Hoe ontstond het eerste vaccin?

In de 18e eeuw gingen mensen dood aan een vervelend virus, de pokken. Het opvallende was dat mensen op boerderijen er nauwelijks last van hadden. De arts Edward Jenner bedacht toen dat ze al gewend waren aan het koeienpokkenvirus, dat erop leek maar niet dodelijk was voor mensen. Hij bedacht een experiment: hij nam wat vocht van een koeienpok en smeerde het op het zoontje van zijn tuinman.

Op een boerderij, meer dan 300 jaar geleden, werd het allereerste vaccin ontdekt. Niet hier op deze boerderij, natuurlijk. Sterker nog, deze boerderij heeft er niets mee te maken, want het gebeurde in Engeland in 1796. Maar ik kan hier wel laten zien hoe dat gebeurde.
In de 18e eeuw waarde er al een lange tijd een enge ziekte rond. De pokken. Dat heette zo omdat je er vreselijke bulten van kreeg. Pokken dus. Heel veel mensen gingen daar gewoon aan dood. Naar schatting zijn er zo'n 300 miljoen mensen aan overleden. Dat is echt een serieus aantal. Arme pokkenlijers. Maar wat is nou het opvallende, dat speelde zich allemaal af buiten de boerderij. Binnen in de boerderij was er niks aan de hand.
Een lieftallig melkmeisje... ik, natuurlijk, had op haar hand wel een hele enge pok gekregen, maar ze werd er helemaal niet ziek van. Nou, wat was er nou aan de hand? De koeien hadden ook pokken, maar dan van een koeienpokkenvirus. En die gingen er niet dood aan. Een slimme arts, Edward Jenner, bedacht toen: oké, wat nou als ik wat vocht van die koeienpok van dat melkmeisje gebruik om er een testje mee te doen. Wat deed-ie, hij smeerde het koeienpokkenvirus op een lief, klein onschuldig jongetje, genaamd James. Hij was het zoontje van de tuinman van Edward Jenner. En wat gebeurde er, James kreeg wel een koeienpok maar hij werd er niet echt ziek van. Daarna, en daar wordt het verhaal een beetje schimmig, bracht Edward Jenner James op de een of andere manier in contact met het dodelijke mensenpokkenvirus. En je raadt het al, James werd er niet meer ziek van.
Wat was er nou gebeurd? Nou, het onschuldige koeienpokkenvirus had het afweersysteem van James al aangezet tegen alle pokken. Toen vervolgens het mensenpokkenvirus op bezoek kwam wat erg op het koeienpokkenvirus lijkt, kon het afweersysteem van James meteen in de aanval zodat dat virus geen kans meer kreeg. Dat was natuurlijk een supergrote ontdekking waar we nog steeds ons voordeel mee doen. Maar je vraagt je natuurlijk wel af wat er was gebeurd met die kleine James als het experiment niet was geslaagd.