In de media wordt wetenschappelijk onderzoek vaak teruggebracht tot sensationele koppen en hapklare brokken. Maar hoe beoordeel je of een bewering als ‘verveling is dodelijk’ nou betrouwbaar is? Ionica geeft tips.
Ik verveel me echt zo. 't Is echt lang geleden dat ik zo niks te doen had. Saai. Zit jij je nou te vervelen? Ja. Hoezo? Nou, ik wil niet lullig doen, maar dit las ik dus gisteren. Vervelen is dodelijk. Kop. Zwart op wit. Bam.
Diederik, je moet niet altijd geloven wat je leest. Het is wetenschappelijk onderzoek. Het werd door meerdere vrienden doorgestuurd. Ik heb het niet helemaal of gewoon helemaal niet gelezen, maar uiteindelijk is het toch duidelijk wat zo'n kop zegt, daar kan je toch niks anders van maken dan 'het is dodelijk’. Tip 1. Lees dan even zo'n artikel voordat je het doorstuurt naar anderen. Bijvoorbeeld, door wie is dit dan onderzocht? Ja, onderzoekers. Maar zijn dat onderzoekers van een betrouwbaar wetenschappelijk instituut? Of zijn het bijvoorbeeld onderzoekers van een spelletjesfabrikant die graag wil dat je spelletjes gaat kopen omdat verveling heel dodelijk is? Ja, of zo'n aircofabrikant die waarschuwt voor te weinig frisse lucht op het werk, zeg maar, zodat je meer airco's koopt. Precies, er zijn heel veel van dit soort onderzoeken die niet zo betrouwbaar zijn. En het kan nog erger, want het kan ook zijn dat iets alleen maar op muizen is getest. Dan zet je je muizen in heel saaie prikkelarme kooien en dan ga je kijken wat er mee gebeurt. En dan doe je alsof dat hetzelfde is als mensen die zich af en toe even vervelen. En hoe moet je dan als je een lezer bent voor dit soort dingen berucht zijn? Want dat is hartstikke moeilijk. Dit is gewoon goed onderzoek doen eigenlijk. Ja, het is heel lastig, maar je kan een paar dingen doen. Dus het hele artikel lezen. Kijken of de bron betrouwbaar is. Kijken of het onderzoek een beetje solide klinkt. En je kan ook kijken of er een onafhankelijke expert ook in het filmpje of in het artikel zit, die ook zegt dat dat klopt. En als die dan zegt nee, nee, nee, het zit echt zo, dan is het best betrouwbaar. En sowieso kan ik me voorstellen dat dit soort koppen 'verveling is dodelijk', zo simpel is het toch eigenlijk nooit? Wat zou de kop moeten zijn dan over die verveling? Ja, wetenschap is vaak gewoon nogal genuanceerd, dus de echte kop zou iets moeten zijn als: verveling kan iets doen met mensen. Afhankelijk van de intensiteit, situatie en de duur van verveling, zou het mensen creatiever, kalmer en rustiger kunnen maken en het zouden kunnen inspireren en daarmee gelukkiger maken. Maar verveling kan ook leiden tot depressie, angst en stress en dat zorgt er dan voor dat mensen waarschijnlijk minder lang leven. Misschien.
