Voormalig lid van de Hongaarse regeringspartij Fidesz, Ákos Hadházy ziet hoe partijleider Viktor Orbán schaamteloos subsidies van de Europese Unie uitdeelt aan bevriende zakenlui. Zo worden er miljoenen uitgegeven aan straatverlichting die het bedrijf van zijn schoonzoon mag installeren. Maar door de onbetrouwbare straatlantaarns lopen de Hongaren toch maar met een zaklamp over straat ’s avonds. Als je het Hadházy vraagt is de politiek van Fidesz eenrichtingspolitiek. Politiek in de richting van een dictatuur.
‘Hij moet wel blijven liegen, want hij heeft te veel gestolen.’ We waren wel verbaasd toen we dit zagen. Was de man die dat bordje vasthoudt zelf niet ooit lid van de Fidesz-partij? Iemand uit de rangen van Orbán zelf? Wat was hier aan de hand? Mogelijk komt het door zijn beroep. Zodra de man van het bord zijn nette pak voor een blauwe jas verwisselt, gaat zijn artsenbloed sneller stromen. Hij moet en zal speuren naar de onzichtbare ziektekiemen achter alles wat mis is. Een dierenarts moet diagnoses stellen. Hij moet aan de hand van kleine symptomen bepalen wat het probleem is. Hongarije is ziek en de ziekteverwekker is de corruptie. Die heeft inmiddels zoveel terrein gewonnen dat het land langzamerhand zijn afweermechanisme aan het kwijtraken is. Ik moet zeggen dat het moeilijker is om deze parasiet, de babesia, te vinden dan een mogelijk geval van corruptie. Ik ben sneller klaar als ik op internet naar een corrutpe aanbesteding zou zoeken. Die is zwaarder. Is hij ook een half jaar oud? Nee, hij is al twee. O, twee. Met hem gaat het goed toch? Geen symptomen? We gaan eens kijken. Hoe heet hij? Lommi. Ah, Lommi. Waar kom je vandaan, Lommi? Ik zag hoe de corruptie steeds meer terrein won. Aanvankelijk had ik de hoop dat het iets plaatselijks was. Maar toen Fidesz in 2010 ging regeren, zag ik steeds meer dat het erin het hele land zo aan toe gaat. Ik ging achter de computer zitten en zag hoe het er elders aan toe ging. Ik las hoe ze in Szekszárd een schoollokaal hadden ingericht voor een miljoen euro. Daarna ontdekte ik op internet dat in veertig andere steden op dezelfde manier geld uit deze fondsen werd gestolen. Dit was voor mij het bewijs dat het een echt netwerk is, een soort octopus waarvan het enige doel is: geld van de Europese Unie achteroverdrukken. De dierenarts stapte voor de Fidesz-partij in de politiek. Maar zijn nekharen gingen recht overeind staan van wat hij in zijn eigen stad zag. Hoezo moest Orbáns schoonoon voor veel geld alle straatverlichting vervangen en vervolgens in driekwart van alle gemeenten van Hongarije? En waarom zit heel Hongarije nu ’s avonds zo ongeveer in het donker? Had die schoonzoon eigenlijk wel verstand van straatverlichting? Vroeger was hij er niet mee bezig. Waarschijnlijk heeft hij bij hem thuis zelfs nooit een peertje vervangen. Hij was niet met verlichting bezig, eigenlijk helemaal nergens mee. Nadat ze dit bedrijf hadden opgericht, kreeg het meteen miljardenopdrachten. Wij Hongaren passen ons wel aan. We nemen voortaan een zaklamp mee als we ’s avonds op pad gaan. Maar de dierenarts rustte niet voor hij de machinaties achter deze duistere zaak aan het licht had gebracht. Het verbaasde mij niet. Want wie in Hongarije een bedrijf begint kan maar beter zorgen dat hij goede connecties heeft met mensen van Fidesz. Het verbaasde mij ook niet, want toen ik hier in de gemeentepolitiek zat begreep ik dat de burgemeester al maanden voor de officiële aanbesteding een deal had gesloten met het bedrijf van Orbáns schoonzoon. Het gaat niet zozeer om het feit dat het een familielid van de premier is. Wel om het feit dat het aantoont hoe het systeem werkt waarbij EU-gelden gestolen worden en binnen de eigen kring verdeeld. Fidesz kan zo zijn politieke bondgenoten financieel blijven bevoordelen. Corruptie is als een ziekte, zegt de dierenarts. Hij waarschuwt ons dat mensen, net als voor sommige ziektes daar immuun voor kunnen worden. De verhalen over corruptie deren ons Hongaren niet meer. Als iemand uit Orbáns kring, pal naast zijn vakantiehuis een voetbalstadion bouwt dan liggen wij daar niet wakker van. Europa betaalt toch. Als ik onder het communisme zulke dingen had gezegd, was ik naar het hoofdkwartier van de staatsveiligheid gebracht en daar gemarteld. Tegenwoordig martelen ze niet meer, ze brengen je in diskrediet. Ze hebben onvoorstelbare leugens rondgebazuind over mij en mijn ouders. Daar doe je niks tegen. Tachtig procent van de mensen hoort alleen de overheidspropaganda. Niet lang geleden ging er een filmpje viral waarin te zien was hoe de dierenarts door beveiligers van de staatstelevisie naar buiten wordt gewerkt. Hij wilde spreektijd opeisen waar hij als parlementslid wettelijk recht op heeft. En hij weigerde de studio te verlaten. De regering kan niet meer rechtsomkeert maken. We zitten in een eenrichtingsstaat richting dictatuur. Het is onze taak om de regering tegen te houden. Zelf zullen ze nooit op hun schreden terugkeren. Want als de democratie terugkeert, verliezen ze hun onschendbaarheid en zal een groot deel van de regering in de gevangenis terechtkomen. Niemand wil dat, dus kunnen ze alleen maar doorgaan op het ingeslagen pad.
