Name: De zijden kaart
Uploaded: 2021-03-24T00:00:00+01:00
Duration: 5 min 42 s
Description: Alexander de Lavaux is een kaartenmaker die in 1737 een kaart maakt van de plantages in Suriname. Als je de kaarten goed bekijkt, zie je meer dan dat. Op de kaart zie je namelijk ook hoe zwarte mensen worden vervolgd in die tijd.

Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Dit is de kaart. In welk jaar is dit gemaakt? 1737. De kaart is gemaakt door Alexander de Lavaux, die alle plantages hier in beeld heeft gebracht. Maar Alexander de Lavaux is ook deel geweest van twee expedities om marrons terug te halen naar het plantagesysteem. Wat je ziet is dat mensen al van de plantages gevlucht waren en dat de soldaten achter hen aangestuurd worden en dat die soldaten dus bezig zijn die dorpen, die dat begin aan een nieuw leven, wat ze al gemaakt hadden om dat plat te branden, aan te vallen. Voor degenen voor wie dit gemaakt is, is het een economisch verhaal, een verhaal waar ze trots op zijn. Dit is ons bezit. Maar ga je het vanuit een ander perspectief bekijken, het perspectief van de mensen. Dan is het een heel emotioneel verhaal en een tragedie en bijna ondenkbaar dat je zoiets gewoon op een kaart zet. Het is best heftig om dit zo te zien hoor. Je ziet een kaart en dan zoom je in en dan zie je gewoon vrouwen en kinderen daar lopen. Ik zie mensen op de grond liggen en het is rennen voor je leven. Rennen voor je leven. Wie meegaat en wie mee durft, pak je kans. Dit is je kans. Ga. Vooral de kinderen erbij. Ja, sorry, ik vind het echt, het gevoel van verzet. Dat komt heel erg bij mij naar boven. Ik vind het eigenlijk pijnlijk om te zien. Ik heb het idee dat dit een beetje mooi weer spelen ook tegen Nederland is van kijk, we pakken ze. Maar uiteindelijk hebben ze het merendeel helemaal niet gepakt en zijn nu heel veel soldaten al overleden omdat ze niet de kennis van het oerwoud hadden om die mensen te achterhalen. Die marrons waren veel te slim en veel te goed thuis in het bos en die kon ze helemaal niet pakken. Ja, ik word er verdrietig van. De emotie die dat bij mij oproept, dat is het verdriet. Onbegrip. Hoe kon dat? En jullie laten me met andere ogen nog kijken naar iets waarvan ik zelf ook begrijp dat het heftig is. Maar voor jullie is het nog veel heftiger natuurlijk. Dus ik zou ook niet zo'n kaart zomaar willen ophangen zonder dat ik weet wat het met mensen doet. Wat we onder andere zien zijn vluchtende vrouwen met zakken. En wij geloven dat dat de manier is waarop de overheerser dacht dat rijst mee gesmokkeld is. 
Een van de vrouwen die heeft weten te ontsnappen die heeft rijst in haar haar verstopt. Dat heeft ze meegenomen naar het binnenland, waardoor de weglopers nu de marrons voedsel hadden. En dat was een heel belangrijk persoon. Ze heten Mapanza of Panza, heette ze. En die rijst die zij heeft meegenomen, die bestaat nog steeds. En ik heb hier een zakje uit Yau Yau. Dat is boven Suriname, waar vrouwen op dit moment nog Mapanzarijst kweken. Die wordt ook wel genoemd. Alisicee, rijst zelf, maar dat bedoelen ze mee de originele rijst. Dus dit is de rijst die die vrouw in de haar heeft verstopt. En met een handjevol kun je in een klein veldje zaaien. Honderden jaren hebben die mensen dus de herinnering aan haar levend gehouden door haar specifieke rijst opnieuw te kweken.

Anton de Kom

Anton de Kom is een Surinaamse schrijver, activist en verzetsheld. In 1934 brengt hij het boek ‘Wij slaven van Suriname’ uit. Het boek is een aanklacht tegen racisme, uitbuiting en koloniale overheersing. Hoeveel weet jij van Anton de Kom? Test het in de quiz!

Quiz over de Surinaamse schrijver en verzetsheld

Wat weet jij over Anton de Kom? 

Klas 4/5/6

Tijdens de slavernij in Suriname weten sommige tot slaaf gemaakten te ontsnappen. Deze mensen en hun nakomelingen worden marrons genoemd. Hoe kwamen zij in verzet tegen hun plantagehouders?

Story over ons slavernijverleden

Hoe kwamen Surinaamse marrons in verzet tegen slavernij?

Wat voor dieren leven er in het regenwoud? Wat geloven de mensen in India? En hoever ligt Australië bij ons vandaan? De Wereld Rond neemt je mee naar allerlei landen op de wereld.

Programmaheaders

Programmalogo's

De wereld rond

Het kleurrijke Suriname ligt in het continent Zuid-Amerika. Tot 1975 is het een kolonie van Nederland, maar tegenwoordig is Switi Sranan, oftewel ‘heerlijk Suriname’ een republiek. 

Quiz over een tropisch en kleurrijk land

Wat weet jij over Suriname?

In de zeventiende eeuw bevaren Nederlandse kolonisten de wereldzeeën en voeren ze handel. Niet alleen in specerijen en goederen, maar ook in mensen. Ze verhandelen mensen uit Afrika en vervoeren ze met schepen naar de koloniën om ze hier gedwongen arbeid te laten verrichten. De ‘tot slaaf gemaakten’ krijgen geen loon en moeten werken op plantages, in mijnen en in huishoudens. Schatrijk wordt Nederland ervan. Pas twee eeuwen later, in 1863 wordt de slavernij afgeschaft.

Quiz over mensenhandel en gedwongen arbeid

Wat weet jij over slavernij?

De zijden kaart

Alexander de Lavaux is een kaartenmaker die in 1737 een kaart maakt van de plantages in Suriname. Als je de kaarten goed bekijkt, zie je meer dan dat. Op de kaart zie je namelijk ook hoe zwarte mensen worden vervolgd in die tijd.

Pruiken en revoluties

Een kaart van onderdrukking en slavernij

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Header slingers

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.