Het ontstaan en de inrichting van Nederland

In de 19e eeuw is men in Nederland begonnen met de aanleg van grote kanalen, zoals het Noordzeekanaal en de nieuwe waterweg. Hiermee werden de grote steden beter bereikbaar via de Noordzee en de rivieren. Wanneer de rivieren bij hoog water buiten hun oevers treden, kan het water naar de zijkant uitbreiden. Dit gebeurde vroeger ook al, en zo werd het land bevrucht met het slib van de rivier.

Het Noordzeekanaal, een knap staaltje werk dat in 1876 wordt aangelegd. En, stel je voor, schepje voor schepje. Er zijn in die tijd veel werklozen, dus genoeg mensen om voor weinig geld mee te helpen. Er wordt al wel op kleine schaal gebruikgemaakt van stoomgraafmachines, maar het meeste werk wordt toch echt met de hand gedaan. De arbeiders die worden ondergebracht in een nieuwe nederzetting, IJmuiden. En er worden meer kanalen aangelegd in de negentiende eeuw. Rijkswaterstaat bestaat dan al een poosje. Het wordt aan het eind van de 18e eeuw als het Bureau voor den Waterstaat opgericht. Er komen nieuwe regels en beter toezicht op de staat van dijken, dammen en kaden. En op initiatief van koning Willem I worden er veel nieuwe kanalen gegraven, zoals het Noordhollandsch Kanaal de Zuid-Willemsvaart en later de Nieuwe Waterweg en het Noordzeekanaal. Die laatste twee zorgen ervoor dat stoomschepen vanaf de Noordzee nu rechtstreeks de haven van Rotterdam en Amsterdam kunnen bereiken.Op sommige plaatsen worden de bochten van rivieren afgesneden met kanalen. En daarvoor worden dit soort stoombaggermachines gebruikt. Deze machines zorgen er ook voor dat de rivieren goed op diepte worden gehouden. Deze belangrijke riviernormalisaties functioneren ook nu nog steeds.
Zoals hier bij de Bergse Maas. Dit is een gekanaliseerde voortzetting van de Maas. Wat je hier ook goed kunt zien, is dat de mensen de afgelopen decennia heel anders zijn gaan denken over waterveiligheid. In plaats van de dijken alsmaar op te hogen hebben ze in deze polder de dijken juist verlaagd en de boerderijen weer op ouderwetse terpen gezet. Zo heeft de rivier extra ruimte om bij hoogwater in plaats van in de hoogte, in de breedte weg te stromen. De grap is dat dit voor de bedijking in de riviernormalisatie ook al zo werkte. Het water liep toen over het land en bemestte het land door een dun laagje vruchtbare slib achter te laten.