Groep 6/7/8

Een snoeppapiertje of een plastic verpakking gooi je in de afvalbak. Maar wat gebeurt er eigenlijk met al dat afval dat we weggooien? Alles over afval bekijk je in deze afspeellijst. 

Deze komt uit Engeland. Birthday boy. Ik ben Julius en ik ben 9 jaar. In Oostvoorne woon ik met Ad, mijn moeder en mijn broer. De andere helft van de week woon ik bij mijn vader in Brielle. Ik ga vaak naar het strand. Je kan er avonturen beleven en dingen vinden. Dat is gewoon heel leuk altijd. Ik ben vooral bezig met het strandjutten. Strandjutten is dat je allerlei spullen zoekt. Op het strand vind je schelpen, botten, fossielen, zeewier en vooral plastic. Dit is een stuk lichaam van een inktvis. Dit is een stuk lavasteen. Dit zijn eieren van een slak. Die heet de wulk. Ik vind strandjutten leuk omdat je allemaal spullen kan vinden en je helpt de natuur gelijk een handje. Ja, die laat ik meestal liggen. Hij verteert of hij wordt opgegeten. Grote dingen gooi ik meestal in een bak en dat heet de juttersbak. Doe mee, verlos de zee. Dit is voor de wandelaars op het strand. De grote dingen die je niet mee naar huis kan nemen kan je hier achterlaten. Ik hoop dat er meer juttersbakken komen omdat mensen dan sneller afval weggooien. Ik heb een strandjuttersmuseum waarin ik allemaal dingen bewaar en verzamel. Dit is een zeeklit. Een holle schelp waar een afdruk van een zeester opzit. Ik vind het niet echt mooi, maar ik vind het bijzonder dat het een ei is. Zo'n aparte vorm. Als mensen mijn museum zien raken ze misschien meer geïnspireerd door de natuur. Hier ben ik het meest trots op. Het is een stuk been van een mammoet. Ik heb hem gevonden op de Maasvlakte. Van een mammoetbeen, oh. Supertrots. Soms ziet het er gewoon leuk uit, afval. En je kan er wat mee maken. Een stuk touw kan je als haar gebruiken voor een poppetje. Je kan er een pruik van maken. Deze spullen komen uit een bunker van de Tweede Wereldoorlog die voor de helft onder water staat. Ja, ik vind het gewoon leuk en cool. Het is nooit compleet. Ik wil altijd meer. Als je een heel groot bot hebt gevonden, dan denk je: Dat kan ik nog meer. Als je wilt strandjutten en botten wilt vinden, ga als het net hoog water is geweest en ga vooral vroeg. Om zes uur moet je er al zijn, anders zijn andere mensen ook al aan het zoeken.

Wat vind je op het strand?

Manon Hoijtink, Remy Hogenboom en Toon weten een hoop over het klimaat, maar nog lang niet alles! Samen met de kijker gaan ze op ontdekkingstocht.

Zapp Your Planet

Zapp your planet logo

Julius woont vlakbij het strand. Hij staat vaak vroeg op om te strandjutten. Dan ga je op zoek naar dingen die aanspoelen op het strand. Hij vindt veel afval, maar ook bijzondere schelpen, eieren en zelfs een bot van een mammoet.

Strandjutten met Julius

Wat zei de kip tegen de koe? Hij zei 'tok'. Ik ben Chabi, ik ben 11 jaar oud. En dit is mijn broertje. Ik ben George en ik ben 9 jaar. En wij wonen in Amersfoort samen met mijn vader en moeder. We komen van Syrië maar we zijn gevlucht omdat er oorlog was daar.  Mijn ouders hadden vroeger in Syrië schapen en kippen en een tuin met planten. En ze verbouwden heel veel om daarvan te kunnen leven. Maar ja, toe moesten ze vluchten door de oorlog. Ze moesten alles daar achterlaten. Elke zaterdag gaan we langs de buurt om afval te prikken. Blikjes, plastic zakjes, karton, papier. Je ziet ook heel veel mondkapjes liggen op straat. Meestal zijn we een uurtje bezig. Als je mondkapjes en al die troep en zo niet opruimt dan denken vogels misschien: Het is een lekker hapje! Dan kunnen ze erin stikken. En het kan in de zee belanden en dat is niet goed voor het milieu. Je moet respect hebben voor de natuur. Maar we doen het ook voor de buurt want dan kunnen ook de buren en zo genieten van een schone wijk. Soms als mensen langslopen zeggen ze: Goed bezig! Ze worden gelukkiger omdat ze zien dat er geen afval hier is. Hier. Doe 'm open. Bak-bak-bak-bak. We hebben kippen en die delen we met de buurt. Thuis verzamelen we etensresten die over zijn, die brengen we dan naar de kippen en die eten daarvan. Dan hoef je het overige eten niet weg te gooien. Pok-pok-pooook! Pok-pok-poook! Kippen eten sla, komkommers, aardbeien. Andere bewoners van de buurt die verzorgen de kippen ook. Bijvoorbeeld op maandag gaat iemand de hokken schoonmaken en de kippen voeren en dan mag hij de eieren hebben die de kippen hebben gelegd. En dinsdag weer iemand anders en zo verder. Het zijn eigenlijk deelkippen. Als je de eieren van de supermarkt koopt dan stoot het veel CO2 uit want al die vrachtwagens moeten het vervoeren en al die verpakkingen moeten gemaakt worden. En hier kan je het gewoon zomaar meenemen. En eh, het is ook leuk dat je door al die mensen die het verzorgen dat je meer contact hebt met elkaar. Ja, door de kippen doen we het net als in Syrië. Dat je voor elkaar moet zorgen en zo. Door hier ook kippen te hebben, dan breng je eigenlijk een stukje Syrië naar hier.

Hoe zorg je voor een schone buurt?

Chabi en George gaan elke zaterdag afval prikken in de buurt. Zo houden ze de straat schoon. Ook verzamelen ze etensresten om te voeren aan de buurtkippen. Zo dragen zij hun steentje bij aan een duurzamere wereld.

Afval opruimen en kippen delen

Vandaag ga ik sieraden maken. Niet van goud, zilver of diamanten maar van een ander, heel bijzonder materiaal. Dit is Te goed om weg te gooien. Yo, Sander, wat ben je aan het doen? Ik ben aan het sprokkelen. Ik heb alweer wat schatten gevonden. Maak je hiervan sieraden? Ja. Van straatvuil eigenlijk? Ik vind het heel mooi materiaal. Dit is eigenlijk gewoon jouw goud. Daar komt het wel op neer. Als je me wilt helpen, graag. Ja, tuurlijk! Dit is wel een parel! Zeker. Die rooie is ook tof. Ja! Kan je hier nog wat mee? O, jazeker. Lampjes, daar word ik heel blij van. Het batterijtje is vaak op, het ledlampje doet het altijd nog. Dit is een goede score. Twee tegelijk. Daar gaan we! Hebben! Haha! Hoppa! We hebben al best wel veel gevonden. Volgens mij is dit 'm wel. Kunnen we hiermee aan de slag? Ik denk het wel. Oke, een mooie opbrengst. Een goeie oogst. Zeker. Wat gaan we hier nu mee doen? We gaan met reflectoren spelen. We maken een mooie ketting van reflectoren. Hee! Haha, ja. Deze wil graag een ketting worden. Dit is allemaal van reflectoren gemaakt? Ja. Het is bijna een soort van edelsteen. Ha! Past precies. En dit gaan wij dus maken vandaag? Ja. Maar dan niet zo'n hele ketting. Maar een zo'n steen maken, ik denk dat we dat wel redden vandaag. Een beetje zeep. Hopla. De borstel. Lekker, hoor! Oe! Oke. Mooi, klaar is Clara. We gaan rammen. Mooi! Nou! Het klinkt fantastisch. Ja, toch? Ik ben benieuwd. Kun je daar in doen. Een beetje net zoals koekjes bakken. Ja, toch? Geel. Leuk. Heel leuk. Doen we er ook bij. Naar de oven. Oke. Is dit dan een gewone oven? Het is eigenlijk een toasteroven, maar dan voor plastic. Oke, top. Zet ik toch even het raam open. Waarom? Nou, anders gaat het zo stinken! Ik ruik het inderdaad. En nu eh... wachten? Eindeloos wachten. Eigenlijk is superveel van plastic gemaakt. Stoffer en blik. Een box, speelgoed. Ongeveer alle verpakkingen. Afstandsbedieningen! Oe, o, o! Gaan we even kijken? Ja, laten we dat doen. Ziet er wel goed uit! Er kan nog wel meer bij, denk ik. Er gaat nog meer bij? Zeker! Pas je op met je handen? Ja, ik doe mijn best. Oke. Het is wel een beetje heet nu. Ja, doe maar terug. Ja, beter. Oke. En nu? Wachten. Kan ik iets maken zonder het te smelten, van plastic? Ja, dat kan ook. Zoals de oorbel. De reflectoroorbel. En dat poppetje met een fietslampje erin. Ik ben benieuwd. Wauw, Sander, hij ziet er goed uit! Lijkt een beetje op jam. Een soort plastic taartje eigenlijk.Ja, precies. En nu? Eh... afkoelen. Oke. Afgekoeld? Ja, hij is koud. Ga maar weer rammen. Hoppa! Prachtig. Gaan we zagen. Kijk! Hoppa! Waarom doen we dit eigenlijk? Voor de facetten. O, echt vlakjes? Ja. Net zoals bij een diamant! Nou...Nou, dat wordt vijlen. Oke. Je mag best wat kracht zetten. Volgens mij is hij wel af, toch? Nou... dat was pas een vlakje. Nu nog de rest. Ja... Ja.Ja... oke...Wat een service! Goed, he? Dat mag ook wel als je hard werkt. Volgende stap. Ja, goed zo? Net zolang doorgaan totdat hij weer mooi glanst. Nou...Zo! Dat is een mooie, plastic edelsteen. Ja, hoor! Daar is ie! Nu hebben we van iets heel waardeloos, namelijk straatafval, iets superwaardevols gemaakt, namelijk een sieraad. Ja, tof, he?

Hoe maak je sieraden van zwerfafval?

Van al het afval dat mensen op straat gooien kun je aardig chagrijnig worden. Maar je kan het ook veranderen in iets moois! Dat is wat Manon samen met kunstenaar Sander gaat doen.

Plastic omsmelten tot edelstenen

Hoe kwamen de mensen vroeger van hun afval af?
Toen er nog geen elektriciteit was of chemicaliën of schoonmaakmiddelen in flessen, was er geen afval. Er waren alleen natuurlijke producten. 
Maar het leven was niet zo gemakkelijk. Je kleren waste je met vette zeep, een wasbord en een wastrog voor het water. Het water kwam niet uit een kraan, maar uit een bron en moest naar huis worden gedragen. 
Het was heel zwaar, je moest heel lang boenen. Maar het was wel goed voor het milieu. 
De mensen hadden ook niet veel kleren. En met de weinige kleren die ze hadden, deden ze samen.  Kleren die te klein waren geworden, werden aan anderen gegeven. En daarna weer.
Als er iets kapot ging, werd het gemaakt. Spullen waren te kostbaar om weg te gooien.
En kleren die niet meer gemaakt konden worden, gingen naar de voddenboer. 
Die afvalspecialisten haalden de kleren uit elkaar, verfden ze en maakten er nieuwe truien van. Hartstikke goed. Bedankt.
En zo ontstond mode. Oude kleren waren ineens niet meer in de mode. Dan was het hommeles. O, hemeltje.
Dat is beter. Waar laat je de oude spullen? Weg ermee!
En nieuwe mode zat in verpakking. Gooi maar weg. Je had nog geen afvalverwerking. Afval was iets nieuws. Omdat er steeds meer afval kwam, moest er iets bedacht worden: de vuilnisbelt. 
En toen ging het snel. Oude auto’s werden naar de vuilnisbelt gebracht. 
En toen kwam er plastic afval, computerafval, industrieel afval, luchtvervuiling…
Lieve help, we komen om in het afval


De geschiedenis van het afval

Waarom was er vroeger veel minder afval? Mensen gooiden gewoon niet zo veel weg!

Hoe kwamen mensen er vroeger van af?

Groep 3/4/5

Vroeger werd al het afval bij elkaar op een grote hoop gedumpt, een vuilnisbelt. Er waren grote vuilnisbelten, meestal net buiten de stad of het dorp. Het scheiden van afval werd toen nog niet zo belangrijk gevonden. Buiten de stad werd een grote kuil gegraven en daarin werd het afval verzameld. Iedere laag afval werd afgedekt met zand zodat het vuil niet kon gaan stinken. In sommige grote steden werden ovens gebouwd, om daarin het afval van de stad te verbranden. Alleen de schillen van aardappelen en groenteafval werden wel opgehaald, door een schillenboer. En het oud papier werd opgespaard en opgehaald omdat je daar geld mee kon verdienen. Maar tegenwoordig gaat het allemaal heel anders. Nu wordt het afval gescheiden en op vaste dagen in de week opgehaald. En dat afval moet allemaal verwerkt, of beter gezegd weggewerkt worden. Niemand wil een afvalberg voor zijn deur hebben liggen. 
Als vuilnisman, of in mijn geval als vuilnisvrouw, draag je beschermende kleding. De kleding is daarom gemaakt van extra dikke stof én er zitten reflecterende strepen op. Word je goed gezien!
Nou Sjaak vertel maar. Wat moet ik doen? Je moet de bakken voor mij goed zetten. Wieltjes naar achter. Ja, uit mekaar. Pak ik er twee tegelijk op, en dan gaan we weer verder. De vuilniswagen rijdt volgens een vaste route. Die route is zo berekend dat het afval in alle straten binnen een wijk zo snel mogelijk opgehaald wordt. Ja dertig cm ertussen. Als vuilnisman leer je hoe je veilig moet werken. 
Als je met deze vuilniswagen de vuilnis ophaalt, leer je dus dat je niet jezelf of anderen in gevaar moet brengen. Hier moet je dit eens even zien, daar hangen camera's. Die beelden van die camera's komen hier binnen. Zo kan de chauffeur in de gaten houden of er geen gevaarlijke stoffen uit de kliko’s in de vuilniswagen terechtkomen. 
Nouja, een strijkijzer in de kliko, dat kan dus echt niet he. Apparaten met een snoer moet je gewoon apart inleveren. Misschien zit er nog wel wat meer in. Hier, dat geloof je toch niet?! Gewoon batterijen in de klik, daar zitten giftige stoffen in! Die moet je dus ook echt apart inleveren bij een milieustraat. Zo 20 cm ertussen. Nou toch maar goed dat ik nog even keek. 


Afval scheiden

We maken een rondje door ons land en besteden aandacht aan de verschillen in landschappen, steden en de manieren van leven.

Rondje Nederland

Je klokhuis hoort in de GFT-bak, flessen breng je naar de supermarkt en kapotte apparaten lever je in bij de milieustraat. Afval scheiden is goed voor het milieu!

Van schillenboer tot milieustraat

Lekker zo'n pakje drinken, maar als het leeg is wel in de vuilnisbak. Wist je dat op steeds meer plekken in Nederland onder de vuilnisbak een complete container zit? Onder de grond is de container met de kleppen. Daar bovenop het bordes. Tenslotte de zuil met de vulopening. Nu moet het nog even in elkaar worden gezet. Zo'n ondergrondse container is eigenlijk 1 grote bouwplaat. Een beetje knippen, vouwen, plakken, klaar! Allereerst worden alle onderdelen getekend op de pc in 3D, zodat je alle kanten kunt bekijken. Zo krijg je een idee hoe het er in het echt uit gaat zien. Precies volgens de tekening snijdt deze computergestuurde laser alle onderdelen uit plaatstaal. De zijwanden van de container worden gezet in een zogenaamde kantbank. Zo worden stukken plaatstaal in de juiste vorm gevouwen, alsof het karton is. De meeste losse onderdelen, zoals de onderdelen van deze grondplaat, worden heel precies aan elkaar vastgemaakt met een lasrobot. Dit is de zuil waar je afvalzakken in gooit. Pasje erop en dan gaat de klep vanzelf open. Zak erin. Pas op het moment dat de bovenste klep dicht zit, gaan de onderste open. Dat is heel veilig. Nu komt de zak in de ondergrondse container terecht. Deze werkt. De ingebouwde elektronica geeft de vuilnisophaaldienst een seintje wanneer de container vol is. Die elektronica heeft stroom nodig. Daar zorgt deze zuil zelf voor. Deze heeft zonnepanelen en accu's. En het is slim bedacht en het is beter voor het milieu. Alle losse onderdelen zijn nu klaar. Nu moet er nog 1 geheel van gemaakt worden. Zo'n ondergrondse vuilcontainer is hartstikke handig. Je gooit je vuil erin, glas, papier en het is weg. Geen vieze vuilnisbakken meer langs de weg en je kan op deze manier veel vuil onder de grond kwijt. In 1 container kan je het afval kwijt van 20 van deze vuilnisbakken. Mooi hé. Nou deze container is klaar om ingegraven te worden in een woonwijk. Maar na 200 vuilniszakken moet hij wel geleegd worden. Er komt een vrachtwagen, tilt hem op en ... Wacht even. Volgens mij zijn we iets vergeten. Er zitten kleppen onder en die kunnen open zodat het vuil zo in de vrachtwagen terecht komt. Precies op het juiste moment. Vandaar dat hier een systeem in zit van stangen en kettingen zodat de klep precies op het juiste moment open gaat en geen seconde te vroeg. Hij kan hoor! Het is maar goed dat ik het even gecontroleerd heb. Het zou een rotzooi worden hier, echt! 

Hoe ziet een ondergrondse afvalcontainer eruit?

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Programmalogo's

Het Klokhuis

Heel handig zo’n ondergrondse afvalcontainer, want je kunt je vuilniszak gemakkelijk kwijt. Maar waar komt de vuilniszak terecht en hoe werkt zo’n afvalcontainer? 

Voor glas, papier en afval 

Elektriciteit wordt gemaakt in elektriciteitscentrales zoals een kerncentrale, steenkoolcentrales of een waterkrachtcentrale. Maar het kan zijn dat de stroom uit jouw stopcontact komt van een afvalenergiecentrale. Daar maken ze elektriciteit van afval. Maar hoe maak je nou van zo'n zak afval een portie elektriciteit? Het meestal afval in Nederland wordt opgehaald door vuilniswagens en die brengen het naar 1 van de vele verwerkingsbedrijven, bij deze afvalenergiecentrale bijvoorbeeld. Die maakt er elektriciteit van. Al het afval dat niet kan worden hergebruikt komt terecht in deze hele grote prullenbak. Het zijn niet alleen prullen natuurlijk. Er zit hout tussen, plastic, eten, kleding en noem maar op. Al het vuil wordt met grote grijpers  door elkaar gegooid. Het wordt zorgvuldig gemengd want er zou natuurlijk een grote lading nat hout tussen kunnen zitten. Dat is niet goed voor de oven. Al het afval gaat de verbrandingsoven in. Eigenlijk zijn het er meerdere. Een hele rij grote verbrandingsovens die altijd, dag en nacht, het hele jaar branden. Het afval wordt er van bovenaf ingegooid. Het vliegt meteen in de fik en het rolt al brandend langzaam naar beneden. Als het beneden aankomt dan is het bijna helemaal verbrand. Wow, het is hier binnen wel 1000 graden Celcius. Echt hartstikke heet. Die warmte kan gebruikt worden. Daar kan namelijk water mee worden verwarmd. Dat is handig want dat warme water wordt via deze buizen naar de stad getransporteerd zodat ze er lekker warm van kunnen douchen of de verwarming aan kunnen zetten. Slim. Maar we kunnen nog iets met die hitte en dat gebeurt hier binnen. Daar binnen staat namelijk zo'n schoepenrad maar dan heel groot. Als je water verwarmt komt er stoom vrij en met de druk van die stroom kun je zo'n schoeprad in beweging zetten. Het gaat heel hard draaien en aan het uiteinde zit een generator en die zet die bewegingsenergie om in elektriciteit. Je kan het wel vergelijken met een dynamo op je fiets. Die elektriciteit gaat via die dikke kabels onder de grond door naar de huizen. Misschien wel jouw huis. Zo krijg je dus duurzame elektriciteit van afval. Des te meer reden om je afval niet op straat te gooien maar in de bak. Dat is toch weer een miliseconde gamen.

Hoe maak je energie uit afval?

Afval dat niet kan worden hergebruikt, gaat de verbrandingsoven in. De warmte die daarbij vrijkomt, kun je gebruiken om bijvoorbeeld water te verwarmen. En met de stoom kun je elektriciteit opwekken. Twee vliegen in één klap!

Warm water en elektriciteit

Nou, we zien hier een tafel die gemaakt is van plastic doppen. Deze doppen zijn deze zomer hier verzameld hier op Scheveningen. Het choqueerde hoeveel doppen we wel niet hebben gevonden. Ja, tienduizend in totaal. De doppen werden gevonden door vrijwilligers die langs heel het Noordzeestrand plastic opruimden. We starten met een team in het zuiden, in Zeeland... en een team op Schiermonnikoog. we lopen naar elkaar toe en we eindigen in Zandvoort. En wie is de grootste veroorzaker van al die plastic troep? Ja, je raadt het al: wij. Na een warme stranddag bijvoorbeeld laten mensen van alles slingeren. En dat plastic is een groot probleem voor de natuur. Volgens onderzoekers hebben zo'n 90 procent van de vogels plastic in hun maag. Als ze die dopjes opeten, dan kan hun maag verstopt raken. Uit onderzoek blijkt dat dopjes EEN van de 5 dodelijke afval-items is, voor het zeeleven. De onderzoekers willen dat makers van plastic gaan nadenken over milieuvriendelijkere verpakkingen. En mensen moeten meer plastic flesjes gaan hergebruiken. Maar de meest belangrijke en simpele tip: Om je afval gewoon netjes in de prullenbak te gooien.

Plastic afval op het strand

Het NOS Jeugdjournaal is een nieuwsprogramma van de NOS met het laatste nieuws voor kinderen van 9 t/m 12 jaar. Er is dagelijks een ochtenduitzending.

NOS Jeugdjournaal

Jeugdjournaal

Het laatste nieuws van NOS Jeugdjournaal

Na een mooie dag blijft er veel afval achter op het strand: verpakkingen, plastic flesjes en een heleboel doppen. Slecht voor de natuur gevaarlijk voor vogels die de doppen opeten. Marijke deed mee aan een landelijke opruimactie en maakte een tafel van de flessendoppen die ze vond.

Niet laten slingeren maar in de prullenbak!

Wick, wat heb jij meegenomen? Ik heb een vuilniszak bij me. En die heb je altijd bij je. Nee. Het heeft te maken met je vraag. Mijn vraag is: Wat gebeurt er met het restafval nadat je het afval hebt gescheiden? Met gescheiden bedoel je plastic bij plastic, papier bij papier. Glas, groente en fruit eruit. En dan hou je troep over. En wat gebeurt er met dat afval? Dat wil je weten. Ja. Zo, dat zijn veel bakken. Mag dit erbij? Ja, hoor. Gooi er maar in. Proppen maar. Het past er niet helemaal in. Daar is hij. Nou, Wick. Steen, papier, schaar. Yes, ik mag mee. Ach nee, echt waar? Nou, veel plezier. Ik mag mee. Doei. 
Doei, allemaal. Ik rijd mee. Rijd je mee? He, he. Ben je er eindelijk? Ja, ja. Lekker bezig, jij. Makkelijk praten, zeg. Wick, waarom vind je dat afval scheiden zo belangrijk? Omdat het goed voor het milieu is. En het is ook beter voor mijn toekomst. Voor jouw toekomst? Hoezo? Als we het niet goed doen, gaat het slechter met de aarde. En dan komt er misschien eerder een einde aan de wereld of zo. Elke Nederlander produceert per jaar 7 kilo plastic, 5 kilo apparaten, 4 kilo kleding, 21 kilo glas, 60 kilo papier... en 221 kilo restafval. Bij elkaar produceren Nederlanders 6,5 miljard kilo per jaar. Ik ben Saskia. Ik ben Rene. Ik ben Wick. Goeiemorgen. Wat komen jullie doen? We komen hier kijken. Maar holy, moly... Kijk eens hoeveel afval. En hoe diep. Ik zou er niet in willen springen. Dit zijn een soort megagrijpers. Die je ook op de kermis hebt, maar dan iets groter. Hoeveel afval ligt hier wel niet? Moeilijk in te schatten. Ik denk 17.000, 18.000 ton. Is dit allemaal restafval? Dit is restafval. Die grijpers pakken het. Waar gaat het dan heen? We hebben vier ovens. De kraandrijvers grijpen het afval uit het stortgat, daar beneden. Dat wordt netjes opgestapeld. Als de trechter een beetje leeg is, duwen ze afval in de trechter. En dat gaat naar de oven. Durf je het te proberen? Ja. Dan gaan we dat doen. Je gaat met zo'n grijper aan de haal. Chef, wil je even plaatsmaken voor deze jongeman? Natuurlijk. Ga maar zitten. Je krijgt een eigen cockpit. Klim er maar op. Dan kun je, zeg maar, hijsen. En zakken. En naar beneden. Dan druk je op dit knopje. Hier, druk maar in. Kijk, let op. Daar gaat 'ie. Kind kan de was doen. Je bent je eigen afval aan het verplaatsen. Ja. Wick, hij komt nu wel dichtbij. Ja, hartstikke dichtbij. Daar zie je hoe het erin valt. Dus ik zie hem ook weggaan. Ja. Is dit ding ooit leeg? Ik heb hem alleen leeg gezien bij de nieuwbouw. Is dit al het afval dat je net door de trechter gegooid hebt? Ligt dat hier te verbranden? Ik denk het wel. Wat wordt ervan gemaakt? Als het afval goed verbrand is, heet het slak. Slak? Dat noemen we zo. Dat is verbrand afval. Dan komt het daarna in een bak water, om af te koelen. En met die slak gaan we ook nog mooie dingen doen. Zo, nieuwe bergen. Dit is ruwe slak. In die ruwe slak zit ook ijzer. Dit komt uit die oven. Maar dat is niet verbrand. Nee. Dit smelt ook niet. Waarom niet? IJzer smelt bij 1600 graden. De oven is 1200 graden. Dan moet je hem hoger zetten. Nee, dit kunnen we hergebruiken. Dat doen we ergens anders. Waar gebruik je het voor? Ze smelten het in de hoogovens. Dan maken ze er fietsen, velgen en auto's van. Zijn dit die slakken die je bedoelde? Dit is ook slak. Dat wordt ook weer fijngemalen. Eigenlijk een steentje. Dat wordt gesorteerd met magneten, zeefjes. Water, spoelen, wassen. Alles wat erin zit, wordt gescheiden. Dan houden we zand en grind over. En dat gebruiken we in de wegenbouw als fundering. Echt waar? Dus dit wordt eigenlijk hergebruikt. Ja. Dat is wel vet. Dus als je straks over de snelweg rijdt dan weet je dat je over je verbrande troep heen rijdt. Uiteindelijk blijft er van afval dus helemaal niets over. Wat we verbranden, wordt allemaal hergebruikt. Alles. Zelfs de ovenwarmte gebruiken we. We vangen warmte op, we maken stoom. Links zie je een stoommachine, een turbine. En dat groene gedeelte is de generator. Eigenlijk een grote fietsdynamo. Daar maken we elektriciteit mee, voor de hele stad Alkmaar. Dus als ik in Alkmaar een stekker erin steek, heb ik jullie stroom. Wat tof. We hebben een schema gemaakt. Dit is het afval. Dat gaat in de verbrandingsoven. Voor de oven maken we stoom. Die gaat door de turbine. Dat heb je net gezien, he? Dat was wat we net zagen. Daar maken we dus elektriciteit. Dat is dit. Stopcontacten in huis. Van die turbine hebben we ook nog warmte over. Daarvan maken we warm water. Dat brengen we ook naar huizen, als stadsverwarming. Dan komt er koud water terug, dat gaat terug de installatie in en dan maken we weer stoom, elektriciteit, warm water...en zo is de cirkel rond. Telkens weer... Inderdaad. Dus jouw zakje afval heeft best wat opgeleverd. Ja. Je kunt er zeven keer van douchen. Zeven keer. Als je normaal doucht. Van EEN vuilniszak. Ja. We fietsen op gerecyclede fietsen. En op een weg van slakken. Ja, ook gerecycled. Hoe groen wil je het hebben?

Wat gebeurt er met restafval?

Willem Wever is het populair-wetenschappelijke programma dat antwoord geeft op brandende vragen van kinderen. Hier vind je de leukste clips uit Willem Wever. (KRO-NCRV)

Programmaheaders

Willem Wever

Zoek in alle vragen van Willem Wever

In Nederland produceren we maar liefst 6,5 miljard kilo restafval per jaar. Al die vuilniszakken gaan de verbrandingsoven in. Wat er overblijft wordt hergebruikt. En van de warmte die vrijkomt bij het verbranden wordt elektriciteit gemaakt.

Verbranden en recyclen

Milieu en klimaat

Afval

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.