PO aardrijkskunde

Natuur en techniek PO

Geschiedenis PO

Sport PO

Engels PO

Taal en spelling po

Kunst PO

Mens en maatschappij PO

Rekenen PO

Een feestdag wordt leuker met feesthoedjes! Knutsel daarom makkelijk deze dierenhoedjes om te dragen op dierendag!

Dierendag x Knutselfeest

In Knutselfeest (KRO-NCRV) maakt Rosalie Boom samen met kinderen de vrolijkste knutsels voor allerlei feestdagen.

Knutselfeest

Knutselen met Knutselfeest

Knutsel dierenfeesthoedjes voor dierendag

Boswachter Tim en cameraman Sjoerd gaan elke week op spannende zoektocht naar een wild dier in Nederland. In deze aflevering staan ze oog in oog met een indrukwekkende wisent.

Beestenbrigade Wilde Dieren - Wisent

Boswachter Tim gaat met twee kleuters het land in om de natuur een handje te helpen. Ook laten kleuters hun huisdier zien. Dit is een programma van KRO-NCRV.

Beestenbrigade

Naar de website van Beestenbrigade

Wisent

Beestenbrigade Wilde Dieren

Jeugdjournaal dinsdag 3 december

Het NOS Jeugdjournaal is een nieuwsprogramma van de NOS met het laatste nieuws voor kinderen van 9 t/m 12 jaar. Er is dagelijks een ochtenduitzending.

Jeugdjournaal

Het laatste nieuws van NOS Jeugdjournaal

Het ochtendjournaal met nieuws over 742 nieuw ontdekte dieren en planten en een kindervraag over pepernoten. We vertellen ook hoe varkens helpen om voedselverspilling tegen te gaan.

Nieuws over ontdekte dieren en platen en pepernoten

Help je mee bij de brandweer? Kinderen leren verschillende yogaposes terwijl ze helpen bij het redden van een kat uit de boom en het blussen van een brand in de koekjesfabriek!

Yoga mee met Roos - Brandweer

Yoga mee met Roos! Vlieg de wereld rond en leer yogahoudingen en leuke ademspelletjes.

Yoga mee met Roos

Brandweer

Nieuw voor primair onderwijs

VO biologie

VO aardrijkskunde

VO geschiedenis

VO Nederlands

Economie VO

Mens en maatschappij VO

Engels VO

VO wiskunde

VO kunst

Dit is één van de plekken in Nederland met de meeste luchtvervuiling. In Wijk aan Zee! Met elke ademteug krijg je hier gemiddeld het meeste fijnstof binnen. En dat niet alleen, ook allerlei andere narigheid. Maar goed, het is niet zo dat de rest van Nederland nou wél zo'n lekker schone lucht heeft. Nederland moet de uitstoot van ultrafijnstof terugdringen. Dit is niet echt goed voor je longen, zo'n lekker knapperend houtvuur. Je kunt de luchtverontreiniging in Gelderland vergelijken met het meeroken van zes sigaretten per dag. Hoe komt dat? Wat denkt u? Fijnstof. Luchtvervuiling is één van de grootste veroorzakers van ziektes in Nederland. Ongeveer net zo'n grote risicofactor als overgewicht. En als dit dan de meest vervuilde plek van Nederland is waar is de lucht dan wél schoon? En is dat dan schoon genoeg? Om die vraag te beantwoorden staarden we naar kaarten, bekeken we grafieken, doken we in de archieven en belden we met mensen die er verstand van hebben. Hee hallo, je spreekt met Judith van de NOS. Deed ik dus niet alleen, maar met m'n collega Judith. Uhh Judith. Judith? Dit is je cue! O hey! Ja precies. Zo kwamen we op de meest vervuilde plek uit en met deze drie kaarten zoeken we naar de schoonste lucht van Nederland. Eerst: welke schadelijke stoffen zitten er eigenlijk in de lucht? Nou als je daarnaar zoekt dan kom je er héél véél tegen. Gifstoffen en gassen die vanuit fabrieken, verbrandingsmotoren het platteland of uit de natuur in de lucht belanden. Het is onmogelijk om ze allemaal in kaart te brengen. Bovendien wordt lang niet alles structureel gemeten. Dus ja, waar moeten we beginnen? In onze zoektocht komen deze twee stoffen de hele tijd terug: fijnstof en stikstofdioxide. Allebei schadelijk voor onze gezondheid, én een goede indicatie van hoe vervuild de lucht is. Waar rook is, is vuur, zeg maar. Het RIVM meet deze en andere stoffen met honderd meetstations verspreid door het land. Je kan zelf live meekijken met de data, maar dat is dus echt een momentopname. Luchtvervuiling heeft namelijk ook veel met het weer te maken. Als het koud is blijven schadelijke stoffen langer hangen als het gaat waait verspreidt het zich juist snel, en op een warme dag kunnen door allerlei onderlinge reacties weer ándere stoffen ontstaan. Kortom: alles hangt met elkaar samen. Deze kaarten zijn daarom gemiddelden en zeggen iets over de lucht in een heel jaar. Goed, we beginnen bij stikstofdioxide. Een verbinding tussen stikstof en zuurstof, vooral veroorzaakt door uitlaatgassen van verkeer. Dat zie je ook duidelijk terug op de kaart. Kijk: de grote wegen die pik je er zo tussenuit. Te veel stikstofdioxide is slecht voor je. Kan onder meer longziektes en hart- en vaatproblemen veroorzaken. Er is bijvoorbeeld een verband tussen langdurige blootstelling aan stikstofdioxide en astmaklachten bij kinderen. En algemener, met een vroegtijdig overlijden. Hart- en vaatziekten, longkanker, luchtwegaandoeningen dat zijn natuurlijk de bekende die geassocieerd zijn met luchtverontreiniging. Rejo Zenger woont al ruim zes jaar pal naast de snelweg A10 in Amsterdam. In je dagelijks leven merk je niet veel van de snelweg, het geluid is wel merkbaar maar qua luchtvervuiling niet echt. Maar ik denk dat dat een beetje misleidend is, want die luchtvervuiling is wel iets wat ervoor zorgt dat mijn gezondheid in de loop van de jaren sterk op achteruit gaat. Maar ja, hoeveel stikstofdioxide is dan te veel? De Wereldgezondheidsorganisatie legt de grens op maximaal 10 microgram per kubieke meter. Dat is voorlopig een advies en geen regel, al wil de EU het in 2050 verplichten. Alles wat op deze kaart is ingekleurd, komt daarboven. Is alles onder die 10 microgram dan veilig? Nou, niet per se, want onderzoekers zeggen dat er geen ondergrens is waaronder er geen gezondheidseffecten zijn. Met andere woorden: zelfs lage hoeveelheden kunnen schadelijk zijn. De grootste bron in Nederland van stikstofdioxide is ál het verkeer. Ook landbouw is een belangrijke uitstoter. Maar er waait ook veel Nederland binnen uit de omliggende landen. Dan het goede nieuws. Want ja ik heb ook de comments gelezen. Ooit was het veel erger, want al jaren daalt de stikstofdioxide in onze lucht. Elf jaar geleden zag deze kaart er namelijk zo uit. 2013 nu. 2013 nu. Komt vooral door strengere regels en innovatie. Een gemiddelde personenauto levert bijvoorbeeld veel minder stikstofdioxide op dan vroeger. En misschien denk je nu al de hele tijd: Ooohja, stikstof! Dat is toch van de stikstofcrisis? Opnieuw lijkt de aanpak van de stikstofcrisis vertraging op te lopen. Terwijl Nederland zich een weg probeert de banen uit de stikstofcrisis blijft het onduidelijk hoe het verder moet met de stikstofcrisis. Ja, maar dat is echt iets anders: die crisis gaat niet alleen over stikstofdioxide maar vooral over ammoniak. En dat heeft vooral ook gevolgen voor de natuur. De Nederlandse natuur staat er slecht voor. Stikstof en de natuur, de politiek praat er inmiddels al meer dan vier jaar over. Totale waanzin. Dus als we zoeken naar de schoonste lucht in Nederland voor je gezondheid, ja, dan vallen deze plekken al allemaal af. Dan fijnstof. Dat is geen stof op zich, maar een verzamelnaam voor heel kleine deeltjes in de lucht die je meestal niet kunt zien of proeven. Fijn stof dus. Letterlijk. Stofdeeltjes die kleiner zijn dan 10 micrometer. Dat is vijf keer kleiner dan de dikte van een haar. Nou kijk, zo vies is het hier dus. Ik kan het drie keer per maand schoonmaken maar dat heeft heel weinig zin eigenlijk. Belandt niet alleen op vensterbanken en ramen. Dat is toch zwart? Dit zo'n beetje elke drie, vier weken. Maar ook in je luchtwegen. Ook fijnstof komt uit verbrandingsmotoren, de landbouw en de industrie. En dit zou je misschien niet verwachten, maar het grootste deel zijn bodemstoffen zoals ijzer- en aluminiumdeeltjes. Hieronder valt ook stof dat opwaait door het omploegen in de landbouw of door langsrijdend verkeer En, deze zag ik zelf niet aankomen, maar zeezout is ook een belangrijke bron. We liggen aan zee en dus zit er van nature nogal wat zout in onze lucht. Dat is zó klein dat het je het ook inademt als fijnstof. Daar is wel iets geks mee aan de hand. Zeezout telt in sommige metingen namelijk niet mee als fijnstof. Daardoor lijkt het alsof de lucht een stukje schoner is en de GGD wil daarom van die uitzondering af. Als het over fijnstof gaat, heb ik eigenlijk nog een kaart nodig. Deze gaat over nóg kleiner fijnstof. Deeltjes die tot 2,5 micrometer groot zijn. Dat is twintig keer kleiner dan de dikte van een haar. Die deeltjes dringen nog veel dieper je longen binnen en zijn dus nog gevaarlijker. Vooral in Zuid-Nederland hangt veel van dat kleinere fijnstof. Komt onder meer door de veehouderij in dat gebied. En in de steden zie je de effecten van het verkeer terug. Is dit dan alles? Nee. Want er is ook nog Ultrafijnstof. Weinig lucht, een piepende adem en grotere afhankelijkheid van medicijnen. Nederland moet de uitstoot van ultrafijnstof terugdringen. De allerkleinste deeltjes fijnstof, kleiner dan 0,1 micrometer. Vijfhonderd keer kleiner dan een haar. Er zijn grote zorgen over ultrafijnstof, we weten er namelijk nog maar weinig van we meten het niet structureel en er zijn geen normen voor. Terwijl: we weten wél dat het waarschijnlijk erg slecht is voor onze gezondheid. Dit is een schatting van hoeveel ultrafijnstof er in de Nederlandse lucht hangt gebaseerd op verschillende onderzoeken. Dat is denk ik inherent aan het feit dat je in een grote stad woont. En we kunnen niet allemaal op de Veluwe gaan wonen. Goed. We zoeken dus de schoonste lucht van Nederland met zo min mogelijk fijnstof. Dus als we deze twee dan even op elkaar leggen dan vallen nog veel meer plekken af. Waar geen kaarten van bestaan, maar wel een enorme lijst, zijn de Zeer Zorgwekkende Stoffen. Die zijn volgens het RIVM gevaarlijk voor mens en milieu omdat ze bijvoorbeeld kankerverwekkend zijn of voor eeuwig ophopen in de natuur. Zoals Tetrathy Lammon Hepta… Juud, kom eens. Tetrathy Lammon. Ja nou goed, dit soort stoffen dus. Die in water, grond en lucht gevonden worden. Die Zeer Zorgwekkende Stoffen verschillen nogal per regio, omdat ze vaak gevonden worden in de buurt van vervuilende fabrieken. Hier in Dordrecht gaat het met name over PFAS. Dat is vooral aanwezig in water en de grond, maar is rondom de fabriek ook gemeten in de lucht. Het Openbaar Ministerie start een strafrechtelijk onderzoek naar Chemours in Dordrecht. Het chemiebedrijf wist zeer waarschijnlijk al tientallen jaren dat de uitstoot van PFAS een risico vormt voor het personeel en de omgeving. Er zitten veel mitsen en maren aan deze stoffen, als ze überhaupt al gemeten worden in de lucht. En omdat ze zo plekgebonden zijn, hebben wij er ook geen kaart van. Daarom focussen wij ons op deze drie kaarten die dus een goede indicatie geven van de totale luchtvervuiling. Oké waar is dan de schoonste lucht? Een plek met zo min mogelijk stikstofdioxide zo min mogelijk fijnstof en zo min mogelijk nóg kleiner fijnstof. Als je hiernaar kijkt dan kun je al een prima inschatting maken maar als gedachtenexperiment willen we het zo precies mogelijk weten. Dus we gaan het berekenen. Grafisch ontwerper Onno combineert de drie kaarten tot één en verdeelt Nederland in vierkantjes van 2,5 kilometer. Hoppa! Datajournalist Semina laat vervolgens een berekening los op de data waarbij het vierkantje met de laagste hoeveelheden van deze drie stoffen, het allerbest scoort. Nou dan hebben we die. En ja, er valt van alles aan te merken op deze methode het is dan ook geen wetenschappelijk onderzoek. Goed, klein momentje. Daar komt ie. Bijna. Gevonden! Hier is de schoonste lucht van Nederland! Op Schiermonnikoog! Rick jongen kom ook, geniet van de lucht! Schone lucht! Nou, wacht even. De lucht is hier dan misschien wel het schoonst van Nederland maar écht schoon is het hier nog steeds niet. Dat zie je vooral op de Europese fijnstofkaart. Daar kleurt Nederland nu behoorlijk rood, vergeleken met bijvoorbeeld de Schotse hooglanden of zuidoost Frankrijk. Daar zitten ze wel onder de fijnstofnorm van de Wereldgezondheidsorganisatie. Maar het kan ook slechter: in Oost-Europa is het qua fijnstof echt drama. Daar draait een groter deel van de energievoorziening nog op kolencentrales en zijn er veel vervuilende fabrieken. Ook natuurlijke factoren spelen een grote rol. Zo blijft in Noord-Italië fijnstof hangen tussen de hoge bergen. Een soort badkuip-effect. En kijken we naar de hele wereld, dan is de luchtkwaliteit in New Delhi, India volgens de Wereldgezondheidsorganisatie het slechtste van alle grote steden ter wereld. De overheid moet er iets aan doen want het wordt iedere dag steeds moeilijker om te ademen. Dus: de schoonste lucht van Nederland vind je op Schiermonnikoog al is dat dus nog steeds niet súperschoon. Maar ik heb een paar hoopvolle grafieken voor je. Want ja, ik zei het net ook al maar jullie hebben groot gelijk. Kijk: we komen van ver. Heel ver. In 1990 stierven er naar schatting nog zo'n 65 per 100 duizend Nederlanders aan luchtvervuiling. En nu ligt dat veel lager. Grote fabrieken, kolen, rokende schoorstenen, smerige machines zijn steeds meer een ding van vroeger geworden. Hoewel ik nou helemaal niet het gevoel heb dat het hier zo vreselijk benauwd is zie ik toch wel overal om me heen dat er een heleboel vuiligheid en rook de lucht in wordt geslingerd. De afgelopen 30 jaar daalde het gehalte stikstofdioxide en fijnstof in de lucht verder en verder. Door onder meer het vervangen of sluiten van kolencentrales, steeds schonere motoren in auto's en de overstap naar elektrisch rijden. Maar is dat genoeg? Nog steeds is luchtvervuiling één van de belangrijkste risico's voor de gezondheid in Nederland. En mensen met luchtwegaandoeningen, zoals astma of COPD hebben veel last van die vervuiling. Die krijgen een soort irritatie, die gaan hoesten, die worden benauwd. Daarom wordt er nog steeds gewerkt aan nieuwe maatregelen. Er komen nieuwe Europese normen aan op termijn mag er in de EU minder fijnstof en stikstofdioxide in de lucht zitten dan nu. En ook Nederlandse provincies en gemeenten voeren nieuwe maatregelen in. Vanaf 1 januari volgend jaar is het afgelopen. Alleen nog schone elektrische bedrijfsbusjes mogen het centrum in. Met als uiteindelijke doel deze kaarten zo licht mogelijk krijgen. Leuk dat je keek en tot de volgende!

Waar is de schoonste en minst schone lucht van Nederland?

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Vervuilde lucht is slecht voor je gezondheid. Hierbij gaat het vooral om fijnstof en stikstofdioxide. NOS op 3 zocht uit waar de schoonste en de smerigste lucht van Nederland is. Wijk aan Zee is één van de meest vervuilde plekken, Schiermonnikoog één van de schoonste. Hoopvol is dat de lucht de afgelopen 30 jaar steeds schoner geworden is.

Hoe luchtvervuiling in de lucht komt

Advent, zo noemen we de periode die voorafgaat aan het Kerstfeest op 25 december. Het woord ‘Advent’ komt uit het Latijn en betekent ‘komst’. Maar het gaat dan niet om de komst van die oude kindervriend, maar van de enige echte Kerstman: Jezus. Over die Jezus lees je van alles in de Bijbel, maar de Advent zal je daar niet in vinden. Die traditie komt ‘pas’ uit de 4de eeuw. Tegenwoordig beslaat de Adventtijd de 4 zondagen voor Kerst. Veel christenen versieren hun huis dan met een adventskrans, met 4 kaarsen erin. Elke zondag wordt er 1 kaarsje extra aangestoken. Zo kijk je tijdens Advent steeds meer uit naar de komst van het licht in huis, en de geboorte van het Licht van de Wereld. Jezus dus! In veel huizen hangt ook een adventskalender, waarbij je tot Kerst elke dag een vakje mag openmaken. Vroeger zat daar een dagelijkse christelijke wijsheid in, als een soort religieus gelukskoekje. Maar tegenwoordig zit er in elk vakje vaak iets lekkers. Allemaal op weg naar dat o zo gezellige Kerstfeest. Het enige minpuntje van Kerst? Dat de adventskalender dan leeg is!

Wat is advent?

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger 

Clipphanger op Youtube

De periode waarin iedereen zich verheugt op kerst, wordt door christenen advent genoemd. Tijdens advent kijken ze uit naar de geboorte van Jezus door elke zondag een extra kaars aan te steken. Deze christelijke traditie komt trouwens niet uit de bijbel, maar werd pas veel later bedacht.

Clipphanger

Er is een plek op aarde waar de aarde meer opwarmt dan waar dan ook.Tussen de zwemmende toeristenonderzoeken Nederlandse wetenschappers de gevolgen van deze opwarming. Fleur van Krimpen rijdt over de highway naar het afgelegen Tuktoyaktuk. Het dorp staat aan de rand van de oceaan en dreigt samen met de ontdooide permafrost weggespoeld te worden. We zijn in het land van de Inuit en zij laten ons toe om hier onderzoek te doen. Er wonen hier nu ongeveer 900 mensen om en nabij en in de zomer komen daar nog eens 24 onderzoekers bij. En we liggen hier pal aan de kust hier in Noord-Canada. Helemaal blootgesteld aan alle elementen wind, storm en dus ook klimaatverandering. Een daarvan is kusterosie een gevolg en een groot probleem hier voor de community. We zijn op Tuktoyaktuk eiland. Dit is eigenlijk de natuurlijke barrière die de haven beschermt en ook de binnenkant van Tuktoyaktuk. In 1950 was het eiland 150 meter breder en het erodeert ongeveer met twee meter per jaar, dus kun je hier ook langs de klif zien zometeen. En de voorspellingen zijn nu dat over twintig jaar ongeveer het eiland gebroken is, dat de permafrost helemaal gedooid is en dat de oceaan eigenlijk zo de haven in kan. We zetten nu een timelapsecamera hangen we hier eigenlijk over de klif zodat we voor deze zomer in ieder geval zolang de kust helemaal vrij is van sneeuw en ijs, dat we goed kunnen monitoren hoe snel die erosie eigenlijk gaat en wat zwakke plekken zijn.De bovenste laag, dat is soms vijftig centimeter, soms een meter. Ligt er een beetje aan, die dooit elke zomer en daar zie je ook dat heel veel wortels en de planten groeien daar in en daaronder is eigenlijk constant bevroren. Dus permafrost, de wetenschappelijke definitie van permafrost is bodem die twee jaar aaneengesloten bevroren is, dus onder 0 en de bovenlaag is dan de actieve layer omdat de actieve laag en die dooit en vriest eigenlijk weer elk seizoen. Dus hier zien we echt een mooie natte laag. Dit is allemaal vochtig ook dus hier zit normaal gezien water en ijs in en dit is al gedooid nu in de zomer. Een kwart van het noordelijk halfrond is permanent bevroren grond dus de grootste delen van Siberië, Rusland, Canada, Alaska zijn altijd bevroren, op een dun laagje na in de zomer dat ontdooit. Klimaatveranderingen in het Noordpoolgebied gaat ongeveer vier keer zo snel of soms sneller dan bij ons. Dus als het hebben over anderhalve graad of twee graden gemiddelde opwarming dan zou dat dus daar betekenen dat het ongeveer tot acht graden sneller opwarmt dan normaal. Dus het gaat veel  sneller en je hebt ook dat de zomers dus warmer worden. Het gaat om een paar graden per keer met hittegolven daar nog tussen, dus kan je gemiddeld op 4 tot 8 graden meer uitkomen. Maar dat kan dus soms gewoon vijftien graden warmer dan normaal zijn. Het Arctische gebied is een soort van petrischaaltje waarin de extremen al zoveel vooruit zijn op wat wij nu zien. We hebben nu al te maken met de problematiek en de erosie en de opwarming. Dus eigenlijk wat we hier tegenkomen kunnen wij ook verwachten. Tot op zekere hoogte. We hebben dan geen permafrost maar we zien ook dat in Nederland weer heel anders wordt.We hebben veel meer stormen, we hebben veel meer wateroverlast. Al die extremen en dat zie je hier ook. Ik ben verbaasd dat in de tijd waarin wij leven met de technologie die wij hebben en de kennis  die we hebben en die is enorm dat mensen nog steeds kunnen zeggen: nee, het valt wel mee en we hoeven ons niet zo druk te maken. Dus dit is ons sample, komt van land en dat gaat in een buisje. We hebben allerlei monsters genomen. En vervolgens gaan we de eerste stap eigenlijk doen. Dat noemen wij fractioneren en daarmee splitsen al onze samples op basis van dichtheid. Het idee is eigenlijk dat we het transportproces in de oceaan een beetje nabootsen in het laboratorium en dat we dus goed kunnen zien welke fractie waar naartoe gaat in de oceaan uiteindelijk. Er werd altijd aangenomen dat het meeste materiaal tot wel 80% op de oceaanbodem terecht zou komen en dat er maar weinig CO2 vrij zou komen. Maar wat is de realiteit? Eigenlijk is permafrost gewoon grond. Je zou het kunnen vergelijken met doperwten die je in de vriezer hebt liggen. Misschien al jaren. Die liggen daar prima zolang die vriezer dicht is. En die deur staat nu open. En omdat die deur openstaat en die doperwten warm worden  komen er allemaal bacteriën vrij en processen en is het helemaal niet meer gewoon veilig opgeslagen. Dus zolang permafrost permafrost is en koud en bevroren is is dat eigenlijk prima. De volgende dag gaat Fleur naar Peninsula Point waar de kust het snelst afbrokkelt en je dat letterlijk kunt zien gebeuren. Dit is de permafrost, dus ik heb hier een flesje neergezet. Dat water wil ik graag bemonsteren. Daar kunnen we kijken hoeveel koolstof daar dan ook weer in zit. En uiteindelijk als er dan dus nu een storm komt, dan wordt dit helemaal weggespoeld de zee in. En dan daar gaat het weer verder met de afbraak van het koolstof wat hier in zit. Je kan het ook ruiken. Permafrost heeft echt een een beetje een mestgeur eigenlijk, echt een beetje zoals onze veenlanden in Nederland, want dat is het uiteindelijk.Heel veel plantenmateriaal zit erin, heel veel wortels en mijn laars zit ook vast. Dat is dus altijd het risico van onderzoek. Eerdere berekeningen van koolstof die vrijkomt van het permafrost zijn eigenlijk enorm onderschat. Het is veel meer, erosie gaat veel sneller. De hoeveelheid koolstof die vrijkomt neemt ook toe en dat is natuurlijk een vicieuze cirkel. Dus dat warmt het klimaat weer verder op en versnelt het dooiproces ook weer. Dus we blijven een soort van eeuwig in een rondje gaan. Jaren ging de wetenschap ervanuit dat er weinig CO2 vrijkomt als de kust erodeert, maar uit het onderzoek van Fleur blijkt dat allerminst zo te zijn. En blijft soms tot wel 98% van het koolstofrijke materiaal lang in het water te liggen en daar afgebroken kan worden tot CO2. Als de temperatuur door blijft gaan en we gaan op deze manier verder dan kunnen we wel ingrijpende veranderingen zien in het klimaat. Voor Tuktoyaktuk specifiek betekent dat eigenlijk gewoon dat er misschien straks geen Tuktoyaktuk meer is. Dat is dan de realiteit. Dat is al die mensen die daar nu wonen, die daar zijn opgegroeid die daar hun land hebben, hun voorouders liggen daar begraven. Dat is er dan misschien straks gewoon niet meer. Uiteindelijk leven we allemaal op permafrost. De grond onder onze voeten is dan misschien niet bevroren, maar uiteindelijk wat er daar gebeurt in de Arctic heeft uiteindelijk ook hier effect. Uiteindelijk zijn we met z'n allen op deze aardbol en we hebben allemaal hetzelfde doel. Iedereen wil eigenlijk opgroeien in een veilige wereld en de realiteit is dat als wij zo doorgaan dat dat gewoon niet de toekomst gaat zijn. Het is wel heel moeilijk te omvatten natuurlijk dat de wereld die wij nu kennen misschien niet de wereld is van onze kinderen of kleinkinderen.

Focus in de klas

Presentator Petra Grijzen gaat op zoek naar wetenschappelijke oplossingen voor de problemen van deze tijd. 

Focus op YouTube

Nergens ter wereld gaat klimaatverandering zo snel als in het hoge noorden van Canada. Stijgende temperaturen en het dooien van permafrost vormen een grote bedreiging. Nederlandse wetenschappers onderzoeken de gevolgen: is de situatie in Canada een voorproefje van wat ons in Nederland te wachten staat?

Dooiende permafrost en klimaatverandering

Hoe herken je onbewuste vooroordelen bij jezelf? Elke dag maak je honderden snelle beslissingen over mensen, gebaseerd op je ingebouwde vooroordelen. 

Die lijken soms onschuldig maar kunnen hele vervelende gevolgen hebben. Presentator Ajouad El Miloudi legt onze vooroordelen onder een vergrootglas en laat zien hoe je vooroordelen kunt herkennen vóór je handelt.

Vooroordelen herkennen I NPO Kennis

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

NPO Kennis

Onbewuste vooroordelen doorbreken, hoe doe je dat? Ajouad El Miloudi legt onze onbewuste vooroordelen onder een vergrootglas en laat zien hoe je vooroordelen kunt herkennen vóór je handelt.

Hoe herken je onbewuste vooroordelen bij jezelf?

Iedereen heeft vooroordelen

Nieuw voor voortgezet onderwijs

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Schooltv

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!