Name: De watergeuzen
Uploaded: 2014-06-15T22:00:00+02:00
Duration: 4 min 58 s
Description: Vanaf 1568 is een groot deel van Nederland bezet door de legers van de Spaanse koning Philip II. Zijn opperbevelhebber in de strijd tegen de Nederlanders is de Hertog van Alva. De Nederlandse watergeuzen zetten het gebied rondom Den Briel onder water.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

De Nederlanders uit de 16e eeuw hebben al verschillende grote overstromingen meegemaakt. Ze weten inmiddels hoe zo’n overstroming het leven kan ontregelen. 
Maar deze ervaring met water kan ook handig zijn. Dat blijkt tijdens de Opstand in de 2e helft van de 16e eeuw. Vanaf die tijd wordt het water ook als wapen gebruikt. Vanaf 1568 is een groot deel van Nederland bezet door de legers van de Spaanse koning Philip II. Zijn opperbevelhebber in de strijd tegen de Nederlanders is de Hertog van Alva. 
De Spanjaarden zitten overal in Nederland en vervolgen de protestantse Nederlanders. Daarom zoeken een aantal van hen hun toevlucht tot zee: op hun schepen zijn ze veilig. Ze varen van haven naar haven om zich te verschuilen en gedragen zich als zeerovers om aan geld en voedsel te komen. De Spanjaarden noemden hen minachtend ‘watergeuzen’, naar het Franse woord voor armoedzaaiers. 
Maar wat eerst een ongeregelde bende is, wordt langzaam een georganiseerde groep, die in opstand komt tegen de Spanjaarden en water inzetten als hun wapen. Hun leider is Willem van Oranje en steeds meer mensen sluiten zich bij De Watergeuzen aan. Daar is de Spaanse koning Philips II niet blij mee. 
In 1572 houden de Watergeuzen zich verborgen in Engeland.
Totdat de koning van England zegt ‘luister, jullie maken veel te veel omstanden hier, gezuip ’s avonds, vechtpartijen, dronkenschap: we willen het niet, eruit!’ De geuzen stappen in hun schip en varen weg, waar naar toe? Er is maar een vrijplaats waar ze naartoe kunnen, Embden in Noord Duitsland. Maar die watergeuzen zijn geen zeelui, er is een noordwesterstorm en die drijft hen naar het zuiden toe, totdat ze hier ten hoogte van Den Briel komen. Den Briel ligt op dat moment nog helemaal aan zee, is vanaf zee zichtbaar. Nou Den Briel wat zal ons letten, prachtige stad daar gaan we naartoe! Toeval dat ze hier komen. En wat gaan we daar doen in Den Briel? Nou het barst er van de vrouwen, en er is geld want De Briel is een rijke stad, kijk eens naar die geweldige toren die er staat, een stad die dat kan bouwen die moet overweldigend rijk zijn. Op dat moment zijn er helemaal geen Spanjaarden in de stad, want het is koud, het is maart. De Spanjaarden zitten lekker warm en droog in Rotterdam. Hier is een kleine bezettingsmacht, dat stelt helemaal niets voor, de stad is gewoon onbeschermd. Dus zij gaan aan land. Maar de poort is dicht.
Maar de geuzen laten zich ook niet zomaar verjagen. En ze hebben daarbij nog wat aan hun kennis van water. Ze besluiten het gebied (rondom Den Briel?) onder water te zetten, maar daarvoor moet het sluisje worden opengehakt. Nou dat is geen probleem voor de geuzen, ze pakken een mast en met z’n allen rammeien ze de poort open en ze stormen de stad binnen.
Maar zoveel stelde dat ook weer niet voor, want het waren natuurlijk stoere mannen en echt veel mannen in de stad waren er niet, een paar Spanjaarden en wat oude mannen en wat vrouwen, die kunnen geen stad verdedigen. Dus zo komen zij de stad binnen en in triomftocht lopen zij richting de markt waar de burgemeester en z’n vroedevaderen zitten. En zo is Den Briel dan veroverd. Maar verderop zitten de Spanjaarden die dat bericht krijgen ‘de geuzen zitten in Den Briel’ nou, dat laten ze zich niet zeggen. Dus de Spanjaarden maken zich op om vanuit Rotterdam hiernaartoe te komen, om even die geuzen eruit te jagen. Want dat laat je niet zomaar over je kant gaan natuurlijk. 
Maar de geuzen laten zich ook niet zomaar verjagen. En ze hebben daarbij ook nog wat aan hun kennis over water. Ze besluiten het gebied rondom Den Briel onder water te zetten. Daarvoor moet wel eerst een sluisje open worden gehakt.
Stadstimmerman Rochus Meeuwiszoon gaat dat doen.
Wat hij doet, en dat is een heel geweldige daad van hem: hij loopt door het water naar het sluisje toe, hij heeft als stadstimmerman altijd zijn bijltje bij zich en daarmee hakt hij het open, en je ziet het water al op komen stromen.
Ook de Spanjaarden zien het water stromen. Ze zijn inmiddels weer vlakbij Den Briel en weten niet wat ze overkomt. In paniek slaan ze op de vlucht. Om nooit meer in Den Briel terug te keren. 
Zo werd in 1572 een overstroming als succesvol wapen ingezet. Toen verloor op 1 april Alva Den Briel. Ofwel op 1 april verloor Alva zijn bril. 
Wist je dat dat de eerste 1 april grap ooit is?


Groep 6/7/8

Spanje

Wat voor dieren leven er in het regenwoud? Wat geloven de mensen in India? En hoever ligt Australië bij ons vandaan? De Wereld Rond neemt je mee naar allerlei landen op de wereld.

Programmaheaders

Programmalogo's

De wereld rond

Het Zuid-Europese Spanje is rijk aan cultuur, geschiedenis en lekker eten. En wist je dat Nederland niet alleen door Sinterklaas verbonden is aan Spanje? Test jouw kennis van Spanje in de quiz. Klik op de afbeelding om de quiz te starten. 

Quiz over het land van zon, zee en tapas

Wat weet jij over Spanje?

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 breken de dijken door en delen van Noord-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland komen onder water te staan. Ooggetuigen vertellen over de watersnoodramp.

Ooggetuigen van de watersnoodramp

Door de watersnoodramp van 1953 komen grote delen van Zuidwest-Nederland onder water te staan. Dijken en huizen worden weggespoeld en er vallen ruim 1800 slachtoffers door de ramp. In deze interactieve schoolplaat vertellen ooggetuigen hoe zij de watersnoodramp beleefd hebben. Zoom in en klik op de video’s om te luisteren naar hun indringende verhalen. Bekijk daarnaast een aantal video's met extra informatie over één van de grootste natuurrampen uit de Nederlandse geschiedenis. Deze schoolplaat is gemaakt in samenwerking met het Watersnoodmuseum.

Interactieve schoolplaat over de watersnoodramp

De watersnoodramp van 1953

NOS op 3 houdt je op de hoogte met korte nieuwsupdates! Dankzij hun uitleganimaties begrijp je het nieuws nog beter.

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

In de nacht van 1 februari 1953 liepen tijdens een zware storm grote delen van Zeeland, Zuid-Holland en West-Brabant onder water. In de kolkende watervloed kwamen meer dan 1800 mensen om het leven. Wat gebeurde er precies in die fatale nacht? Waarom kwam de reddingsoperatie zo moeizaam op gang? Bekijk de special van de NOS en scroll door de uren voor en na de zwaarste natuurramp in de na-oorlogse geschiedenis, met onder meer unieke kleurenbeelden.

Scrollverhaal over de grootste overstroming uit de Nederlandse geschiedenis

De Watersnoodramp van uur tot uur

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 staat er een flinke noordwesterstorm. Het is springvloed. De zeedijken in Zeeland breken door en het water slaat ook de binnendijken kapot. Binnen de kortste tijd staat het grootste deel van Zeeland onder water. Duizenden mensen raken hun huis en haard kwijt. Na de watersnood zijn er veertien Deltawerken gebouwd om een nieuwe ramp in de toekomst te voorkomen.

Quiz over Nederland en het water

Wat weet jij over de watersnoodramp?

De watergeuzen

Onze strijd tegen het water is nog niet gestreden. De kans op een overstroming, zelfs groter dan ooit tevoren, is maar al te reëel. Wat hebben we van het verleden geleerd?

Overstromingen in Nederland

Vanaf 1568 is een groot deel van Nederland bezet door de legers van de Spaanse koning Philip II. Zijn opperbevelhebber in de strijd tegen de Nederlanders is de Hertog van Alva. De Nederlandse watergeuzen zetten het gebied rondom Den Briel onder water.

Aarde, zon en maan

Ontdekkers en hervormers

Water als wapen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Header slingers

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.