In water zit kalk. Dat kun je zien als je water hebt gekookt: de kalk blijft zitten op de bodem van je pan of waterkoker. Dat is helemaal niet erg, maar als kalk zich ophoopt, heb je ontkalker nodig.
Hallo ik ben Maria. We hadden laatst in de waterkoker een witte aanslag. Dat hebben we toen met ontkalker weggehaald. Nu wil ik weten hoe ontkalker werkt. Ja Maria, kalk in je wasmachine of in je waterkoker, dat wil je niet. Straks het chemische geheim van ontkalken maar eerst: wat is kalk eigenlijk en hoe komt het in ons water? Een schoolkrijtje is gemaakt van kalk en je zou het niet zeggen, maar in ons drinkwater zit ook een beetje kalk. Je ziet het alleen niet omdat het in het water is opgelost. Als je water gaat koken dan verdampt het water maar de kalk blijft achter in je waterkoker, je koffiezetapparaat, in je pan. De kalk slaat neer of zet zich af tegen de wanden en er ontstaat een witte aanslag. De kalk is dan een wit poeder en dat is precies hetzelfde poeder waarvan schoolkrijtjes zijn gemaakt. De chemische naam van kalk is calciumcarbonaat. Maar hoe komt die kalk in ons water? Ons drinkwater komt uit de bodem. Op heel veel plekken in Nederland wordt er drinkwater uit de bodem gehaald. In de bodem zit kalk. Als er veel kalk in water zit noem je dat hard water. Dat kun je op dit kaartje heel goed zien. In deze lichte gebieden zit weinig kalk in de grond en hebben ze zacht water en hier zit veel kalk in de grond en hebben ze hard water. Maarja, hard of zacht water, kalk is altijd vervelend voor je huishoudelijke apparatuur. Het is schadelijk voor het verwarmingselement van je vaatwasmachine of je wasmachine en het kan ervoor zorgen dat je douchekop verstopt raakt. Maar hoe krijg je die kalk nou weg. Dat vragen we aan expert Peter Steenstra van een groot schoonmaakmiddelenbedrijf in Almere. Dat doen we met zuur. Dat kan ik je laten zien met bijvoorbeeld een citroen. Ik pak een speciaal kalktabletje. Die gooi ik erin, je ziet het reageren. Het gaat helemaal bruisen. Je kan het ook doen met bijvoorbeeld azijnzuur, huishoudazijn. Azijnzuur, weer zo’n kalktabletje en je ziet hem ook reageren. Kalk reageert met zuur. Maar citroen en azijn heb je gewoon in de keuken. Waarom moet je de kalk dan met speciale ontkalker weghalen? Citroenzuur en azijnzuur zij vrij zwakke zuren, niet zo sterk. Je zegt dat je een citroen niet zo zuur vindt? In je mond wel, maar in de chemie niet. Veel sterker zijn zoutzuur en bijvoorbeeld deze ontkalker. Een krijtje is ook kalk. Heftig, het gaat echt heel erg bruisen en het krijtje verdwijnt bijna. Dus de kalk reageert met de zuren in de ontkalker, lost op in water en verdwijnt! Precies. Even testen. Pannetje met kalk. Ontkalker. Je ziet het, het gaat aan alle kanten bruisen en je kan hem nu afspoelen met een borstel onder de kraan. Blinkend schoon! Maar Peter, is het niet een beetje een gevaarlijk stofje? Je moet natuurlijk wel oppassen. Er zitten sterke zuren in die ontkalker en als je die in je ogen of op je handen krijg moet jet het snel afspoelen. Thuis moet je het lekker aan je ouders overlaten. Best wel handig, die sterke zuren! Ik ga nog even mijn waterkoker ontkalken.
