Spoorwegen: de missie van Koning Willem I

Koning Willem I stond aan de basis van de eerste spoorweg in Nederland. In 1839 reed De Arend vier keer per dag tussen Amsterdam en Haarlem.

Koning Willem I had maar 1 doel, 1 missie: Nederland tot grote economische bloei brengen. Daar heb je wel een goede infrastructuur voor nodig. En niet kanalen graven. Maar hij staat ook aan de basis van de 1ste spoorlijnen in ons land. Wow. De Arend. Dat is het resultaat van wat Willem I zo graag wilde. De ontwikkeling in Nederland van dat industriële geweld. De allereerste trein die in 1839 vertrok van Amsterdam naar Haarlem. Hebben we dit zelf vervaardigd?
Dit konden we zelf toen nog niet. Het bouwen van de Arend gebeurde in Engeland. De Arend is in onderdelen naar Den Helder verscheept. En hoe is hij naar Amsterdam gebracht? Over het Noord-Hollands kanaal door Willem I.
Dus Willem I is niet alleen de kanalenkoning, maar is hij ook de spoorwegkoning?
Zo mag je hem best noemen. Ik denk zonder Willem I die spoorwegen waren er uiteindelijk wel gekomen. Maar zo snel en zo goed? Ik denk het niet. De eerste rijtuigjes die bij de Arend hoorde. Een tweede en derde klas rijtuigje. Compleet open en bloot. Hier zat je echt aan alle elementen blootgesteld. In de tweedeklas konden ieder geval de doekjes nog naar beneden, maar dan hield het wel ongeveer op.
Koning Willem I was niet alleen initiatiefnemer, hij heeft ook daadwerkelijk zelf geparticipeerd, geld gestoken in de hele onderneming.
Hier is een stukje bewijslast daarvan. Het enige bewaard gebleven aandeel van die eerste aandelenmissie. Er zijn toen 1240 uitgegeven voor een bedrag van 1,2 miljoen gulden en Willem I had er 73. Bij een tweede aandelenmissie in november 1839 koopt hij er maar liefst 728. Van 1000 gulden per stuk, dat was 1/5 van die hele aandelenmissie. Willem I werd echt een groot aandeelhouder van de spoorwegen in Nederland.
1837, 2 jaar voordat de eerste trein ging rijden tussen Amsterdam en Haarlem. En hier ligt de dienstregeling. De trein reed 4 keer op een dag zie ik.
Ja dat velletje papier was de dienstregeling van de Nederlandse spoorwegen in Nederland in 1839: 1 velletje papier.
Hoelang duurde zo'n rit nou?
Een klein half uur. Maar als je dat afzet tegen de snelheid van de trekschuit die 5 km/u ging, was je 3,5 tot 4 uur bezig om van Amsterdam naar Haarlem te komen. Nu een halfuurtje en je was er.
Echt een waanzinnige vooruitgang. Letterlijk.