen om te kunnen reizen naar de ruimte. Dat lukt alleen met de juiste technologie. En: een flinke portie doorzettingsvermogen. Als kind zag ik op televisie hoe astronauten naar de ruimte werden gelanceerd. Het was alsof ik naar sciencefictionfilms zat te kijken. Maar dit was echt! De Amerikanen en Russen waren verwikkeld in een ruimterace. Met als ultieme doel: een landing op de maan.

Reizen naar de ruimte

De ruimte is geen fijne plek voor mensen: er is geen lucht en het kan er heel heet en koud worden. Toch zijn we ontzettende nieuwsgierig naar de ruimte. Daarom is André Kuipers ook astronaut geworden.

Gevaarlijk en spannend

Zapp Skills

Als je geen boot hebt maar wil zin hebt om te varen, kun je ook een vlot bouwen! Wat heb je daarvoor nodig? Bertie laat het zien!

Hoe bouw je een vlot?

Jules, één van de prachtige Rothschildgiraffen zich af gaat naar een dierentuin in Wallonië. Maar eerst moeten de andere giraffen naar buiten en Jules blijft alleen achter. Dat is zeer ongebruikelijk. Jules is een dier wat hier drieënhalf jaar geleden geboren is en het is een nog steeds een jonge vrouw en in België wacht een nieuwe man op haar. De chauffeur arriveert met een speciale trailer waarin Jules vervoerd gaat worden. En dan worden de laatste voorbereidingen nog besproken. Het risicovolle moment of het moeilijke moment voor de giraf is vaak als ze van de stal over moet lopen naar het gangetje waar waarin ze staat te wachten tot ze in de trailer mag. Omdat het eigenlijk een plek is waar een giraf nooit alleen staat en dat is altijd een beetje spannend. Als een giraffe op transport gaat wordt er zo stil en rustig mogelijk gewerkt. Er worden grote platen naar de stal gebracht die ervoor zorgen dat de trailer precies aan wordt gesloten op de gang maar Jules straks doorheen gaat. 
Het is heel belangrijk bij giraffentransport om alles goed voor te bereiden. Het kan maar zo zijn dat de giraffe in 10 seconden of in een minuut al in de trailer loopt. Maar de voorbereidingen duren soms wel anderhalf tot 2 uur.
Het is belangrijk dat het dier zo relaxed mogelijk in de in de trailer loopt, want ze heeft nog een reis voor de boeg. De kunst zit eigenlijk in de voorbereiding. Jules moet hier weg omdat haar vader in de groep staat. Dat betekent dat hij haar potentieel kan dekken en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Zo voorkom je dat inteelt. In Europa heb je een groot stamboek. Dat wordt wel voor Rotschilgiraffen bijgehouden en die zegt eigenlijk met welke man met welke vrouw moet fokken. De man die in België staat is, is geschikt ook om met haar te gaan kweken. Wat we zien is vaak als ze alleen in de stal staat te wachten en er gebeurt natuurlijk van allerlei dingen omheen, is dat je vaak ziet dat de giraffe wat meer rondjes loopt of bijvoorbeeld wat meer open neusgaten heeft. En die stress moet je tot een minimum beperken, en daarom laten we ook in haar eigen tempo uiteindelijk de trailer in lopen.   En dan is het bijna zover. De spanning loopt op voor Jules, ze voelt dat er iets gaat gebeuren. Ruben zorgt voor stro in de trailer. En als laatste wordt het dak voor Jules op hoogte gesteld. Jules loopt door de gang waar ze altijd door naar buiten gaat richting de trailer. 
Dit is wel echt een giraffentransport uit het boekje, goede voorbereidingen en dan loopt ze eigenlijk heel ontspannen de trailer in en nu op pad.

Giraffe op transport

Een giraffe stop je niet zomaar in een aanhanger. Als een giraffe bijvoorbeeld naar een andere dierentuin gaat, moet dat goed worden voorbereid. Hoe gaat zo’n bijzonder dierentransport in zijn werk?

Hoe worden dieren vervoerd?

En daar gaat weer een vliegtuig. Geen idee waar naartoe, maar we zitten hem op de hielen. Jaarlijks komen en gaan vanaf Schiphol miljoenen reizigers. De luchthaven bestaat sinds kort meer dan 100 jaar. Het vliegveld ligt op exact dezelfde plek als 100 jaar geleden. Alleen zag het er toen wel even wat anders uit.
Het grootste en bekendste vliegveld van ons land ligt hier.
Vlakbij Amsterdam, maar in de gemeente Haarlemmermeer. Toen ze hier begonnen met vliegen zag het er nog lang niet zo strak uit als nu. Het was moerassig en er liepen zelfs koeien. 
Dit hier is Albert Plesman. Hij komt op het idee om met zijn Koninklijke Nederlandse Luchtvaartmaatschappij burgers te gaan vervoeren. Het wordt een groot succes. Schiphol breidt enorm uit.  Er komen verharde start- en landingsbanen. Het aantal vluchten stijgt enorm. Vliegtuigen worden groter en sneller. En ook steeds meer mensen gaan vliegen. Vanaf de jaren 60 groeit Schiphol uit tot een belangrijk vervoersknooppunt voor passagiers en vracht van over de hele wereld.
In 2011 bezoekt de miljardste passagier deze luchthaven. Op dit moment komen er op Schiphol zo'n 58 miljoen reizigers per jaar. En daarmee is Schiphol de vijfde luchthaven van Europa.
Na het landen is het eerste wat een vliegtuig doet inparkeren. Dat doet hij met zijn neus richting de gate. Officieel heet dat docken. Vroeger gebeurde dat docken door marshalls. Die stonden dan met rode bordjes te wapperen tot het vliegtuig recht voor de gate stond. Maar tegenwoordig wordt alles ingevoerd in de computer hier en gaat dan volautomatisch via een scanapparaat dat het vliegtuig herkent naar het lichtbord daarboven. Dat lichtbord geeft precies aan of de piloot nog een beetje naar links of een beetje naar rechts moet tot hij perfect hier met zijn banden tussen de gele lijn en op precies de juiste hoogte stil mag staan.
Als een vliegtuig is aangekomen moet er binnen een bepaalde tijd heel veel gebeuren. Dat gebeurt in de zogenaamde omkeertijd oftewel de turn-around. De tijd die een vliegtuig heeft voordat hij weer gaat vertrekken. Maar wat gebeurt er dan allemaal?
Als de passagiers het vliegtuig uit zijn begint de schoonmaak.
En er moet vers water aan boord worden gebracht. Dat gebeurt via deze slang. In zo'n enorme kist gaat pakweg 1000 liter. 
De catering brengt eten aan boord. Broodjes, ijs, maaltijden, belastingvrije artikelen. Maar ook drankjes en kranten.
En natuurlijk lekker schone kussentjes en dekentjes.
Er moet natuurlijk ook getankt worden. De brandstof van een vliegtuig noem je kerosine. In zo'n vliegtuig gaan tienduizenden liters.
Deze tankwagen tankt meer dan 3000 liter per minuut. Het is genoeg kerosine voor de andere kant van de oceaan.
En zit nu van alles in het vliegtuig, van kerosine tot water, de catering, bagage en natuurlijk de passagiers. Dan is 't tijd voor vertrek. Daarbij is deze pushback truck onmisbaar. Pushback betekent terugduwen. Het vliegtuig kan zelf namelijk niet achteruit rijden. Pas als hij recht staat op de startbaan kan 't vliegtuig zelf verder taxiën en daarna opstijgen. 
Het vliegtuig staat nu helemaal los op de grond! Alleen nog even helemaal vrijmaken, het karretje wegrijden en hij kan vliegen, naar Rio de Janeiro!

Wat gebeurt er als een vliegtuig op Schiphol landt?

Schiphol, het grootste vliegveld van Nederland, bestaat al meer dan 100 jaar. Vroeger liepen er zelfs nog koeien, maar nu is het een moderne luchthaven waar in hoog tempo vliegtuigen aankomen en weer vertrekken.

Inparkeren, tanken en laden en weer opstijgen

Nederland is een echt fietsland. Met z'n allen hebben we bijna 23 miljoen fietsen en daarom hebben we ook heel veel fietsenstallingen. Bijvoorbeeld hier bij Centraal Station Utrecht. 
Rondom het station zijn ongeveer al vier stallingen met plek voor ruim tienduizend fietsen maar dat is nog lang niet genoeg voor alle fietsen. 
Daarom is er hier in Utrecht nog een stalling gebouwd met ruim 7500 plekken. Nu al de grootste stalling van Nederland en binnenkort met ruim 12.500 plekken de grootste de stalling van de wereld. En dat is nodig ook want elke dag reizen er tienduizenden mensen naar Utrecht Centraal en die moeten natuurlijk een fiets kwijt. Deze fietsenstalling is zo groot dat ze overal fietspaden hebben neergelegd. Kun je lekker snel naar je plekje fietsen. 
Vanaf de ingang fiets je zo de stallingen. Even inchecken en dan een plekje voor de fiets zoeken. 
En om al die duizenden fietsen kwijt te kunnen heb je heel wat ruimte nodig. Daarom zijn in deze stalling niet 1, 2 maar 3 verdiepingen. Je kunt zo van de ene naar de andere verdieping toe fietsen. 
Maar hoe weet je nou waar in deze stal je fiets kwijt kunt? Langs de fietspaden hangen borden en die geven precies aan waar nog plek is voor je fiets. Nou, hier is het redelijk vol. Dus ik ga even verder kijken. Nou kijk eens aan, hierboven zijn nog 42 plekken vrij. Hier kan ik m'n  fiets dus nog wel kwijt. 
In het fietsenrek zit hier een lange sensor. Als je de fiets erin tilt wordt die sensor ingedrukt. 
En kijk hij springt meteen van 42 naar 41. Die sensor in het fietsenrek is niet alleen handig voor de borden. Het is ook handig voor de beheerder. Want die kan hier op zijn tablet zien hoelang elke fiets hHier staat. En als jouw fiets hier langer dan een maand staat wordt ie verwijderd en wordt er plek gemaakt voor andere fietsen. In de grootste fietsenstalling ter wereld is natuurlijk ook plek voor fietsen met een kratje of met een kinderzitje. Kijk, ze hebben hier een speciale stalling gemaakt waar veel meer ruimte is zodat je ook die speciale fietsen makkelijk kwijt kunt. Wordt over nagedacht. 
De onderste verdieping is het populairst. Niet zo gek natuurlijk, want je loopt hier zo vanuit de fietsenstalling. Je checkt in, je loopt hier de tunnel door en dan ben je al bij je trein. Andersom werkt het natuurlijk ook, je komt je trein uit, hoppa, checkt uit, loopt naar je fiets; gaat lekker snel zo. Deze stalling waar straks maar liefst 12.500 fietsen droog en veilig kunnen staan. Ja, we kunnen het echt zeggen: fietsenstalling stationsplein bij Utrecht is zometeen de grootste fietsenstalling ter wereld. Maar waar staat die van mij eigenlijk? Rij 8?

De grootste fietsenstalling van Nederland

In Nederland rijden bijna 23 miljoen fietsen rond. Veel Nederlanders gaan met de fiets naar hun werk of naar school. In Utrecht staat de grootste fietsenstalling ter wereld: er kunnen maar liefst 12.500 fietsen geparkeerd worden!

Meer dan 12.500 fietsen bij Utrecht Centraal

Lekke band? Na het kijken van deze tutorial hoef je nooit meer aan je vader te vragen of hij je fietsband wil plakken. Je kan het gewoon zelf! Met de handige aanwijzingen van Rick Koekoek.

Hoe plak je een fietsband?

Ooooh! Nog meer poep! Stinkt nog erger! Hoi, welkom. Dus hier komt al het rioolwater binnen? Hier komt al het rioolwater binnen en gaan we hier even kijken wat er allemaal in zit. Hier wordt het gezeefd. De grote stukken worden eruit gehaald en…daarna gaat het naar de volgende stap. Het water heeft alleen maar geklotst...
en daar gaan we het juist tot rust laten komen. Het meeste vuil zakt dan naar de bodem, wordt een dikke sliblaag en daar gaan we verder mee. Het meeste water is dan al behoorlijk schoon om het verder te brengen. En slib, wat is dat precies? Een soort dikke poep he? Je ziet de rommel niet meer, het is gewoon een mooie smurrie. Je moet ervan houden. Hele mooie dikke poep. Mmmmm, heerlijk! Ieeeewh. Ieeh! Dit is dus allemaal kak. Het is net alsof die buis aan het poepen is. Gatverdamme, pardon, bah. Voelt een beetje alsof ik zelf aan het poepen ben. Echt een soort schijtkanon. En je zei dat jullie dat dikke slib laten gisten? Ja, dat brengen we naar een hele grote bak waar miljarden bacteriën in zitten. Die vertroetelen we daar echt. Door ze iedere keer die poep te geven, dat is hun eten. En ze lekker warm te maken op 32 graden. Dagenlang komt er dat gas vrij, dat zijn zeg maar de scheetjes van de bacteriën. Dat is het biogas? En dat is dus het biogas. Aha, dus biogas zijn de scheetjes van de bacteriën die onze kaka eten? Ja. Je kan hier wel onbeperkt scheetjes laten, niemand heeft het door! Wat gebeurt hier? Die bacteriën hebben heel erg hun best gedaan...en door die leidingen pompen we dat af en maken we hier dat biogas ervan. Zie je al wat? Nee, ik hoor wel wat. Ruik je het al? Nee. Ja! Oooooh bah! Dit is biogas? Dat stinkt, vriend! Dit is het biogas. Daar is Kiefer echt helemaal niks bij. En hier kan je dus mee gaan autorijden? Nou, daar maken we aardgas van, en dan kan je erop autorijden. Oke. Kief, spuit jij hem vol? Ik spuit hem helemaal vol! Auto vol met poep! Zit erop, kraantje open. Besef je nou wat er hier door de auto heen gaat? Zeker, je kan dus een soort van op vakantie gaan...op de scheten van de kak van onszelf. Gas erin. Kijken of-ie het doet! Oke Nienke, vol gas! Gaan Nienke, gaan! Rijdt heerlijk!

Kun je een auto laten rijden op poep?

Al onze poep komt in het riool terecht. In de waterzuiveringsinstallatie wordt dat een dikke, stinkende smurrie. En van het gas dat daarbij vrijkomt wordt biogas gemaakt. Een schone brandstof voor je auto!

Biogas als duurzame brandstof

Ja, onze fijnstofmeter liet grote verschillen zien tussen drukke... wegen en plekken waar heel weinig verkeer komt. Maar die fijnstof kunnen we nog steeds niet met onze eigen ogen zien... dus moeten we een beetje vertrouwen op deze techniek. Klopt, maar we gaan het toch zichtbaar maken middels de grote magische sokkentruc. Tromgeroffel! Even checken, jawel, hele sexy witte sportsokken. Trek ze maar uit. He? Maar die heb ik vanochtend schoon aangetrokken. Daarom zijn ze zo mooi wit. Een schoon sokje, zo. Zo, en nu binden wij deze witte sportsokjes aan de uitlaten... van allerlei verschillende motorvoertuigen. Nienke, ik ben door mijn sokken heen. Heb jij nog reservesokken? Oke dan! Start de motoren! 
Hoppakeetjes. Dan moeten we nu die sokken eraf halen? 
Ja. Begin jij daar dan? Jemig, moet je nou kijken joh, hoeveel roet hieruit is gekomen. Dat was anders allemaal in de lucht terechtgekomen. Een auto die 100 kilometer heeft gereden, stoot ongeveer zoveel roet uit...en in de uitlaat van de auto zit normaal gesproken nog een roetfilter. Als er geen roetfilter in de auto zit, stoot hij bij 100 kilometer rijden ongeveer zoveel uit. Je kan het zien. Best een verschil. Maar het is wel duidelijk. Scooter scoort inderdaad heel slecht, de motor ook behoorlijk. Maar onze bus is wel... Niet helemaal oke. Dat is de reden waarom we hem steeds minder gebruiken. Ja, maar... De bladblazer gaat overigens prima. Ja, dat is een keurig dingetje. Vanaf nu met de bladblazer naar het werk.  
Maar dit is nog niet eens alles, wat er uit de uitlaat is gekomen. Sommige roet is zo fijn en zo klein, dat het gewoon dwars door die sokken is heengegaan. Dat is fijnstof. Fijnstof is ongeveer zeven keer zo klein als... 
Deze haar van jou. Fijnstof is ongeveer zeven keer zo dun. Dat gaat zo'n beetje overal doorheen. Dat is ook de reden waarom het in sommige steden zo ongelofelijk vies is om te wonen.

Welk voertuig is het meest vervuilend?

Voertuigen stoten allerlei vervuilende stoffen uit die slecht zijn voor het milieu. Je kunt ze niet zien, maar Nienke en Matthijs hebben een manier bedacht om te testen welk voertuig het allervervuilendst is. Ze binden witte sokken om de uitlaat van de voertuigen en kijken daarna welke sok het zwartst is geworden. Start de motoren!

De uitlaatgassen van auto, scooter, bus en motor vergeleken

Groep 1/2

Een versnelling is vet gaaf. Die maakt het fietsen veel lichter. 
Als je op de pedalen gaat staan, gaat het grote blad draaien. Dat is via de ketting verbonden met het kleine blad achter op de fiets. Zo draait de ketting rond en kun je fietsen.
Maar waarom is het achterste blad kleiner dan het voorste?
Heel simpel. Als het voorste blad één keer rondgaat, gaat het achterste twee keer rond. Daardoor ga je sneller.
Heuvelop fietsen is zwaar. Dan is het fijn om een versnelling te hebben, zodat je minder zwaar hoeft te trappen. Je schakelt dan naar een groter blad achterop. Met één trap gaat het achterblad één keer rond. Het trappen gaat lichter, maar je komt minder snel vooruit. Dan moet je dus sneller trappen. 
Heuvelaf gebeurt precies het tegenovergestelde.
Dan nemen we een zwaardere versnelling, dus een kleiner blad. Dat draait bij elke trap vier keer rond. En zo speer je de heuvel af. Kijk uit! Uit de Weg! Yeeeeeeh!

Fietsversnellingen

Heb jij een fiets met versnellingen? Dan kun je heel hard fietsen, ook met tegenwind! Maar weet je eigenlijk waarom?

Dan kun je extra hard!

Kijk Nienke, dit is de toekomst van het vliegen: de Hyperloop. Een soort uitvergrote zetpil. Ik zie geen vleugels, geen motor. Helemaal niks. Het idee is dat je een buis hebt en in die buis zit geen lucht. En omdat er geen lucht in die buis zit kan je ontzettend snel en ook nog voor heel weinig energie. Het idee is: Als je hem in het begin een zet geeft blijft hij gaan. Omdat er geen luchtweerstand is? Precies. Maar hoe zweeft hij dan? Hier aan de onderkant hebben we de ophanging. En hier hebben we een baan. En die is van aluminium. Een geleidend materiaal. En wat we doen, door hieroverheen te bewegen...heel snel, komt het voertuig omhoog zetten.
Dit is een Hyperloop, een miniatuurtje...met een magneet daar in. Als we die erboven houden... Kan ik hem loslaten, Sascha? Ja. Een liftkracht. Ja joh, vet! In die plaat wordt een tegengesteld magneetveld gecreeerd.	 Omdat hij zo hard beweegt. Precies. Dus wat je dan krijgt is, net als je twee magneten hebt...als je die met de polen tegen elkaar houdt willen ze afstoten. Door die vacuümbuis, samen met die magneten... kan het allemaal ontzettend snel. Hoelang doe je erover…om van hier naar bijvoorbeeld Spanje te gaan? Dat zou wel lekker zijn, he! Dat kan dan in anderhalf uur. Wat! Anderhalf uur en je zit gewoon lekker op het strand. Crazy. Maar dit zou dus het milieuvervuilende vliegtuig kunnen vervangen. Dat is wel het idee erachter. Over de hele wereld allemaal buizen waarin mensen alle kanten op worden geschoten. Inderdaad. Vliegt dit ding al ergens rond? Momenteel nog niet. We zijn wel bezig met een testtraject in Los Angeles. We zijn nog op zoek naar testpiloten. Hebben jullie zin?
Om dit ding voor het eerst voor het echie te gaan testen? Als een soort experiment? De Icarus onder de Hyperloops. Het zou inderdaad de eerste keer zijn dat hij in de buis gaat. Wanneer was het, zei je? In januari. Dan ben ik superdruk. Ja sorry, ik heb al vakantie geboekt in januari. Jammer, man.

Voortbewegen met een hyperloop

Een hyperloop is een ultramodern vervoersmiddel dat razendsnel beweegt. Als je er in zit is het bijna alsof je vliegt. Is dit de toekomst van ons openbaar vervoer?

Vliegen we in de toekomst?

Verkeer

Alles over reizen

Reizen en voertuigen (groep 7-8)

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.