High Speed History

Eind 18e eeuw is Eise Eisinga is een Friese wolkammer die ook veel weet van astronomie. Hij raakt geïnspireerd door de Verlichting. In zijn huis in Franeker bouwt hij met radartjes en gewichten ons zonnestelsel met dan bekende planeten op schaal. Dat zonnestelsel hangt nu nog aan het plafond van het huis dat een museum is geworden. Zijn planetarium uit 1781 is het oudste nog werkende planetarium ter wereld.

De hoogbegaafde Eise Eisinga is een rekenkundige en door zelfstudie leert hij ook over astronomie. Eise raakt geïnspireerd door de Verlichting. Hij is ervan overtuigd dat mens en samenleving kunnen worden verbeterd door kennis. Als een dominee het einde der tijden verkondigt omdat vier planeten en de maan in één lijn komen te staan, is Eise verbijsterd. Deze voorspelling is nergens op gebaseerd. Eise Eisinga wil laten zien hoe het wel zit en besluit het zonnestelsel na te bouwen. Dit doet hij op het plafond in zijn woning in Franeker. Eise maakt zelf de onderdelen en gebruikt gewichten voor zijn uurwerk om de juiste omloopsnelheid van elke planeet na te bootsen. Zijn planetarium uit 1781 is het oudste nog werkende planetarium ter wereld.