Groep 6/7/8

Wat betekent circulair eigenlijk? En hoe zit het eigenlijk met de zeespiegelstijging? In Aardig Uitgelegd, legt Zapp Your Planet je in korte tijd uit hoe dat zit. 

Klas 1/2/3

Wat voor dieren leven er in het regenwoud? Wat geloven de mensen in India? En hoever ligt Australië bij ons vandaan? De Wereld Rond neemt je mee naar allerlei landen op de wereld.

Programmaheaders

Programmalogo's

De wereld rond

Het Scandinavische land Zweden is bekend van kaneelbroodjes, ABBA en Pippi Langkous. Maar ook vooral vanwege de mooie natuur en uitgestrekte bossen. Het land kent vier klimaatzones en heeft daardoor uitgestrekte naaldbossen, fjorden en meren.
Hoeveel weet jij over Zweden? Test het in de quiz!

Quiz over het land van ABBA

Wat weet jij over Zweden? 

Elke dag gaan er delen van het regenwoud in Zuid-Amerika verloren. Dat is een ramp, zowel voor de dieren die er leven als voor ons. Want het regenwoud beschermt de aarde tegen te snelle opwarming. Wat weet jij van de gevolgen van ontbossing? Klik op de afbeelding om de quiz te spelen! 

Quiz over het verdwijnen van belangrijke bossen

Wat weet jij over ontbossing van het regenwoud?

Wat is circulair? Circulair klinkt als een cirkel. Dat is eigenlijk ook precies wat het is: dingen draaien in een cirkel. Het bouwen van huizen, verpakkingen maken, kleding maken. Eigenlijk alles wat je kunt maken, zou in principe circulair kunnen zijn. Waar het om draait...Grappig. Wat? Waar het om draait. Waar het om... Laat maar. Waar het om draait is dat je dingen maakt waarvan je de grondstoffen opnieuw kunt gebruiken. Dat doet de natuur eigenlijk altijd al. Neem bijvoorbeeld een blaadje van een boom. Dat valt op de grond, vergaat, wordt compost. Zo wordt het weer voedsel voor de boom en dat gaat zo door. Die cirkel zien we ook terug bij de telefoon. Daar zit goud in, dat kunnen we eruit halen en zo kunnen we er misschien wel een ring van maken. Of zelfs een nieuwe telefoon. Jazeker! En papier is ook zo'n mooi voorbeeld van een product dat we circulair kunnen produceren. Oud papier, daar maken we een papje van en daar maken we nieuw papier van. Daarom is het ook zo belangrijk dat je je papier niet bij het normale afval gooit, maar scheidt. Je kunt zeggen dat de mens te vergelijken is met een blaadje van een boom. Als wij doodgaan, gaan we ook de grond in. En dan zijn we voedsel voor de diertjes. Wat een feestmaal voor die worm! Ja.

Wat is circulair?

Als je iets circulair produceert, heb je geen afval. Alle grondstoffen worden opnieuw gebruik, ook het afval. Goed voor het milieu dus!

Produceren zonder afval

Wat is biodiversiteit? Bio betekent leven en diversiteit betekent verschillen. En daarmee bedoelen we allerlei verschillende vormen van leven. En dat zijn er heel veel. Er zijn wel duizenden verschillende leefgebieden, miljoenen verschillende soorten planten en dieren en vele miljarden verschillende individuen. Jij en ik zijn ook een individu en verschillend. Waarom is die biodiversiteit dan nodig? Kijk, jij kan weer andere dingen dan ik en daarom hebben we elkaar nodig. En we hebben ook insecten nodig, want die kunnen bestuiven en dat zorgt voor voedsel. En ja, we hebben exotische planten nodig om medicijnen te maken. De natuur heeft alles dus gewoon heel goed geregeld. Ja kijk, dan moet het wel op orde zijn met de biodiversiteit en alles hangt met elkaar samen. En als je daar een paar schakels tussenuit haalt, stort het in. En daar zijn wij mensen behoorlijk druk mee bezig. Nou, ik niet hoor. Ik leef hartstikke groen. Jij ook. Hoe dan? Hebben jullie een auto, een telefoon, computer, tv? Ja, dus? We hebben grondstoffen nodig om al die spullen te maken en daardoor maken we leefgebieden kapot. Je hebt hem toch niet doodgeslagen? Geintje.

Wat is biodiversiteit?

Alles op aarde hangt met elkaar samen: wij kunnen niet zonder bijen en vogels kunnen niet zonder bomen. Als er iets wegvalt, stort de boel in. Biodiversiteit is dus superbelangrijk!

Verschillende vormen van leven

Wat is dat ook alweer, CO2? CO2 is de afkorting van koolstofdioxide. CO2 bestaat uit koolstof en zuurstof. Heel grappig Remy, maar CO2 kun je helemaal niet zien. Het is een gas, ja, dat klopt. De zuurstof ademen we in en hebben we nodig om van te leven. En koolstof hou je over als je hout verbrandt. Het zit in heel veel andere dingen, zoals pindakaas, het zit in planten en zelfs in diamant. Waar komt dat vandaan? Waar gaat het naartoe? CO2 circuleert de hele tijd rond, maar het komt voornamelijk vrij bij bosbranden of vulkaanuitbarstingen en het wordt ook weer opgenomen door de bodem, de bomen en de oceaan. En daar is CO2 goed voor. CO2 zorgt voor een soort laagje rond de aarde die de warmte vasthoudt die we krijgen van de zon. En zonder dit laagje zou het echt ijs- en ijskoud worden. Een beetje zoals ik jouw warme deken ben, zeg maar. Euh... Wat is nou eigenlijk het probleem? Nou, dat zo'n deken hartstikke verstikkend is waardoor die veel te heet wordt! De mens is fabrieken gaan bouwen, is op vakantie aan het gaan met vliegtuigen, meer gaan produceren en meer gaan eten. En hierdoor is er te veel CO2 in de atmosfeer aan te komen waardoor het te warm wordt, waardoor het te veel warmte vasthoudt in die verstikkende deken. Precies en daardoor warmt de aarde op en stijgt de zeespiegel. Dan toch maar met de fiets op vakantie? Lijkt me een goed plan. Goed voor jouw lichaam en goed voor de aarde. Aardig uitgelegd.

Wat is CO2?

CO2 is niet alleen maar slecht. Zonder CO2 zou het op aarde ijskoud zijn. Het is dus een onmisbaar broeikasgas. Maar doordat we met zijn allen te veel CO2 uitstoten, is het klimaat aan het veranderen.

Een broeikasgas in de atmosfeer

Wat betekent extreem weer? Extreem betekent heel heftig, dus niet normaal, maar extreem. En het weer, dat betekent het weer. Als in klimaat? Nee, dat is weer iets anders. Klimaat en het weer. Dat is niet hetzelfde. En wat is dan het verschil? Het klimaat is het gemiddelde weer over een langere periode. En het weer? Dat zegt weer wat over het weer op dit moment. En wat is dan gemiddeld weer in Nederland op dit moment? In Nederland hebben we een gematigd zeeklimaat, dus koele zomers en zachte winters. En wat is dan extreem weer in Nederland? Dat we steeds vaker te maken krijgen met hittegolven of juist een korte periode met extreem veel regen of een lange periode zonder regen. Dat het vaker heel hard gaat waaien en dat onze winters warmer worden. Klinkt best lekker. Beetje op het strand liggen en niet te koud in de winter. Ja, het klinkt goed, maar daardoor gaat ook heel veel niet goed, want door die extreme hitte gaan er best wel veel mensen een dieren dood. En ook als het een periode lang niet heeft geregend, dan is er ook te weinig water voor onze gewassen en kunnen we niks eten. Als het extra hard gaat waaien, dan hebben we weer meer schade van omgevallen bomen. En als het juist in een korte periode heel veel gaat regenen, dan kan het water niet weg en lopen al onze huizen en straten onder water. Ja hoor, maar je maakt me bang. Dat is ook weer niet de bedoeling. Maar het is wel goed dat je er even van schrikt, want jij kunt er tenminste nog wat aan doen. Oh, wat dan? Zorgen dat de aarde niet opwarmt. Geen CO2 meer uitstoten. Pak wat vaker de fiets, ga wat dichter bij huis op vakantie, hergebruik wat meer en denk twee keer na voordat je iets eet. Zodat we de klimaatverandering tegengaan. Ja, precies. Aardig uitgelegd.

Wat is extreem weer?

Door klimaatverandering krijgen we steeds vaker te maken met extreem weer. Het is dan bijvoorbeeld heel heet of juist heel nat. Wat kunnen we doen tegen extreem weer?

Hittegolven en hevige regenbuien

Wat betekent zeespiegelstijging? Het oppervlak van de zee heet de zeespiegel en die kan stijgen. Maar waardoor? Nou, doordat in Antarctica en Groenland ijskappen smelten. En daardoor komt al dat ijs in zee terecht en daardoor is er meer water en dat smelt. Dat komt zeker doordat de aarde opwarmt? Precies en doordat de aarde opwarmt wordt al het water op aarde ook warmer en warm water zet uit en daardoor neemt het meer ruimte in. En dat kan er ook voor zorgen dat de zeespiegel stijgt. En wat is daar erg aan? Nou, Nederland ligt al voor een groot deel onder de zeespiegel. We hebben dammen, dijken en duinen gebouwd om het water tegen te houden. Maar als de zeespiegel stijgt, dan kan het water eroverheen lopen en het land daarachter onder water zetten. En dan krijg je Utrecht aan zee. Dat is vet. Dan woon ik voortaan aan de kust. Sssst. Dat is helemaal niet leuk voor alle mensen die moeten verhuizen. Of wat dacht je van alle arme landen die helemaal niet zoveel geld hebben om dammen en dijken te bouwen? Er zullen heel veel mensen en dieren moeten vluchten. Wat kunnen we doen? Zorgen dat de aarde niet opwarmt. Oke, ik ga mijn koelkast openzetten. Nee, dat kost alleen maar stroom. En dan komt er CO2 in de lucht. Ik snap het. Sterker nog, ik ga mijn koelkast een standje lager zetten. Goed bezig. Aardig uitgelegd.

Wat betekent zeespiegelstijging?

Nederland ligt voor een groot deel onder de zeespiegel. Daarom hebben we dijken, dammen en duinen nodig die ons beschermen tegen het water. Maar wat als de zeespiegel nog verder gaat stijgen?

Meer water in de zee door opwarming van de aarde

Milieu en klimaat

Aardig Uitgelegd

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Het schooljaar gaat weer beginnen. Wij zijn er klaar voor.

Header kapstok

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.