Boek in beeld

In Sprakeloos herdenkt Tom Lanoye zijn moeder Josée en zijn jeugd te midden van kleurrijke figuren in het Waasland. Het is een barokke vertelling over vergankelijkheid die eindigt als een ode aan de literatuur: Nooit meer zwijgen, altijd schrijven, nooit meer sprakeloos.

Sprakeloos van Tom Lanoye.
Een huisbazin die Dikke Lisa heet.
De hardwerkende bultenaar.
Willie de schoenmaker.
Zot Lucienneke en Perkamenten Nieke.
Bewoners van het Waasland vormen het decor bij het requiem dat Tom Lanoye schreef voor zijn moeder.
Hij kiest vaak een omweg door het dorp van zijn jeugd.
Zijn middelste broer, die de lastigste wordt genoemd, rijdt op zijn 32e tegen een boom en breekt zijn nek.
Josée stort in van verdriet, verliest zich in pillen en in drank.
Het maakt dat Tom het nog even uitstelt om zijn ouders te vertellen dat hij op mannen valt.
Veel jaren later, vader en moeder zitten met zijn tweeën aan de avonddis, slaat plotseling de gekte toe.
“Josée,” vraagt hij, niet goed wetend wat te doen, dan toch een stap dichterbij zettend.
“Scheelt er iets?”
Ze kijkt hem nu toch aan. Haar blik is niet veranderd.
Een paar seconden zien ze elkaar in de ogen.
Dan vliegt ze hem naar de keel.
Met een stem die nog nauwelijks de hare is en met een kreet vol woordeloze walg en woede.
Hij bidt zijn Josée om ermee op te houden. Hij jammert om verklaringen.
Ten langen leste doet hij in haar armen gevangen wat zij levenslang heeft gehaat in een man: hij weent.
Ze duwt hem van zich af, ijzersterk, met de ongeremde macht van de uitzinnige.
Ze scheldt hem onverminderd uit in haar infernale dialect waarvan hij nog steeds geen woord verstaat, maar waarin de belichting gemakkelijk te raden valt.
Hij houdt haar voor de gek, hij verraadt haar, hij martelt haar met zijn onbegrip, zijn getreiter, zijn bestaan.
Sprakeloos is een barokke vertelling over vergankelijkheid die eindigt als een ode aan de literatuur.
Nooit meer zwijgen, altijd schrijven, nooit meer sprakeloos.