Hoe is racisme ontstaan?

Europeanen veroverden in de 17e eeuw gebieden buiten Europa. Daar kwamen ze mensen tegen die er anders uitzagen dan zij. De Europeanen vonden zichzelf beter dan die andere mensen en namen Afrikaanse mensen gevangen om ze te laten werken als tot slaaf gemaakten. Nog niet zo heel lang geleden hadden veel landen racistische wetten, waarbij zwarte mensen minder rechten hadden.

Hee, Nancy. Hai. Nancy, waar komt racisme nou eigenlijk vandaan? Ja, je zou eigenlijk kunnen zeggen, uit Europa. Al in de 17e eeuw en eigenlijk misschien al eerder, gingen Europeanen buiten Europa gebieden veroveren. Dat noem je koloniseren. En daar kwamen ze allemaal mensen tegen die er heel anders uitzagen dan zij, bijvoorbeeld helemaal zwart waren, maar ook hele andere gebruiken hadden. Dus ze gingen dat eigenlijk ook een beetje rangschikken en zeggen: wij als witte Europeanen zitten eigenlijk helemaal bovenin. Wij zijn wel het beste. Dat is een idee dat eigenlijk nog steeds door sommige mensen wel wordt geloofd.
En wat gebeurt er hier? Hier zie je dat er Afrikaanse mensen, mannen en vrouwen gevangen zijn genomen, op een schip worden gezet en dan meegenomen worden naar Amerika en de Cariben. En daar worden ze dan eigenlijk verder verkocht als slaven. En dan moeten ze keihard aan het werk op een koffieplantage of een suikerplantage. En ze worden ook gebrandmerkt door hun eigenaar, zodat de eigenaar weet: deze hoort bij mij. En ze moeten zo hard werken dat ze zich soms ook letterlijk doodwerken. Ze werden dus niet gezien als mensen, maar als handelswaar. Ja, klopt, als handelswaar en als vee, zou je bijna kunnen zeggen. Maar niet als mensen.
Nog niet zo lang geleden hadden veel landen racistische wetten. Zo was er in Zuid-Afrika bijvoorbeeld apartheid. Witte en zwarte mensen waren van elkaar gescheiden. De zwarte mensen hadden minder rechten. Ze mochten bijvoorbeeld niet stemmen en mochten op bepaalde plekken niet komen. En in de Verenigde Staten was dat ook zo. Zwarte en witte kinderen mochten bijvoorbeeld niet naar dezelfde scholen en mensen met een donkere huidskleur moesten achter in de bus zitten op de slechtere plekken. Sterker nog, als iemand met een witte huidskleur op hun plek wilde zitten, moesten ze opstaan.
Op 1 december 1955 was er een vrouw, Rosa Parks, die streed tegen al dat onrecht. Ze vond dat zwarte mensen hetzelfde behandeld moesten worden als witte mensen. Ze weigerde haar plek in de bus af te staan aan een wit persoon. Logisch, zou je nu misschien denken, maar in die tijd supermoedig. Ze werd erom gearresteerd, maar haar actie werd wel wereldnieuws. Samen met vele anderen streed Rosa voor gelijkheid.
Gelukkig is er heel veel veranderd vergeleken met vroeger. Slavernij is bijvoorbeeld afgeschaft. Gelijke rechten zijn nu in de grondwet echt opgenomen. Dus we hebben allemaal dezelfde rechten nu. Maar ondanks dat het in de wet staat dat we allemaal gelijk zijn, worden mensen nog wel ongelijk behandeld.
Ja, dat klopt. Je moet het eigenlijk vergelijken met onkruid. Als je dat niet helemaal weghaalt met wortel en al, dan blijft dat onkruid doorgroeien. En het is daarom ook iets waar we met z'n allen echt aan moeten blijven werken om te zorgen dat dat onkruid, die wortels van dat racisme ook wegblijven.