We gaan allemaal wel eens over dijken, maar wie gaan er nou precies over de dijken. De waterschappen en Rijkswaterstaat zorgen voor goede dijken, maar we bepalen allemaal hoe we onze dijken precies willen hebben.
We gaan allemaal wel eens over een dijk, maar wie gaat er nou eigenlijk echt over zo'n dijk? Ik kan je verklappen die vraag heeft geen makkelijk antwoord. Met onze dijken zijn we het water de baas. Of tenminste dat proberen we. De waterschappen en Rijkswaterstaat zorgen voor goede dijken. Maar bepalen hoe de dijk versterkt moet worden, dat doen zij niet alleen. Er zijn in Nederland 8.000 mensen die op allerlei manieren werken aan sterke dijken. En er zijn nog veel meer mensen die iets over die dijken te zeggen hebben. Jij ook, want de dijkenbouwers zouden de dijk misschien wel heel hoog en breed willen maken met de sterkste materialen die er zijn. Maar boer Henk wil eigenlijk niet dat de extra brede dijk op zijn land komt te liggen. Een buurvrouw als die wil tegelijkertijd nog wel een beetje leuk uitzicht hebben en de Nederlandse belastingbetaler wil niet te veel geld kwijt zijn aan dijken. En milieuorganisaties die hebben liever dat de dijk met duurzame materialen wordt gemaakt. Ja, er is nu eenmaal niet zoveel ruimte in Nederland. Alle 17 miljoen Nederlanders willen een stukje van onze ruimte en ze hebben allemaal een mening over wat er met de openbare ruimte moet gebeuren. Het is als een gigantisch potje touwtrekken met organisaties die opkomen voor de belangen van bijvoorbeeld de politiek, de natuur en de boeren. Hoe gaan de dijkwerkers om met al die verschillende belangen? Dat doen ze door slimme oplossingen te bedenken, door niet te blijven touwtrekken, maar door samen handige combinaties en oplossingen te verzinnen. Zoals in het Limburgse dorpje Neer. Daar was het waterschap bezig met het versterken van de dijken. Ze maakten de dijk hoger met een wand van supersterk materiaal, behalve bij één klein stukje. Daar gebruikten ze glas en folie, zodat de mensen daar nog steeds over de rivier de Maas konden uitkijken. Glas is veilig. Kijk, normaal gaan we uit van een betonnen kering en gekeken van hoe dat weer glas ook goed in kunnen passen. En in het voorjaar hebben we daar een proeven mee gedaan en dan hebben we boomstammen van achthonderd kilo tegenaan gejaagd. En het hielp. Maar voordat de ingenieurs, techneuten, architecten en aannemers zulke oplossingen kunnen bedenken, moeten ze we eerst weten wat kan en wat iedereen wil. Dus gaan ze praten, praten en nog eens praten. Met alle partijen die betrokken zijn. En extreem belangrijk daarin zijn de mensen uit de omgeving van de dijk. Mensen zoals jij, voor de dijk, bij jou in de buurt. Het waterschap houdt mensen daarom op allerlei manieren op de hoogte met e-mail, op websites en via social media. Zogenaamde omgevingsmanagers staan klaar voor de bewoners om alles uit te leggen, maar ook om te luisteren naar wat zij te zeggen hebben. Want hoe eerder mensen uit de omgeving hun wensen laten horen, hoe sneller de dijkwerkers daar rekening mee kunnen houden. Dit gaat allemaal volgens een officieel proces. En dat ga ik je nu uitleggen. OK. Zit je er klaar voor? Dan komt ie. Na veel voorbereiding komt het projectteam met een dijk-ontwerp. Als bewoners daarin iets niet zien zitten dan kunnen ze laten weten hoe ze een stuk van het ontwerp anders zouden willen. Een zienswijze noem je dat. Denk bijvoorbeeld aan bomen op de dijk die van de bewoners niet gekapt mogen worden. Hier staan prachtige walnotenbomen. Ja, dat vinden wij als bewoners gewoon heel belangrijk. En ik kan me voorstellen dat je als dijkenbouwer denkt goh die bomen... Dat je die op je tekentafel ziet en denkt: nou hup, weg met die bomen. Maar als je hier woont, ja, dan voelt dat natuurlijk heel anders. Al die zienswijzen bekijkt het team stuk voor stuk en dan gaan ze beoordelen welke voor- en nadelen eraan zitten. Wordt het plan daardoor te duur? Of kunnen er op andere plekken bomen bij komen? Als alles zorgvuldig bekeken is, maakt het projectteam een definitief ontwerp. Nou ja, definitief... niet helemaal. Het kan gebeuren dat de bewoners het nog steeds niet eens zijn met de plannen. Dan kunnen ze in beroep gaan en naar de Raad van State stappen. De rechter voor geschillen tussen burgers en overheid en die beslist dan of er nog wat kan worden aangepast. Door al die stappen duurt de voorbereiding en de echte dijkversterking best lang. Maar het resultaat is een dijk die we samen versterkt hebben en een dijk waar iedereen over mee mocht denken. Ja, jij dus ook. Wil je meer weten? Kijk dan ook naar onze andere video's.
