Ga niet naar Europa

In 2004 vertrekt Aziz uit zijn geboorteland Ghana op zoek naar een beter leven in Europa. Met een groep anderen gaat hij met een bootje de zee op, maar bij aankomst in Europa, wordt hij gelijk teruggestuurd. Nu geeft hij voorlichting aan jonge Ghanezen over de kansloze reis naar Europa: ‘Ga niet naar Europa, tenzij je daar bijvoorbeeld een studiebeurs krijgt’.

Ik zou zelfs mijn ergste vijand deze reis afraden. Illegale migratie moet onaantrekkelijk worden voor de jeugd. Laten we de jongeren vertellen wat ze niet weten. Opgroeiend in Ghana was er voor Aziz maar één droombestemming. Ik wilde alleen maar naar Europa. Vrijwel iedereen om hem heen was het ermee eens dat je daar welvarend en gelukkig kon worden. Mijn vader wilde dat ik doorleerde. Hij zei altijd: Aziz, in het leven moet je geduld weten op te brengen. Maar ik luisterde niet naar hem. En daar heb ik nu spijt van. Heel veel spijt. Nu geeft hij les aan kinderen om tegen die rooskleurige verwachtigen een realistischer verhaal te zetten. De woestijn oversteken is zwaar. Zo reisden we door de woestijn richting Italië. Een lijk op een truck. Een dode. De route is levensgevaarlijk. Ik heb acht jaar buiten Ghana doorgebracht. Ik heb daar niet gevonden wat ik zocht. Zonder papieren ben je daar niemand, je bent altijd op de vlucht. Wat je op tv ziet, is niet hoe het echt is. Dit is wat Aziz zich herinnert van zijn droom. Het was het jaar 2004. Na een reis door de woestijn had hij Libië bereikt. En met 35 anderen ging hij de Middellandse Zee op. Met een bootje dat niet was gemaakt voor een overtocht. En met aan boord een kapitein zonder ervaring. Hij biechtte op: Jongens, ik kan die boot niet besturen. Ik wil zelf ook naar Europa. Dus wat er ook gebeurt, het spijt me. Ze wilden ongezien de Italiaanse kust bereiken. Toen we op volle zee voeren, in internationale wateren tussen Italië en Malta zagen we het schip: De Cap Anamur. De bemanning gebaarde ons naar hen toe te komen. Maar we negeerden ze. We wilden door, en niet gered worden. Aziz wilde niet uit zee opgepikt worden. Bang dat hij het heft niet meer in eigen handen had. Maar de bootreis werd met het uur gevaarlijker. We dreigden te verdrinken. Ik trok als eerste mijn shirt uit en zwaaide ermee naar de Cap Anamur. Ze kwamen ons meteen redden. Het was shocking. Ik vroeg me af wat ik verkeerd had gedaan. Anderen lukte het heel makkelijk. Het was alsof ik was afgewezen door God. Na de redding was het lot van Aziz ongewis. Hij ontdekte dat de grens van Europa dichter zat dan ooit. Italië weigerde namelijk het reddingsschip aan wal te laten gaan. Het zou een voorbode zijn. Niemand zat te wachten op drenkelingen. We krijgen dus geen toestemming om de Italiaanse territoriale wateren in te varen? Dat klopt. Dagenlang voer het schip met Aziz doelloos rond. Voor Aziz en de anderen begon het reddingsschip steeds meer te lijken op een gevangenisschip. Het weer werd grimmig. De kapitein dreigde er een internationaal noodgeval van te maken en kreeg uiteindelijk toestemming om de haven binnen te varen. De opluchting bij Aziz was van korte duur. Zonder pardon werd hij op het vliegtuig terug naar Ghana gezet. Dat was het dieptepunt van mijn leven. Ik dacht dat ik alles kwijt was. Al mijn dromen en ambities weg. Uiteindelijk wist hij alsnog Europa te bereiken, maar zijn leven daar vond Aziz armzalig en vernederend. Na al die jaren in Europa kwam ik zonder enig resultaat terug. En hier zag ik dat mijn klasgenoten en collega’s inmiddels veel verder waren. Zo’n tien jaar die ik nooit meer zou kunnen inhalen. Met zijn reisgenoot Amino probeert Aziz nu te voorkomen dat landgenoten hun leven op het spel zetten voor een illusie. Ga alleen met een reden naar Europa. Bijvoorbeeld als je daar een beurs krijgt. Dus ga niet halsoverkop weg. Studeer hard. Maar het blijft lastig om een droom los te laten. Ik wil graag in Engeland gaan studeren en docent worden. Ik wil naar het buitenland, bijvoorbeeld naar de VS. Ik wil verpleegkundige worden in Duitsland. Sinds mijn achtste droom ik er al van om naar het buitenland te gaan, liefst naar een Europees land.