Name: Kun je je hersenen foppen met nepmedicijnen?
Uploaded: 2021-09-26T19:00:00+02:00
Duration: 5 min 33 s
Description: Een pil zonder werkzame stoffen heet een placebo. Toch kan zo’n pil werken, als je hersenen er maar in geloven: het placebo-effect. Janouk en de prof gaan met het testteam een potje racen. Ga je harder als je denkt dat je een energiedrankje hebt gedronken?

Groep 6/7/8

Ik heb dat ook wel eens gehad hoor, dan had ik hoofdpijn en dan nam ik dus een paar pillen. En na een half uurtje ging die hoofdpijn weg, bleken het gewoon vitaminepillen te zijn. Dat is dus het klassieke placebo-effect hè? Wist je trouwens dat het tegenovergestelde ook bestaat, het nocebo-effect? Oh ja, zeker wel. Dan heb je dus een nepmedicijn. En dan geef je die aan iemand met zelfverzonnen bijwerkingen. En diegene gaat dan ook echt die bijwerkingen voelen. Precies, dus je hebt placebo's en nocebo's. Ja. We gaan het placebo- en nocebo-effect straks testen op ons Brainstormtestpanel. Janouk fabriceert een nepenergiedrank, zogenaamd prestatieverhogend. Waar smaakt het naar? 
Nou ja, het is gewoon water met aanmaaklimonade met een mooi kleurtje. Dat is ons placebomiddel. Wat denk jij? Ziet het toch gewoon helemaal uit als een magisch drankje voor topprestaties? Ja, ik krijg al energie als ik ernaar kijk. 
Ja hoor. Dat dacht ik mooi. De prof maakt een fake pilletje, een antiplaspil, maar dan hartstikke nep. Gaat ie lekker prof, met je pillen? Met als zogenaamde bijwerking. Je wordt er suf van. Dit wordt onze nocebo. Da's een pepermuntje geslepen in de vorm van een pil. Zo, daar trap je hersenen meteen in. Die denken he, medicijn. Ja, ik zou er zelf ook in trappen. Ik ook. Nou doe maar in een pillenbakje. Dan kunnen we aan de slag. Tijd voor ons testteam om in actie te komen. Janouk. Zo! We gaan een potje racen. We gaan racen met Dagmar, Sam en Yunis. Nog zonder de pillen en het drankje uit het lab. Zo krijgen we een goeie nulmeting, zoals dat heet in de wetenschap. 
Jongens zijn jullie er klaar voor? Ja hoor, daar gaat ie, hoppa. Hij gaat snel hoor. Nog 1! Met vliegende vaart. Je moet wel sturen! En Sam scheurt door de bochten en daarvoor. Kijk haar even gaan joh. Goed bezig! Lekker bezig wijffie. Oké jongens, ik heb hier jullie scores van na de eerste ronde, maar die ga ik nog niet vertellen. Nee, want eerst gaan we naar deel twee van dit experiment. Voordat jullie dadelijk op dat karretje stappen en weer drie rondjes gaan rijden krijgen jullie iets van ons. Ja, Dagmar, jij krijgt het energiedrankje. En volgens wetenschappers gaat je concentratie daarvan twintig procent omhoog. Nou, ik hoop het. Alsjeblieft. Sam, voor jou heb ik een antiplaspil en dat is heel handig tijdens het racen. Het kan er dan voor zorg dat je een aantal uren niet naar de wc hoeft. Het heeft alleen een paar bijwerkingen, die zijn verder niet ernstig en ook niet gevaarlijk, dus daar hoef je geen zorgen te maken, maar je kan je een tijdje een beetje suffer voelen en daardoor gaat je concentratie wat naar beneden. Maar dat duurt of een uurtje, dus je hoeft je geen zorgen te maken. Ja Yunis, voor jou heb ik niks, want voor jou geldt dat jij de controlegroep bent. De controlepersoon. Dus jij krijgt niks. Jij gaat gewoon weer drie rondjes rijden en dan kunnen we al deze tijden met elkaar gaan vergelijken. Dus uhm, neem maar een slok. Neem je pil in en Yunis, jij mag als eerste en dan kunnen bij hun de medicijnen een beetje inwerken. Hij rijdt gewoon steady he. Ja. Daar komt de laatste bocht aan. Gooo! Kijk kijken, zij heeft hem. Ja Dagmar, de laatste meters, pak ze! Gas! Ho kijk eens. Hij schiet er wel weer vandoor hoor. Beetje zwabberig. Ja vind ik ook. hartstikke goed. Ook een beetje zwabberen. Hartstikke goed. Nou jongens, jullie hebben allemaal twee keer dit circuit mogen rijden en we zijn natuurlijk allereerst heel erg benieuwd hoe jullie dat hebben ervaren. Begin ik even bij jou Yunis. Je hebt geen middeltje gekregen halverwege. Wat kun je over vertellen? Ik heb niks ingenomen dus bij mij ging het gewoon een beetje hetzelfde. Ja, twee solide races gereden. Ja, hartstikke goed. En dan ga ik even naar jou Dagmar, hoe heb jij het ervaren? De eerste en de tweede keer. De eerste keer was een beetje, ja drama. Ik vergat echt te sturen en de tweede keer wist ik gewoon wel gewoon oke, was ik gewoon veel rustiger en gewoon alles kwam ja, beter bij je door. Ja Sam. Daarna was jij aan de beurt. Wat voelde je? Nou, het voelde wel een klein beetje anders. Ja? Ja, gewoon minder energie dan de eerste keer racen. Nou, dan is het tijd voor de tijden. Yunis kreeg niks. Hij deed 1,16 over ronde 1 en 1:13 over ronde 2, ongeveer hetzelfde. Dagmar haalde 1,48 in ronde één, kreeg een nepenergiedrank en reed toen 1,33, een stuk sneller. Sam werd juist langzamer. De eerste ronde in 57 seconden en na het slikken van de zogenaamde sufmakende pil 1,6. Dan de onthulling. Dat pilletje wat je hebt genomen en dat blauwe energiedrankjes...was eigenlijk hartstikke nep. Ja, we hebben tegen jullie gelogen. Voor de wetenschap mag dat soms. Ja, we hebben namelijk iets heel interessants gedemonstreerd vandaag, namelijk het placebo-effect. Je had een energiedrankje dacht je en je ging een stuk beter rijden ook. Ja, het voelde ook gewoon echt alsof ik veel meer concentratie had. Ik dacht yes ik ga er voor, het gaat veel beter. Maar ja, blijkbaar niet. Ja, nee, maar ja. Het tegenovergestelde is dus ook waar het nocebo-effect. Want jouw hersenen dachten dat je een echt pilletje had gekregen met bijwerkingen en dus voelde jij je ook suffer en slomer. Zo zie je maar hoe je je hersenen voor de gek kan houden met nepmedicijnen.

Presentator/testpiloot Janouk en hersenwetenschapper Job duiken in de fascinerende wereld van het brein. Ze laten je ontdekken hoe je hersenen en geest werken.

Programmaheaders

Programmalogo's

Brainstorm

Meer van Brainstorm

Je brein is een bijzondere machine. Weet jij waar je hersenen allemaal toe in staat zijn? Start de quiz en kies bij elke vraag het juiste antwoord. 

Quiz over je hersenen

Wat weet jij over je brein?

Kun je je hersenen foppen met nepmedicijnen?

Een pil zonder werkzame stoffen heet een placebo. Toch kan zo’n pil werken, als je hersenen er maar in geloven: het placebo-effect. Janouk en de prof gaan met het testteam een potje racen. Ga je harder als je denkt dat je een energiedrankje hebt gedronken?

Mens en lichaam

Het placebo-effect en het nocebo-effect

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Header slingers

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.