Wat is een minderheidskabinet?

Na verkiezingen in de Tweede Kamer moet er een kabinet worden gevormd van twee of meer partijen. Een meerderheidskabinet bestaat uit minimaal 76 van de 150 zetels. Maar een minderheidskabinet is ook mogelijk: het kabinet heeft dan geen meerderheid in de Tweede Kamer. Maakt dat de besluitvorming misschien juist democratischer?

Voor een meerderheidskabinet zijn minimaal 76 zetels van de 150 zetels in de Tweede Kamer nodig. Maar wat gebeurt er als er geen meerderheidscoalitie gevormd kan worden? Een van de mogelijkheden is dan de vorming van een minderheidskabinet. Er wordt dan een regering gevormd met partijen die niet de meerderheid in de tweede Kamer hebben. Zo’n minderheidskabinet heeft nadelen maar ook voordelen.

De voorspelling is dat de kiezer die daar rondloopt opnieuw zal zorgen voor een moeilijke formatie. Het aantal partijen dat nodig is om een meerderheid te vormen neemt toe. Als u mag kiezen, een kabinet dat uit vijf partijen bestaat en allerlei compromissen moet sluiten of een minderheidskabinet? Ik zou een minderheidskabinet heel spannend te vinden. Zo’n meerderheidskabinet wordt te veel joh, dat is een groot overleg.

Een minderheidskabinet heeft het grote voordeel dat iedereen in de kamer invloed kan uitoefenen. Een klein aantal partijen dat hier in de Treves-zaal aan de slag gaat, maar geen meerderheid heeft in de Tweede Kamer; de jongerenorganisatie van de VDD heeft dat minderheidskabinet al geformeerd. Ik denk dat een minderheidskabinet moet bestaan bijvoorbeeld uit GroenLinks, VVD, D66, echt een middenkabinet wat vooral een groot aantal dingen kan hervorming, De VDD als het gaat om belastingstelsel, GroenLinks voor duurzaamheid D66 voor het hervormen van de arbeidsmarkt. En de Tweede Kamer moet dat dan maar goed vinden? Nee, juist niet. Die moet juist denken goed begin, we gaan kijken waarin we in zo groot mogelijke meerderheid kunnen zorgen voor overeenstemming in de kamer en echt een debat voeren.

Er is niets mis mee dat het parlement van keer tot keer, van geval tot geval, van vraag tot vraag zijn positie zorgvuldig moet kiezen en dat zou mensen het gevoel geven dat er naar hen geluisterd wordt.

Steeds meer politici zijn er de laatste jaren achtergekomen dat het niet hebben van een meerderheid juist goed kan zijn voor de democratie. De traditie van vroeger, een vaste meerderheid en een dichtgetimmerd regeerakkoord leidden toen juist tot irritaties. Pieter van het Geel van het CDA had toen gezegd, er is niets te halen, alles is verdeeld. Toen zegt Wilders, dan ga ik weg en die liep die kamer uit. Consternatie, dat kan toch niet? Ik vond dat die gelijk had, als er geen debat is en je er niks kan halen, waarom praat je dan met elkaar? Zo’n meerderheidskabinet in de Tweede Kamer met een regeerakkoord is slecht voor de democratie? Ja, zwart-wit wel, als er niks te halen is dan doe je alsof je luistert maar als puntje bij paaltje komt en ze gaan stemmen dan weet je wat eruit komt, ja dat is niet leuk.