Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Elk jaar krijgen 500 mensen in Nederland de ongeneeslijke ziekte ALS. Wat gebeurt er als je ALS hebt en wat is er nodig om mensen met ALS te helpen?

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger header

Clipphanger logo

Clipphanger 

Clipphanger op Youtube

Elk jaar krijgen 500 mensen de ongeneeslijke ziekte ALS. Tijdens 3FM Serious Request wordt geld opgehaald voor wetenschappelijk onderzoek naar ALS en hulpmiddelen voor patiënten. Weet jij wat deze ziekte inhoudt? 

Quiz over een ongeneeslijke ziekte

Wat weet jij over ALS?

Klas 4/5/6

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Spierpijn is vaak het gevolg van lichamelijke inspanning die je niet meer gewend bent. Is spierpijn gezond of moet je het juist zien te voorkomen? Klik op de afbeelding om het scrollverhaal te lezen.

Scrollverhaal over pijn na inspanning

Hoe werkt spierpijn?

Wat is de hik? Waarom krijg je kramp? Ontdek alles over je lichaam in deze interactieve schoolplaat. Heb je ergens last van? Of vraag je je af waarom je lichaam werkt zoals-ie dat doet? Zoom in en dwaal door je lijf, van top tot teen.

Interactieve schoolplaat over het menselijk lichaam

Van top tot teen

1 op de 3 Nederlanders krijgt een keer in zijn leven kanker. Hoe ontstaat kanker, welke soorten zijn er en ga je er altijd aan dood? Klik op de afbeelding om het scrollverhaal te lezen. 

Scrollverhaal over een ziekte waar veel mensen mee te maken krijgen

Hoe ontstaat kanker?

Afspeellijst ALS

In ons land krijgen ongeveer 500 mensen per jaar de ziekte ‘Amyotrofische laterale sclerose’, beter bekend als ALS. Meestal gebeurt dat tussen je 50e en 80e. We weten nog niet waardoor ALS veroorzaakt wordt. Maar wel hoe de ziekte zich uit. Het begint vaak met vage klachten, zoals onhandigheid, en moeite met spreken of lopen. Je hersenen sturen geen prikkels meer naar je spieren, en die vallen daardoor 1 voor 1 uit. ALS is een progressieve ziekte en je gaat dus steeds verder achteruit. Na zo’n 3 tot 5 jaar zijn de ademhalingsspieren aan de beurt, en dan is het einde verhaal. De meeste vormen van ALS zijn nog niet te behandelen. Voor een specifieke vorm van ALS is wel een werkend medicijn. Dat geeft hoop voor de toekomst. Voor wetenschappelijk onderzoek naar een werkende behandeling is nog veel geld nodig. Ook is het belangrijk mensen die nú met de diagnose leven te helpen. Op deze manier kunnen zij de kostbare tijd die ze nog hebben, zo goed mogelijk kunnen doorbrengen. Zo zetten we alles op alles voor ALS.

Clipphanger

Als je de diagnose ALS krijgt, heb je niet lang meer te leven. Je spieren vallen één voor één uit, totdat je ademhalingsspieren ermee stoppen. ALS kan nog niet genezen worden, dus wetenschappelijk onderzoek naar een werkende behandeling is van levensbelang.

Wat is ALS?

Kijk, hier moet het zijn. Hee jongens! Zo, gezellig! Waar gaan we naartoe?
Naar de speeltuin?
Naar de speeltuin? Oké, en waar zijn papa en mama?
Ja, die komen achterom. Die kunnen hier niet langs.
Daar zijn ze.
Welke kant gaan we op, jongens?
We gaan die kant op.
Die kant op. 
Ja.

Igor heeft amyotrofische laterale sclerose, oftewel ALS. Deze ziekte zorgt ervoor dat zijn spieren steeds zwakker worden en geleidelijk uitvallen. 
De zenuwen sturen je spieren aan. Bijvoorbeeld als je je hand in de lucht wil steken. Dan gaat je hand in de lucht. Dat zeggen de zenuwen tegen je spieren. Maar bij mij is de connectie tussen de zenuwen en de spieren een beetje aan het wegvallen.
En dat is bijvoorbeeld met m'n duim. Iedereen heeft hier een spier lopen naar z'n duim toe. En die spier is weg. Dat komt door de zenuw die de spier aanstuurt, die zegt, ja, ik doe niks meer.
En dan denkt de spier: ja, maar dan kan ik niet blijven leven. Dus de spier sterft af. Zo noemen ze dat.
M'n duim, linkerhand, m’n arm werden snel zwakker. Ja, toen merkte ik eigenlijk ook al snel mijn longen. Je hoort het aan m’n praten. Ik heb niet zo veel volume meer, dat komt doordat mijn longen niet meer zo goed zijn als vroeger.
Want dat heeft ook te maken met die spieren? Je ademhalingsspieren ofzo?
Ja.

Igor, ging je vroeger dan met ze mee dat parcours over?
Oh ja, ik heb daar zo vaak gestaan. Die jongens vasthouden, stap voor stap. En nu zit ik met verbazing te kijken hoe soepel ze er overheen gaan.

Dit is een zorgunit. 
Een zorgunit?
Ja. Die hebben ze speciaal hier neergezet. 
Ja. Waarom? 
Omdat papa ziek is.
Aha, dus dit is eigenlijk bedoeld zodat papa gewoon beneden kan slapen?
Ja.
Zo, je weet precies hoe het werkt. Dus daar kan je wel goed mee ademhalen, toch? 
De wc.
Wat is dit?
Dat is hier het allerleukste.
Dan maak ik jou nu los.
Hij heeft hem nog nooit gebruikt.
Jij bent de enige die deze al gebruikt heeft.
Ja, want als hij helemaal niet meer kan lopen, dan gebruikt hij dit.
Dan gebruikt hij dit.

Het laatste half jaar heb ik zorg aan huis. Er zijn zoveel dingen waar ik nu al hulp bij nodig heb, wat ik de eerste twee jaar niet had.
Doe maar erover. Ja, prima. Dat dacht ik.
Wil jij ‘m in m'n mond steken, dan...
Ja, is goed.
Komt ‘ie.

Toch vind ik het leuk om toch een feest te geven, lief.
We zijn toch tien jaar getrouwd.
Ja, het hele jaar nog.

Amyotrofische laterale sclerose oftewel ALS is een spierziekte. Normaal sturen je zenuwen je spieren aan. Bij ALS valt de connectie tussen de zenuwen en de spieren weg. Hierdoor sterven uiteindelijk de spieren af.

Een spierziekte waarbij de spieren langzaam uitvallen

ALS werd onder andere bekend door de Ice Bucket Challenge.
Mensen gooiden dan een emmer met ijskoud water over zichzelf of over iemand anders heen en maakten dan geld over naar een ALS-organisatie.

Marion, jij doet onderzoek voor het ALS-centrum, dus jij hebt deze challenge vast al gedaan?
Nee, eigenlijk niet. 
Niet? Nou, dat kan natuurlijk niet.

Koud hè. Ja, best wel.
Oh, leef je nog? Zo, even warm worden.

Hoe vaak komt ALS voor?
In Nederland leven zo'n 1500 mensen met ALS en er komen elk jaar rond de 500 mensen bij. En eenzelfde aantal overlijdt ook elk jaar aan de gevolgen van de ziekte.
En zijn er medicijnen voor?
Er is helaas nog geen medicijn. Er wordt wel heel veel onderzoek gedaan om een medicijn te vinden dat deze ziekte kan stoppen of genezen.
En kan iedereen het krijgen?
Bij kinderen komt het niet voor. ALS komt iets meer voor bij mannen dan bij vrouwen. Het ontstaat meestal tussen de veertig en de zeventig jaar.
En waar gaat jouw onderzoek precies over?
ALS is een hele heftige ziekte. Die treft het hele gezin, dus ook de kinderen. Wij hebben verschillende ouders en kinderen geïnterviewd en gevraagd hoe zij met deze ziekte omgaan. En daaruit kwam naar voren dat ouders en kinderen het soms best lastig vinden om het daar met elkaar over te hebben.
Ja.
En daarom hebben wij onder andere filmpjes en een stripboek voor kinderen gemaakt. Om dat praten over ALS toch een stukje makkelijker te maken.
Wat goed.

Was je als clown verkleed he. Nee, als Bob de Bouwer. Ja, Bob de Bouwer en ik was Mega Mindy. Dat was precies een jaar nadat we de diagnose hadden. En toen zijn we naar het strand gegaan met een picknick. En toen hebben jullie nog heel lang in de zee gezwommen... Ja, want die zee was gewoon warm. Ja. Papa ging heel veel jeu de boules met jou oefenen. En jij vond dat zo leuk, jij deed dat de hele dag.
Hoe ga je ermee om als gezin?
Uhm, nou.
Ja, we proberen zoveel mogelijk gewoon door te leven.
Dus de kinderen gaan lekker naar school, lekker sporten. 
En moet je een drempel over om over de ziekte te beginnen?
Ja, ik wel.
Ik heb dat ook omdat ik heel erg met m'n persoon zelf bezig ben. Dat ik me niet altijd bewust ben wat voor een impact het op de kinderen heeft.

Lekker stappen.
Ja.
Onze kinderen stellen er niet heel makkelijk uit zichzelf allerlei vragen over. Ik zie het wel als mijn taak om extra alert te zijn en te checken, ‘Hee, gaat het goed met je? Hoe voel je je? Zijn er vragen?’ En de een is ook wat stiller en heeft minder behoefte om erover te praten. En de ander heeft dan weer meer behoefte om erover te praten of gewoon even een knuffel te krijgen en even niks. Thuis praten er wel zeker vijf keer per week over denk ik.
Dus...
En vind je dat fijn om daarover te praten?
Ja, zeker.
Je bent weer even je gevoelens kwijt en je weet dat andere mensen meedenken. Zo kwam dus ook de vraag ineens van Mink: Is het besmettelijk?
Och ja.
En dan denk je, jeetje, zit je daar nou over na te denken?
Nee, het is niet besmettelijk.

Gaat er dan op zo'n moment als deze ook al door je heen, ja, er komt een moment dat ik er misschien niet meer bij ben.
Ja, da's moeilijk, maar da's eigenlijk een feit vanaf het begin.
Dat je afscheid gaan nemen. Het is het hele proces. Het is niet zo dat ik, als ik dadelijk overleden ben, dat dan pas de rouw begint. Die is eigenlijk nu al begonnen.

Denk je wel eens na over het einde?
Nee. 
Over hoe het zou moeten eindigen of gaat eindigen?
Nee, nee, dat doe ik niet.
Ik wil het gewoon nog leuk hebben en... ja.
Af en toe.  Niet zo vaak, ik word er wel verdrietig van.
Ja, natuurlijk.
Dus ja.
En dan probeer ik er soms gewoon niet aan te denken.
Want dat is wel iets moois toch? Jullie zijn allemaal leuke dingen gaan doen met elkaar.
Ja, we zijn naar Amerika geweest, we hebben een mooie reis gemaakt. Het was allemaal heel leuk.
We hebben een mooi motto, toch?
Ja, elke dag een beetje vieren.

Hoe ga je om met ALS?

Igor is de vader van Kaat, Mink en Fedor. Hij heeft ALS, een spierziekte waarbij de spieren langzaam uitvallen. Als gezin proberen ze zoveel mogelijk gewoon door te leven, maar dat is soms best lastig als papa ziek is.

Als je vader een spierziekte heeft

Mens en lichaam

Als je spieren één voor één uitvallen

Alles over ALS

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Schaatsende kinderen

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.