Name: Kantelpunten in het klimaat
Uploaded: 2016-01-11T10:15:13+01:00
Duration: 5 min 59 s
Description: Kantelpunten in het klimaat of ‘tipping points’ zijn bepalend, omdat ze in een korte tijd kunnen zorgen voor een compleet ander klimaat. Maar wat is zo’n kantelpunt precies en waardoor wordt het veroorzaakt? Wetenschappers proberen er met onderzoek en modellen achter te komen wanneer er in het verleden kantelpunten hebben plaatsgevonden en wat we in de toekomst kunnen verwachten.

Klas 4/5/6

Heb jij ook het gevoel dat de zomers steeds warmer worden? Kan kloppen, de aarde wordt steeds warmer. Of …heb je dat gevoel NIET? Nou, dat klopt ook, want de opwarming van de aarde is van jaar tot jaar nauwelijks vast te stellen. Het is dus een beetje lastig om het te ‘voelen’. Dus om te ‘weten’ hoe het precies zit moeten we over een langere periode kijken. Kijk, van 1880 tot nu weten we eigenlijk redelijk goed hoeveel de aarde is opgewarmd. Die gegevens zijn bekend. En dat het NOG warmer wordt in de toekomst staat ook wel vast. Maar hoevéél warmer? Dat is de vraag. Want onderzoek tot nu toe zegt zowel dat het in het jaar 2100 1 graad kan opwarmen, of 4 maar misschien is het wel drie. 
Wetenschapers zoals Bregje bijvoorbeeld. Wat het is, aan de ene kant is het probleem dat we niet precies weten hoeveel co2 we de komende jaren gaan uitstoten. Dat is afhankelijk van keuzes die we nog moeten maken in de toekomst. Aan de andere kant is het klimaatsysteem zo complex dat het heel lastig is om te bepalen wat de invloed is van die verhoogde co2-concentratie op et klimaat. Wat we kunnen doen is uitersten geven zoals je kan zien op die grafiek. Maar preciezer dan dit weten wij het gewoon nog niet.
Maar we zouden het wel preciezer kunnen weten, want dat is het verschil tussen wel of geen poolijs. Tussen wel of geen moessonregels waar ze nu nog niet zijn. En wel of niet naar het strand. 
Maar het verschil tussen 1 of 4 graden temperatuurstijging is niet alleen een kwestie van of je vaker naar het strand kan of een factortje extra zonnebrand. Nee het gaat verder. Kijk, natuurlijke processen zijn veranderlijk. En op zich is daar niks mis mee. Zoals het stijgend water in deze emmer. De emmer blijft stabiel al sik er langzaam water in blijf gieten. Als ik stop en wacht zal de zon het water verdampen en daalt het waterpeil. Niks aan de hand. Maar wat als er ik langzaam water in blijf gieten, dan komt er een punt waarop deze emmer kantelt. Een ander natuurlijk fenomeen, de zwaartekracht, neemt het over en verandert de balans in de emmer abrupt. Een echt kantelpunt. Wetenschappers noemen dit een tipping point. Zoals de ijsklontjes in mijn cola. Die zijn straks door de warmte gesmolten. Dan kan ik de cola in de koelbox zetten, dan koelt het af en misschien bevriest het weer, maar die ijsklontjes komen nooit meer terug. Dat is onherstelbaar en een goed voorbeeld van een niet-omkeerbaar proces. Nu gaat het om ijsklontjes en is dat niet zo erg, hooguit voor mij. Maar als het ijs op de polen gaat smelten heeft dat veel grotere gevolgen. En hier op de Groenlandse ijskap doen wetenschappers onderzoek naar de condities van het ijs. Want het smelt. Paul. Wat onderzoeken jullie hier precies? Wij doen onderzoek naar de Groenlandse ijskap. Het klimaat verandert. IJskappen smelten. Maar ijskappen smelten altijd. In een evenwichtssituatie heb je altijd een stuk waar het smelt, en een deel waar sneeuw erbij komt. Als het klimaat verandert en de temperatuur stijgt zou het kunnen gebeuren dat de ijskap sneller smelt dan de afgelopen 150 jaar. En er is een punt waarop deze ijskap te klein wordt om te kunnen herstellen. Dat betekent dat al dit ijs in zee komt. Dat zal zorgen voor een zeespiegelstijging van zeven meter. Wat zijn voor klimaatverandering die kantelpunten en wat voor gevolgen hebben ze? Wetenschappers van over de hele wereld werken samen om een antwoord te vinden op die vragen. Zo ook hier, op dit schip. Want door boringen te doen in de zeebodem kunnen we terugkijken in het verleden van de aarde. Toch Esmee? Ja klopt. Elke zeebodemlaag van de zeebodem vertelt ons iets over het klimaat van het verleden. Het werkt als de jaarringen van een boom. Dit kan ons helpen bij het vaststellen van de tipping points van de toekomst. En bij het Nellens Earth systems Science center oftewel het nesc werken wetenschappers samen, aardwetenschappers, biologen, natuurkundigen, paleontologen, mannen en vrouwen die niet ongeveer, maar heel precies willen weten hoe het zit met de opwarming van onze planeet. En al die tipping points. Om een eind te maken aan de onzekerheid. 

Op tippingpointahead.nl ga ik samen met hen een serie programma’s maken over tipping points. Over hoe ze bestudeerd worden en over hun betekenis voor ons veranderende klimaat. Maar natuurlijk niet vanaf een stoffig bureau, we gaan eropuit!
Want wat onderzoeken ze met dit enorme schip op de bodem van de zee? Waarom boren ze hier gaten in het ijs van deze Groenlandse gletsjer? Heb ik in de toekomst überhaupt nog ijsklontjes in mijn colaatje nodig…
Of blijft ie straks vanzelf lekker koud? Oh jongens wat is het koud!

Klas 1/2/3

NOS op 3 houdt je op de hoogte met korte nieuwsupdates! Dankzij hun uitleganimaties begrijp je het nieuws nog beter.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Ons klimaat verandert. Wat ga jij daar in jouw leven van merken? Ga jij zomerse dagen meemaken met meer dan vijftig graden op de thermometer? Kan je over een paar jaar nog skiën in de Alpen? En is Texel straks het nieuwe Kreta? Dat ontdek je in deze special van de NOS.

Scrollverhaal over de gevolgen van klimaatverandering

Thermometer van je toekomst

In de zomer van 2019 komt de temperatuur in Nederland voor het eerst in de geschiedenis boven de 40 graden Celsius. Deze extreme hitte is het gevolg van klimaatverandering. Hoe komt dit en wat kunnen we ertegen doen? 

Scrollverhaal over klimaatverandering en een leefbaar klimaat

Klimaatkansen 

Schoolplaat ecologische voetafdruk

Hoe jij leeft, wat je eet, hoe je jezelf verplaatst, hoe vaak en hoe je op vakantie gaat, heeft allemaal invloed op jouw ecologische voetafdruk. Jouw ecologische voetafdruk is de oppervlakte op aarde die nodig is om jouw leven te kunnen onderhouden.

Klik op de afbeelding om te beginnen.

Ontdek hoe jouw levensstijl invloed heeft op de aarde

Jouw ecologische voetafdruk

Aardrijkskunde examenquiz

Test of jij goed bent voorbereid op je examen aardrijkskunde! Wat weet je van platentektoniek, de koolstofkringloop en oceanische circulatie? Klik op de afbeelding om te beginnen.

Examenquiz bij aardrijkskunde voor vwo

Wat weet jij over de aarde als natuurlijk systeem?

Kantelpunten in het klimaat

Kantelpunten kunnen in korte tijd voor een grote verandering in het klimaat zorgen. Deze video's over klimaatverandering worden gemaakt in samenwerking met NESSC.

Tipping Point Ahead

Kantelpunten in het klimaat of ‘tipping points’ zijn bepalend, omdat ze in een korte tijd kunnen zorgen voor een compleet ander klimaat. Maar wat is zo’n kantelpunt precies en waardoor wordt het veroorzaakt? Wetenschappers proberen er met onderzoek en modellen achter te komen wanneer er in het verleden kantelpunten hebben plaatsgevonden en wat we in de toekomst kunnen verwachten.

Milieu en klimaat

Onherstelbare klimaatverandering of niet?

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Header slingers

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.