Name: Molens en boezems
Uploaded: 2008-09-29T22:00:00+02:00
Duration: 1 min 59 s
Description: In 1811 had Friesland 2445 molens om het land droog te malen. Ze pompen het water uit het land in de sloot en vanaf daar wordt het afgevoerd.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Sinds mensenheugenis hebben de Friezen strijd geleverd tegen het water. Het water verwoestte huizen en mensen verdronken. Men deed er daarom alles aan om het water te beheersen. Zo legde men dijken aan om het water tegen te houden. Hierdoor ontstonden er polders en die moesten bemalen worden. Want het overtollige water moest er uit worden gehaald. Om tot waterbeheersing te komen zijn er twee zaken nodig: aan de ene kant moet je het overtollige water eerst opslaan. Dat doe je in de boezem. En vervolgens afvoeren, dat doe je óf door de sluizen open te zetten óf door het gemaal aan te zetten. Dat is dus de ene kant van het verhaal. De andere kant van het verhaal van de waterbeheersing, is dat je het laagliggende land moet beschermen tegen stijgende water. Het kwam er op neer dat als een stuk land te vaak onder water liep, dan legde de boer er een laag dijkje, een ‘kade’ heet dat, omheen, en hij liet de timmerman uit het dorp een molentje timmeren en er was weer een polder bij. 
Dit is een grondzeiler en zijn functie is het pompen van water vanuit de polder op de boezem. Je ziet hier het water eruit komen en aan de achterkant zit een vijzel. Een schroef van Archimedes noemen ze het ook wel, een soort wokkelconstructie. Die pomp zit met het ondereinde in het water, gaat draaien, het water komt omhoog, gooit het hier door de molengang en gooit het door de uitschoten er weer uit. Daar is het laagste gedeelte van dit gebied, dat is de polder, 250 hectare ongeveer. Dus dat is een afgesloten geheel. Als daar teveel in komt, moet dat er uit. Dan kan ik dat met een molen eruit trekken en dan komt het hier op deze sloot. En deze sloot staat in verbinding met de dijksloot onderaan de zeedijk langs. En die staat rechtstreeks in verbinding met de boezem.

Groep 6/7/8

Begin 17e eeuw is de Beemster nog een groot meer. Totdat het wordt drooggelegd in 1612: een van de eerste polders van Nederland is geboren. Sindsdien staat de Beemster symbool voor de typisch Nederlandse manier van land inrichten. 

Quiz over een bijzonder stukje Nederland

Wat weet jij over de Beemster?

Het Nederlandse landschap is gemaakt door de natuur en ingericht door de mens. 

Het ontstaan en de inrichting van Nederland

Door de eeuwen heen hebben we in Nederland manieren gevonden om om te gaan met de dreiging van het water. We zijn kampioen in het bouwen van dijken, dammen en het maken van polders. In deze tijdlijn ga je terug in de tijd om te ontdekken hoe het landschap van Nederland gevormd is. 

Tijdlijn over hoe het Nederland zoals we kennen is ontstaan

De inrichting van Nederland

Molens en boezems

Polder

In 1811 had Friesland 2445 molens om het land droog te malen. Ze pompen het water uit het land in de sloot en vanaf daar wordt het afgevoerd.

Aarde, zon en maan

Hoe krijgen we die polder droog?

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.