De eerste boeren in Zuid-Afrika

Het ontstaan van de landbouw was erg belangrijk voor de ontwikkeling van de mensheid. In plaats van dat iedereen de hele dag bezig was om zijn eten bij elkaar te verzamelen, kon de bevolking zich bezighouden met andere dingen, zoals voortplanting. Dat gebeurde in Zuid-Afrika voor het eerst 1800 jaar geleden.

Ik ben op stap met archeoloog Tim Forssman. Hij bestudeert de overgang van jager-verzamelaar naar het boerenbestaan. Deze agrarische revolutie begon zo'n 12.000 jaar geleden, in het Midden-Oosten. Hier in Zuid-Afrika gebeurde dat pas veel later, rond het begin van onze jaartelling. Maar daardoor is de overgang nog wel goed zichtbaar in het landschap. Deze indrukwekkende rivier heeft altijd een grote aantrekkingskracht gehad op de mens. Eerst woonden hier dus jager-verzamelaars. Die trokken als nomaden door het landschap en verzamelden zo hun voedsel. Dat veranderde ingrijpend met de komst van boeren vanuit het noorden. Het boerenbedrijf vergde een heel andere organisatie en er ontstond een complexere vorm van samenleven. Tim is wel blij met de komst van die boeren, want die laten een opvallende handtekening achter. Veel duidelijker dan de goed aangepaste jager-verzamelaars. Om zo'n andere manier van samenleven te organiseren heb je nieuwe structuren, systemen en regels nodig. Dankzij een sterk hiërarchische maatschappij lukte het de mens om zich te vestigen in permanente nederzettingen.