Groep 6/7/8

De derde dinsdag van september is het Prinsjesdag. Er verschijnt een koffertje op tafel en de koning leest de troonrede voor. Wat houdt Prinsjesdag precies in?

Willem I

Willem I der Nederlanden is de eerste Nederlandse koning van het huis Oranje-Nassau. In 1815 wordt hij ingehuldigd in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Tijdens zijn koningschap zet hij zich met name in om de economie weer tot bloei te brengen. Wat weet jij over koning Willem I? Test je kennis nu in de quiz!

Quiz over de eerste koning van Nederland

Wat weet jij over koning Willem I? 

Afspeellijst prinsjesdag

Hallo allemaal. Op de derde dinsdag van september is iedereen op de been om een glimp van de koning en koningin Máxima op te vangen. De vraag van vandaag: waarom rijdt de koning op deze dag in de glazen koets door Den Haag? We gaan snel live naar onze verslaggever ter plekke. Bobby. Bobby, we zijn live. Bobby!
Hallo Joyce. Ja. De vraag van vandaag. Waarom rijdt de koning door Den Haag in een koets? Nou, in ieder geval niet om boodschappen te doen. Dat snap ik. Ja zo'n koets is natuurlijk ook heel lastig inparkeren. 
Ja. En hoe zit het dan wel?
Ja. Hoe zit het dan wel? Nou, dat heeft natuurlijk alles te maken met Prinsjesdag. 
Op deze dag zal de koning straks per koets naar de Ridderzaal rijden om daar de Troonrede voor te lezen en de troonrede is een belangrijke toespraak voor alle leden van de Eerste en de Tweede Kamer maar waar ook alle ministers en vele andere gasten bij aanwezig zullen zijn omdat de koning daar in de plannen van de regering voor het komend jaar bekend maakt. Belangrijke plannen, grote plannen en Joyce: dat wil natuurlijk niemand missen.
Als ik het goed zie, en rijdt een koets met de koning en de koningin nu richting het Binnenhof. We schakelen gelijk door naar onze verslaggever Bobby. 
Oh hoi Joyce. Ja. Ik sta hier bij vishandel De dappere mossel. En ze hebben hier echt ongelooflijk lekkere kibbeling. 
De koets rijdt nu het Binnenhof op.
Ne dat is straks pas. Nee, nu Bobby, nu!
Ik hoor net dat we naar de koets. We gaan, we gaan. 
Jongens en meisjes, lieve kijkers, Bobby is onderweg naar het Binnenhof waar de koets zal aankomen. Hij is er bijna. Schiet op Bobby. Ja. Kom op. Het gaat. Het gaat prima. Hij is er bijna. En dan zie je waarschijnlijk de koets en het mooie moment met de koning en de koningin. Ja, daar gaat hij met ballon. Hallo. Ik moet daar zijn, kan ik nog naar binnen? Mag ik erdoor? Nou goed, Bobby, onze verslaggever is onderweg. Jongens en meisjes. 
Joyce! Net op tijd want daar is hij dan: onze koning Willem-Alexander voor de opening van het nieuwe politieke jaar. 
Hij had natuurlijk ook gewoon op de fiets kunnen komen of lopend, maar een koets. Dat heeft stijl, dat heeft klasse. 
En straks gaat onze koning Willem-Alexander hier in de Ridderzaal de troonrede houden. Ja die had ie natuurlijk ook makkelijk thuis kunnen houden maar dan en op YouTube kunnen zetten. Maar daar hadden we dit prachtige moment gemist. 
Leden van de Staten-Generaal. 
De Staten-Generaal, dat zijn de leden van de Eerste en de Tweede Kamer, de toespraak is voor hen bedoeld. En voor ons natuurlijk, want de Koning vertelt in de Troonrede uitgebreid hoe ons land ervoor staat. 
'En daarom is het zo positief dat steeds meer mensen betaald werk hebben.'
Ook vertelt hij welke plannen de regering heeft gemaakt voor het nieuwe jaar. En die plannen staan beschreven in de Miljoenennota. 
Alle grote plannen van de regering verzameld in een boekwerk. Daarin staat beschreven wat er komend jaar in ons land willen gaan uitvoeren. Is de luchtmacht nog bij de tijd of wordt het hoog tijd voor iets nieuws? Zijn er meer ziekenhuisbedden nodig of juist meer verpleegkundigen? Gaan we bestaande wegen repareren of nieuwe wegen bouwen? En wat is beter voor het milieu? Het is elk jaar weer een verrassing wat de regering belangrijk vindt om te doen en welke keuzes de ministers maken bij het verdelen van het geld. 
En wat gebeurt er na de troonrede? 
Na de troonrede dan gaat de minister van Financiën met een koffer naar de Tweede Kamer om daar vol trots de Miljoenennota en de begroting te presenteren. Ja. En die had hij natuurlijk ook makkelijk kunnen mailen maar dan hadden we al deze prachtige momenten gemist. 
Want Joyce: dat is het antwoord op de vraag van vandaag. Waarom rijdt de koning op Prinsjesdag in een koets door Den Haag? Nou Joyce. Dat is waar Prinsjesdag daar om draait: om de oude mooie tradities van onze democratie levend te houden. Voor jou. Voor mij. En voor iedereen. Heel mooi gesproken Bobby. Dankje. Nou, dames en heren, jongens en meisjes. Dit was de vraag vandaag. Tot de volgende vraag.

De vraag vandaag

Prinsjesdag is een dag vol tradities. Zoals de koets waarmee de koning en koningin naar de Ridderzaal in Den Haag worden gereden. Verslaggever Bobby is ter plaatse en weet precies waarom die koets zo belangrijk is.

Waarom rijdt de koning op Prinsjesdag in een koets?

Hallo allemaal. Op de derde dinsdag van september is het Prinsjesdag. Een belangrijke dag voor Nederland want dan leest koning Willem-Alexander de Troonrede voor waarin hij vertelt welke plannen de ministers voor ons land hebben bedacht. Na de troonrede gaat de minister van Financiën naar de Tweede Kamer en overhandigt daar het koffertje. Nu is de vraag vandaag: wat zit er in dat koffertje? We schakelen snel over naar onze verslaggever Bobby in Den Haag. 
Dag Joyce. Ja. De vraag van vandaag een hele goeie vraag. Wat zit er nou eigenlijk in dat koffertje? En die vraag is eigenlijk niet te beantwoorden. En waarom niet? Tenzij je Bobby heet en het koffertje in handen hebt. Ja, ik zou natuurlijk open kunnen maken. En jullie de inhoud kunnen laten zien. Maar dat is niet zo spannend. Laten we gaan kijken wat de mensen op straat denken dat erin zit. 
Goed, ik ben benieuwd. 
Jongens, wat denken jullie dat er in dit koffertje zit?
Spullen die geheim moeten blijven voor de ministers. Een belangrijke document. Wat denken jullie dat er in dit koffertje zit? Geld. En wat denk jij? Wetten. Ik heb iemand hier die het weet. Ja. De rijksbegroting. De nieuwe minister? Die past er toch helemaal niet in? 
Jullie horen het. Er is nogal wat verwarring over de inhoud van dit koffertje. Ik stel voor dat we er een ervaringsdeskundige bijhalen. Iemand die weet hoe het zit. We staan hier voor het ministerie van Financiën. Ach dat is toevallig en ervaringsdeskundige. Dag Theo. U werkt hier bij het ministerie van Financiën. Ja dat weet je toch? Kunt u mij vertellen wat de inhoud is van dit koffertje? Dat heb ik gisteren nog dat toen ik hem lenen? Ja. Ik dacht maar misschien leuk voor de kijkers. Om het een keer uit de mond van een echte expert horen. Het spijt me, ik heb helaas geen tijd. Nu dan misschien? Maak maar een afspraak. Nu dan? Dag Bobby.
De expert heeft blijkbaar iets belangrijk is te doen. Maar de vraag vandaag was: wat zit er in het koffertje. 
Koffertje. Ja. Joyce. In dit koffertje zitten twee belangrijke dingen en een daarvan is de Miljoenennota. 
Elk jaar op Prinsjesdag worden de plannen van de regering gepresenteerd. Die plannen staan in de Miljoenennota. Bijvoorbeeld dat er extra geld moet komen voor kinderen uit arme gezinnen zodat ook zij de zwemlessen, voetbalschoenen of een fiets kunnen betalen. Misschien heeft de regering besloten om nieuwe wegen te bouwen om de files op te lossen of besteden ze het geld liever aan het onderhoud van dijken om ons land te beschermen tegen de zee. Overal worden plannen voor gemaakt. Maar die mooie plannen die kosten wel geld. Hoe de regering dit geld precies wil verdelen dat staat in de rijksbegroting. En die zit ook in dit koffertje. 
Het is nog niet zo gemakkelijk al die miljoenen te verdelen. Maar gelukkig heb ik, Bobby, daar iets op bedacht. Ik ga met deze fantastische kinderen de miljoenen van Nederland verdelen in een spel. 
Een spel, wat leuk. Hou je het wel kort? 
Ja, heel kort, heel kort. Nou, net als bij de rijksbegroting gaan wij met elkaar alle miljoenen van Nederland verdelen over deze ministeries. Dus wat vinden jullie belangrijk in Nederland om je geld aan uit te geven?
Oke jullie hebben nu alles verdeeld. Zijn jullie het eens geworden over waar veel geld ligt, waar weinig geld ligt? Goed. Alle miljoenen zijn verdeeld over alle plannen en jullie hebben kunnen zien hoe lastig dat soms kan zijn. Hier is de regering dan ook lang mee bezig. Daarom is de inhoud van dit koffertje zo belangrijk en hebben we het antwoord op de vraag van vandaag. Yes!
Dank je. Maar we uit de vraag was: wat zit er in het koffertje? 
Tatataa. Er zit niks in! Joyce, hij is leeg. Er zit niks in. Jongens, de papieren. Rustig. Rustig? Hoe moet ik nou aan die ambtenaar uitleggen dat ik...He Bobby, ik heb vandaag wel even tijd. Ah Theo, wat goed, wat goed dat je er bent. Ja, zeg we zijn net bezig met live-televisie. Dus misschien is het een idee om later nog even terug te komen. Of misschien even afspraak te maken. 
Bobby, je snapt het niet. De Miljoenennota en de begrotingen liggen allang in de Tweede Kamer. De ministers kunnen natuurlijk wel mooie plannen maken. Maar nu is het aan de leden van het parlement om te praten en te stemmen over deze plannen. 
Precies, dat het koffertje is alsjeblieft weer terug en ontzettend bedankt voor het lenen. Misschien Tot de volgende keer. Bedankt heren. Dat was even schrikken he Bobby. Ik dacht dat ie leeg was. Ja nu wel. Ja. Bedankt. Joyce. Goed. Dit was de vraag vandaag. Tot de volgende vraag.

Op Prinsjesdag overhandigt de Minister van Financiën een bijzonder koffertje aan de Tweede Kamer. Maar wat zit er eigenlijk in? Verslaggever Bobby ontdekt dat het te maken heeft met hoe het geld van de regering verdeeld gaat worden.

Wat zit er in het koffertje op Prinsjesdag?

Op Prinsjesdag, dat is de derde dinsdag in september, komen de leden van de Eerste en Tweede Kamer en de ministers bij elkaar in de Ridderzaal in Den Haag. Ook de koning of de koningin is hierbij aanwezig. 
Prinsjesdag bestaat al meer dan tweehonderd jaar. De eerste was in 1814. Toen ging onze koning Willem I met een stoet ruiters naar het binnenhof om het nieuwe regeringsjaar te openen. Hij hield vanaf zijn troon een toespraak, de troonrede. 
Prinsjesdag was eerst op maandag. Maar vroeger ging het reizen veel langzamer dan tegenwoordig. En daarom moesten de leden van de Eerste en Tweede Kamer die buiten Den Haag woonden al op zondag vertrekken. En de meesten wilden dat niet, vanwege hun geloof. Daarom werd Prinsjesdag naar de dinsdag verplaatst. De koningin leest de troonrede voor en als zij daarmee klaar is gebeurt er dit... Zo gaat het al jaren.

Prinsjesdag

Prinsjesdag bestaat al meer dan tweehonderd jaar. Alle leden van de Eerste en de Tweede kamer en de ministers komen deze dag bij elkaar in de Ridderzaal.

De geschiedenis

Groep 3/4/5

Dit is de Ridderzaal op het Binnenhof in Den Haag. Eén keer per jaar op Prinsjesdag komen de leden van de Eerste en de Tweede Kamer en de ministers hier bij elkaar. Dat is ieder jaar op de derde dinsdag in september. Ook de koning en koningin gaan naar de Ridderzaal. Om één uur 's middags vertrekken zij met de gouden koets vanaf paleis Noordeinde.
Op Prinsjesdag maken de ministers hun plannen bekend voor het komende regeringsjaar. Die plannen moeten de Eerste en de Tweede kamer goedkeuren. Zij controleren namelijk of de regering het land wel goed bestuurt. De regering heeft de plannen opgeschreven in een groot verhaal, dat is de troonrede. 
De koning leest die troonrede voor. Op Prinsjesdag vergaderen de Eerste en de Tweede Kamer samen. Prinsjesdag is ook de officiële opening van het nieuwe regeringsjaar. Na de troonrede gaan de koning en koningin terug naar het paleis en verschijnen zij met hun familie op het balkon van Paleis Noordeinde. 
Daarna gaat de minister van financiën naar de Tweede Kamer, met een wel heel bijzonder koffertje. In dat koffertje zitten allemaal papieren waarop staat hoe de regering al die plannen uit de troonrede gaat betalen. Zo eindigt dan Prinsjesdag. De regering kan aan de slag om alle plannen uit te voeren, en de Eerste en Tweede Kamer zullen kijken of de regering het goed doet het komend jaar.

De derde dinsdag in september

Ieder jaar, op de derde dinsdag in september is het Prinsjesdag. Een feestelijke dag voor de regering en het staatshoofd. Maar wat gebeurt er eigenlijk op die dag?

De koets, troonrede, miljoenennota en het koffertje

Klas 1/2/3

Onze volksvertegenwoordiging bestaat uit de Eerste en Tweede Kamer. Ook zij mogen natuurlijk in de zomer van een welverdiende vakantie genieten. Maar ze moeten zeker terug zijn op de derde dinsdag van september, want dat is Prinsjesdag. En eigenlijk ook een beetje Koningsdag, want hij moet eerst aan de bak. 
Op Prinsjesdag rijdt de Koning in de Gouden Koets naar het Binnenhof. Hij schrijdt daar de Ridderzaal in, parkeert zijn achterste op de troon en begint dan aan zijn Troonrede. De Koning vertelt hoe het ervoor staat met Nederland, en wat voor mooie plannen de regering allemaal in petto heeft. Over petto gesproken: de vrouwelijke Kamerleden hebben voor de gelegenheid hun mooiste hoedjes opgezet - ook handig, als je per ongeluk even wegdommelt. 
Na drie hoeraatjes voor de Koning is het de beurt aan de minister van Financiën om te shinen. Hij huppelt naar de Tweede Kamer met een koffertje, waar (heel handig) opstaat welke dag het is. In dat koffertje zitten de Rijksbegroting en de gebruiksaanwijzing daarvan, de Miljoenennota. De minister geeft al deze paperassen door aan de Kamerleden, en die kunnen er dan eindelijk ook mee aan de slag. Al dat papier! Het lijkt wel Printjesdag.

Clipphanger

Op Prinsjesdag vertelt de koning hoe het ervoor staat met Nederland en de minister van Financiën presenteert de Miljoenennota. En er is iets met een koets en rare hoedjes.

Wat is Prinsjesdag?

Hier rond het binnenhof in Den Haag wordt ons land geregeerd. In het midden staat de Ridderzaal. De belangrijkste vergaderzaal in Nederland. Wow, dit is hem dan. De Ridderzaal. Een keer per jaar wordt hier de troonrede voorgelezen. In de troonrede staat wat de plannen van de regering zijn voor het komende jaar. Dat mag je dus best de belangrijkste vergadering van ons land noemen. Ieder jaar op Prinsjesdag zitten er hier 1000 mensen op dit soort stoeltjes. Het zit niet echt lekker. De koning en de koningin zitten wel iets comfortabeler. Die hebben namelijk allebei hun eigen troon. Boven de grootse troon staan de letters van het Staatshoofd. Nu zijn dat dus WA van koning Willem Alexander. Daarvoor heeft er ruim 30 jaar dit plaatje gezeten, de B van Beatrix. We mogen het bij grote uitzondering even vasthouden. Dit zijn wandkleden met daarin geweven de schilden van alle provinciën en een afbeelding van een document die belangrijk was voor die provincie. Hier bijvoorbeeld 'afsluiting en drooglegging der Zuiderzee' - Flevoland. Op deze schouw staan de eerste regels van onze grondwet. Het is wel duidelijk hé, de Ridderzaal is van landsbelang. Maar in het begin had de Ridderzaal een hele andere functie. 800 Jaar geleden was dit het jachtgebied van de machtige graaf Floris IV. Er was toen hier helemaal niks. Alleen wat bossen en duinen. Achter de Ridderzaal staat het jachtslot nog steeds. Hier is het allemaal begonnen. Dit is echt het oudste gebouw van Den Haag. In de tijd van Floris V heette dit niet de Ridderzaal maar de grote zaal. Floris vergadert hier met belangrijke ridders en hij geeft grote feesten. De Ridderzaal heeft allerlei functies gehad. Het is een rechtszaal geweest, maar er is hier ook een markt geweest, de trekking van de Staatsloterij. Het heeft een tijdje dienst gedaan als nationaal archief en het is zelfs een stal geweest en liepen er hier gewoon paarden rond. De ridders van Napoleon sliepen er zelfs tussen. De Ridderzaal raakte in verval. Uiteindelijk rond 1900 is alles gerestaureerd en is de Ridderzaal weer een prachtige zaal die naast Prinsjesdag voor allerlei belangrijke en plechtige gebeurtenissen wordt gebruikt. We kunnen echt zeggen, van alle vergaderzalen in Nederland is de Ridderzaal toch echt de belangrijkste!

De Ridderzaal

In de politiek wordt heel wat vergaderd. De belangrijkste vergaderzaal is de Ridderzaal in Den Haag. In deze zaal leest de koning een keer per jaar de troonrede voor, op Prinsjesdag. Maar voordat de Ridderzaal een vergaderzaal werd, is het een rechtszaal geweest, een markt en zelfs een stal.

De belangrijkste vergaderzaal van Nederland

Het is een jarenlange traditie dat er op Prinsjesdag een stoet van paarden en koetsen door Den Haag rijdt. Heel soms gaat er wel eens iets mis zoals bijvoorbeeld in 1963. Toen sloegen de paarden op hol die de koets vooruit trokken van de prinsessen Beatrix, Margriet en Irene. Kijk, die koets die knalde tegen een boom aan. Gelukkig was er niks aan de hand met de prinsessen en ook niet met de paarden en konden de prinsessen gewoon meerijden met hun ouders in de Gouden Koets. En drie jaar later in 1966 tijdens het huwelijk van prinses Beatrix en prins Claus werd er een rookbom naar de stoet gegooid.

Die paarden raakten natuurlijk heel rustig daarvan en vanaf dat moment werd besloten dat ze moesten oefenen met de paarden, zodat zowel ruiter als paard precies weten wat ze moeten doen in zo'n situatie. Ze beginnen met rustig rijden.

Dan komt er muziek bij. Paraplu's. Gillende kinderen. Vuurwerk. Geweerschoten. Niet met echte kogels maar met losse flodders. Als laatste en meteen het  allerheftigste: rookbommen. De paarden zijn klaar, de eigenaren mogen even naar hun paard toe, knuffelen, een schouderklopje geven en dan gaan ze allemaal terug naar het kamp.

Dat was best wel heftig, die oefening op het strand. Ik vond het doodeng al die knallen, vuurwerk, geweerschoten. Dus nu is het tijd voor de paardjes om even lekker bij te komen. Ze worden geborsteld, helemaal vertroeteld en dan kunnen ze zich klaarmaken voor de grote dag morgen.

Hoe train je paarden voor Prinsjesdag?

Prinsjesdag is een bijzondere dag. Niet alleen voor ons, maar ook voor de paarden die in de stoet door Den Haag rijden. Daarom worden de paarden goed getraind, zodat ze voorbereid zijn op veel mensen, muziek en knallend vuurwerk.

Oefenen met mensen, muziek en vuurwerk

Het belangrijkste onderdeel van Prinsjesdag is de troonrede. Ieder jaar begint koning Willem-Alexander die toespraak met deze woorden. Leden van de Staten-Generaal. In de troonrede vertelt de Koning over de plannen die de regering heeft gemaakt voor Nederland. De belangrijkste politici van Nederland zitten in de zaal te luisteren. En veel van hen dragen opvallende hoedje. Eén van de tradities van Prinsjesdag is een rijtocht in een koets. In eentje zitten koning, koningin en kroonprinses Amalia. Andere koetsen zijn voor andere leden van de koninklijke familie. De koetsen vertrekken bij Paleis Noordeinde en rijden dan 850 meter door bekende straten van Den Haag hiernaartoe. De Stadsschouwburg waar de koning zijn toespraak houdt. Een zeker bestaan met gelijke kansen valt of staat met goed onderwijs. Als de koning alle plannen van de regering heeft gedeeld, dan wordt de toespraak zo afgesloten. Leve de koning! Hoera, hoera, hoera! Voor de fans is er daarna nog een moment om te zwaaien naar het koningspaar. Al protesteren mensen die het niet eens zijn met de regering ook steeds vaker op dat moment. Hoe die plannen van de regering allemaal betaald gaan worden, staat geschreven in de Miljoenennota. Dat dikke pak papier zit in dit koffertje. En daar gaat ie. Op papier. De minister die gaat over geldzaken, brengt het koffertje mee naar de Tweede Kamer. Daar gaan politici debatteren over de plannen.

Wat gebeurt er op Prinsjesdag?

Op Prinsjesdag maakt de koning de plannen van de regering bekend. Dat vertelt hij in een toespraak, de troonrede. Daarna maakt hij samen met koningin Máxima en kroonprinses Amalia een rijtocht in een koets. Het is een belangrijke dag voor de regering, en voor iedereen die fan is van het koningshuis.

Organisatie en bestuur

De derde dinsdag van september is het Prinsjesdag. Wat houdt dit in?

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.