Hoe komen we in de toekomst aan drinkwater?

In Nederland is veel water om drinkwater van te maken. Maar doordat daar grondwater voor gebruikt wordt, is er minder water voor de natuur. Daarom wordt er naar alternatieve gezocht. Water uit rook bijvoorbeeld.

Er is ontzettend veel water in Nederland. Nederland waterland wordt ook vaak gezegd. Waar halen we ons drinkwater over 20 of 30 jaar vandaan? In Twente weten ze daar meer van.
Drinkwater wordt gemaakt uit grondwater en oppervlaktewater. Dit water is natuurlijk nog niet drinkklaar. Er zit namelijk nog ijzer, mangaan en kalk in. Dus het water moet gezuiverd worden in een waterbedrijf zodat wij het water veilig kunnen drinken.
Jij kan me meer vertellen over waar ons drinkwater vandaan komt toch?
Ja, dat klopt.
En waar komt ons drinkwater vandaan?
Dat wordt hier opgepompt.
Hier uit de grond?
Ja, dat komt hier uit de grond. We staan nu op het water. Het zit hier in de bodem. Hier pompen we dus het water op uit de bodem. Dat doen we ongeveer op een diepte van 20 tot 50 meter.
Grondwater dus?
Dat is inderdaad grondwater. Je kan grondwater gebruiken of oppervlaktewater. Oppervlaktewater uit beken of sloten en grondwater uit de grond. Hier pompen we grondwater op en een voordeel van grondwater is dat het veel schoner is.
Komt het grondwater dan zo schoon naar boven dat ik het zo kan drinken?
Nee daar moeten we nog wel wat voor doen. Je kunt het hier ook zien. Als het water wordt opgepompt gaat het via die buis naar de plek waar we er drinkwater van gaan maken.
Oke, kunnen we daar een kijkje nemen?
Ja. Daar gaan we nu kijken.
Dus hier wordt het water gezuiverd?
Ja, dit is de plek waar het water gezuiverd wordt. In het grondwater zitten allemaal stoffen bijvoorbeeld ijzer en mangaan, en die moeten we eruit halen. Dat doen we met beluchting en filtratie. Met beluchting doen we lucht door het water heen. Met een moeilijk woord, het ijzer wordt geoxideerd.
Wat is dat? Oxideren?
Oxideren kun je vergelijken met roest. Het ijzer wordt bruin en hard. Net als op de fiets.
Als het heeft geregend en je laat hem buiten staan.
Precies. Na het beluchten moeten we het ijzer er ook weer uit halen en dat doen we met een filter. In deze installaties wordt het water belucht en gefilterd.
En hier wordt vast nog iets gedaan.
Ja, het water is inderdaad nog niet schoon en het water is nog te hard.
Te hard?
Te hard betekent dat er nog teveel kalk in zit. Kalk is op zich niet gevaarlijk maar dat vinden we niet fijn. We we hier zien is en onthardingsreactor. Er zitten zandkorreltjes in en daar doen we dan een bepaalde stof in en daardoor slaat die kalk neer en hecht zich aan de zandkorreltjes. Dat water wordt er van onder ingepompt en dan komt het er boven uit. Boven is het water dan schoon en heb je zacht water.
Mag ik eens vast houden? Het ziet er heel anders uit dan ik had gedacht.
Het zijn toch echt zandkorrels en je ziet gewoon dat het kalk gehecht is aan zandkorrels en dan ziet het er een beetje raar uit.
Ja! Dus dit blijft beneden?
Ja klopt. Dit blijft in de installatie zitten en het schone water komt er hier boven weer uit.
Ho, balkje.
Hier is het schone water.
Ja!
Grondwater wordt gemaakt om drinkwater te maken. Dit water moet gezuiverd worden. In het water zit namelijk kalk en ijzer. Door eerst het water te beluchten, gaat het ijzer roesten. Met een zandfilter worden de ijzerdeeltjes gescheiden van het water. Dus ijzer blijft achter en het schone water blijft over. Dit noem je filtreren. Nu is het water schoon genoeg om te drinken.
Nu zijn we weer terug bij de bron hé? Nu heb ik gehoord dat als we op deze manier grondwater blijven winnen voor drinkwater, we in de toekomst niet meer genoeg zullen hebben.
Zo vaart zal het niet lopen, Nederland is een nat land dus het drinkwater of grondwater zal niet op raken. Het is wel zo dat op sommige plekken waar we water winnen dat we meer effect hebben op natuur.
Wat voor effecten dan?
Dan moet je denken aan het water wat wij oppompen er dan minder water is voor de plantjes. Wat we op dit moment ook aan het doen zijn is in Twente aan het kijken of we op betere plekken water kunnen winnen. Daar zijn we met een zoektocht bezig en in die zoektocht kijken we naar waar schoon water is. We kijken ook of het water dicht bij waar mensen het water willen hebben is. En we kijken of het zo min mogelijk effecten heeft op de natuurgebieden.
En zijn er nog andere ideeën, nieuwe ideeën?
Er zijn nog veel meer ideeën. Ik hoorde laatst dat ze ook bij de Universiteit Twente of ze water uit rook kunnen winnen.
Uit rook? Gewoon uit de schoorsteen?
Ja klinkt bijzonder.
Ik heb hier 2 wetenschappers gevonden in het lab. Dit zijn Erik en Erik. Jullie maken je geen zorgen om het drinkwatertekort dat er misschien komt toch?
Nee, beslist niet.
Want jullie halen water uit fabrieksrook. Hoe gaat dat dan?
Wij hebben een techniek ontwikkeld met dunne rietjes en langs die rietjes komt de rook. Het water wat in de rook zit gaat door het rietje en komt binnen het rietje terecht. Dit is zo'n rietje.
Oké. Het ziet er inderdaad uit als een gewoon rietje. Boven en onderin vloeistof?
Nee het is iets anders. Wij noemen het een membraan. Het bijzondere daarvan is, is de wand die bijzonder is en alleen water door die wand gaat. De rest blijft tegengehouden en het water komt in het rietje terecht en loopt er aan de onderkant uit.
Dus in deze hele wand zitten hele kleine gaatjes.
Er zitten hele kleine gaatjes in en alleen het water kan door die gaatjes.
Maar 1 zo'n rietje zet vast niet veel zoden aan de dijk?
Nee, dat is inderdaad wat weinig. Wij hebben iets bedacht om er meer van te maken. Wat we doen is een heleboel van die rietjes bij elkaar te zetten in een gordijn. Het rook gaat er doorheen en het water kan eronder uit gehaald worden.
Kunnen we zien hoe dat echt gaat werken straks?
Ja, het rook komt langs het gordijn. Het water komt in de membranen en kan verplaatsen en kan in de toepassing afgevoerd worden.
Dus als ik hier een schoteltje onder zou houden, komt hier waterdruppeltjes uit. Dat kan je dan weer opvangen.
Dan kun je weer opvangen ja.
Dus we halen ons drinkwater uit oppervlaktewater en grondwater. Door het daarna goed te filtreren wordt het schoon en kunnen we er daarna met zijn allen van drinken. Mocht het drinkwater in de toekomst opraken, dan weten we nu dat ze hard aan het werk zijn om dat te voorkomen.